Aşil Tendonu Yaralanmaları

Aşil tendonu ayak bileğimizin arkasında yer alan ve baldır kaslarımızın birleşip topuk kemiğimize yapışması sonucu oluşan, vücudumuzun en kalın tendonudur (Tendon: Kasları kemiklere bağlayan yapılardır). Üstelik adını, Homeros’un İlyada destanında geçen bir kahramandan alıyor. Truva savaşlarında, topuk kemiğinden aldığı ok darbesiyle ölen “Aşil”den… Ve ilginçtir ki, adeta adına yakışan bir göreve sahip. Özellikle fiziksel savunma ihtiyacımızın olduğu durumlarda kullandığımız yürüme, koşma ve zıplama gibi fonksiyonlarımızda başrol onun. Yürüyebilmemiz için mutlaka gerekli olan bir görevi var; ayağımıza, aşağıya doğru itme hareketi (gaz pedalına basma hareketi) yaptırarak yürümemizi, koşmamızı ve zıplamamızı sağlamak. Yazımızda Anadolu Sağlık Merkezi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Mehmet Taner Özdemir’in verdiği önemli bilgileri okuyacaksınız…

AŞİL TENDONU NASIL YARALANIYOR?

Aşil tendonundaki yaralanmalar, tendonun tam kopması (rüptür) ile tendonun zorlandığı ve ödem oluştuğu hafif formu (tendinit) arasında bir yelpazeye sahip. Bu yaralanmalara neden olan faktörler ise genel olarak; spora başlarken germe egzersizlerinin yapılmaması, Aşil üzerine periyodik yük binen aktivitelere (spor, dans, doğa yürüyüşleri) katılma ve aşırıya kaçma, diyabet, steroid kullanımı, romatizmal hastalıklar ve genel kondisyon eksikliği şeklinde olabiliyor. Aşil tendonu yaralanmaları erkeklerde, kadınlara göre 6 kat daha sık görülen bir durumdur.

TEŞHİS SÜRECİ NASIL?

Aşil tendonu yaralanmalarının teşhisi öncelikle fizik muayeneyle yapılıyor. Yaralanmanın ağırlığına göre tendonun bütünlüğünün bozulması muayenede kolayca fark edilen bir durum. Bu noktada doktor, tendonun fonksiyonunu yapıp yapmadığını özel testlerle anlayabilir. Teşhisi desteklemek için ise görüntüleme tetkiki olarak ultrason ve MRI kullanılıyor.

YÜZ GÜLDÜREN TEDAVİLER

Tedavi, Aşil tendonundaki yaralanmanın şiddetine göre değişebiliyor. Aşilin tam kopmasında standart tedavi, cerrahi. Ameliyatta, tendonun koptuğu yere ulaşılır, kopan uçlar birleştirilir ve gerekirse çevre tendonlardan takviye alınarak tamir sahası güçlendirilir. Ameliyat sonrasında tendon iyileşene dek alçı ve özel botlar ile tamir sahasının korunması gerekir. Bu süre de 3-6 hafta arası olabiliyor. Ardından ayak bilek hareket açıklığının sağlanması ve kas gücünün toparlanması için özel rehabilitasyon programı uygulanıyor.

Aşil tendonunun hafif zedelenme ve tendinitinin tedavisi uzun sürebiliyor; bu tedavi, basamaklardan oluşan bir program dahilinde uygulanıyor. Bu program içinde;

• Ekzantrik germe egzersizleri
• Özel bileklikler (ortezler)
• Ödem ve ağrıyı oluşturan süreci baskılayıcı ilaçlar
• Lokal steroid enjeksiyonları
• Lokal PRP (Platelet Rich Plasma) enjeksiyonları
• Ultrasonik şok dalga (ESWT)

uygulamaları yer alıyor. Uygun tedaviyle hastalar, yaralanma öncesindeki atletik aktivitelerine dönebiliyor.

HANGİ ŞİKAYETLERLE ORTAYA ÇIKIYOR?

Kopunca…

Aşilin tam kopmasında, hastalar ayak bileği arkasından ani bir ses geldiğini söyler ve şiddetli ağrıdan şikayet ederler. Hatta sıklıkla, Aşil bölgesine birisinin tekme attığını veya bir darbe geldiğini hissettiklerini söylerler. Halbuki bu his tamamen Aşilin kopması sırasındaki etkiyle oluşur. Hastalar tendon koptuktan sonra yürümekte zorlanırlar. Aşilin tam kopması sıklıkla 30 ila 50 yaşları arasındaki düzenli spor yapmayan, sadece bazı hafta sonları aktivite ve spor yapma eğilimi içindeki kişilerde sık görülür.

Zorlanınca…

Hafif tendon zorlanmalarının şikayetleri ise; ayak bileği arkasındaki Aşil tendonu üzerinde lokal şişlik, ağrı, elle dokunulduğunda hassasiyet, tendon üzerinde ufak nodüler yapılar (sert noktacıklar) ve hareketli tendon bölgesinde sürtünmeye bağlı ses gelmesi şeklinde olabilir.