Aort hastalıkları

Aort hastalıkları; damarın genişlemesi (anevrizma), damar tabakalarının birbirinden ayrılması (diseksiyon), damarın tıkanması veya daralması olmak üzere üç şekilde sınıflandırılır. 

Aort anevrizmasında genişlemeye bağlı olarak damarın yırtılma riski vardır. Aile öyküsü, sigara, kokain kullanımı, ileri yaş aort anevrizması için önemli risk faktörleridir. Aort; kalbe, bacaklara, kola ve iç organlara kan taşıyan atardamardır ve aortun üç katmanı mevcuttur. Bu katmanlardan iç katmanın yırtılarak kanın orta katmana geçmesi ve yeni bir yol oluşturarak oradan akması aort diseksiyonunu meydana getirir. Yüksek tansiyon (hipertansiyon) önemli bir risk faktörüdür. 

Damar sertliği nedeniyle ve diyabete (şeker hastalığı), sigara kullanımına, damarlarda yeterli kan akımının olmamasına veya pıhtı kalıntılarına bağlı olarak damarlarda tıkanma ve daralma aort hastalıkları arasında yer alan diğer kalp ve damar hastalığıdır. 

Hayatı çok ciddi etkileyebilen abdominal aort anevrizmalarında (karın boşluğu içerisindeki aort damarının genişlemesi), karın ağrısı önemli bir belirtidir. Bunun haricinde abdominal olmayan aort damar genişlemelerinde; öksürme, nefes darlığı, ağızdan kan gelme gibi belirtiler görülmektedir. 

Göğüste ani ve şiddetli bir ağrı, beyin damarları etkilendiyse nabzın azalması, buna bağlı olarak terleme, halsizlik ve nefes darlığı aort diseksiyonunu akla getirmelidir. Damar tıkanması veya daralması durumunda ise tıkanan bölgede ağrı, iyileşmeyen yaralar, gangren, yürümede aksaklık görülebilir. Aort hastalıklarının tanısında, EKO, bilgisayarlı tomografi (BT), MR, transözefajial EKO, renkli dopler, periferik anjiyografi kullanılmaktadır.

Aort anevrizmalarında öncelikle kalbi besleyen damarları değerlendirmek için anjiyo yapılır. Küçük anevrizmalara ilaç tedavisi verilebilir ancak söz konusu 5 cm’den büyük bir anevrizma ise, günümüzde gelişen teknolojiler sayesinde kasık bölgesinden yapılan ufak kesilerle damar içerisine stentin yerleştirildiği cerrahi bir yöntem gerekebilir. Hayati ciddiyeti olan aort diseksiyonunda cerrahi müdahale gereklidir. Burada diseksiyon olan bölgede yapay damarlar kullanılmaktadır. Bazı durumlarda aort kapağı da etkilendiği için bunun da değişimi gerekebilir. Damar tıkanması ve daralması durumunda ise hastaya anjiyografi ile stent greft yerleştirilir. Ancak aortta tamamen tıkanma söz konusu ise ameliyat en etkili tedavi yöntemidir.