Aşırı terleme sorunu ve tedavi yöntemi

Aşırı terleme nedir?  

El, koltuk altı, yüz ve ayaklarda kişiyi rahatsız eden, utandıran ve günlük aktivitelerini kısıtlayan miktarlardaki terlemeye aşırı terleme deniyor. Bu sorunu yaşayan hastaların yaklaşık yarısında genetik geçiş söz konusu.  

 

 

Terleme nedir, ne işe yarar?  

Terleme vücudun bir korunma mekanizması. Salgılanan sıvı yani ter, buharlaşma yoluyla vücut ısısını düşürüyor ve vücut sıcaklığının ayarlanmasına yardım ediyor. Vücut ısısı ise beynin kontrolü altında. Beyindeki ısı düzenleme merkezi, vücuttan ter atılmasını ve cildin kan akımını düzenleyerek ısıyı ayarlıyor. Ancak bu merkez; hormonlar, duygusal faktörler ve fiziksel aktivitelerin de etkisi altında bulunuyor. El ve ayaklar duygusal uyarılardan daha kolay etkilenen bölgeler, koltuk altı ter bezleri hem duygusal hem de beyinden gelen uyarıların kontrolü altında. Bu kontrol, göğüs boşluğu içinde omurganın her iki yanındaki olukta seyreden sempatik sinir sistemi aracılığıyla yapılıyor.  

 

 

 

 

Aşırı terlemenin etkileri nelerdir?  

Terlemeyi sosyal ortamlar, heyecanlanmak, ortam ısısı ve psikolojik durum artırabilir. Sempatik sinir sistemi denilen sinir grubunun aşırı aktivasyonu ile oluşan aşırı terleme kişiyi strese sokar ve gün içinde kesintilerle veya sürekli devam eder. Kişinin günlük aktivitesini ve yaşam kalitesini de bozan bu durumdan ellerin yanında vücudun diğer bölgeleri aynı anda etkilenebiliyor. Gün içinde değişik şiddetlerde terleme olabilir. Duygusal uyaranlar genellikle terlemeyi artırsa da herhangi bir sebeple de terleme ortaya çıkabiliyor. Terlemenin fazla olması, özellikle ellerin ve koltuk altlarının sık sık ıslanması yaşam kalitesini etkiliyor. Genellikle çekingen karakterli olan bu kişilerin daha da sıkılgan ve utangaç olmalarına yol açıyor. Kariyer tercihini, arkadaş seçimini değiştiriyor ve bireysel aktiviteleri kısıtlıyor. Hasta yaşam şeklini bilinçli veya bilinçsiz değiştiriyor. Örneğin; baharatları azaltır, pamuklu kıyafetler giyer, yanında peçete ve yedek kıyafetler taşır, sosyal ortamlardan uzak durmaya çalışır… Özellikle el ve koltuk altında aşırı terleme oluyorsa ve bu durum dolayısıyla kişinin hayatı etkileniyorsa mutlaka tedavi olması gerekiyor.  

 

 

 

 

Kimler tedavi olmalı?  

 

 

• El sıkışmamak için yeni biriyle tanışmaktan çekiniyorsanız,
• Pantolonunuzun veya eteğinizin kenarı elinizi sildiğiniz için sürekli kirleniyor ve renk değiştiriyorsa,
• Bilgisayar kullanmakta sıkıntı yaşıyor ve yanınızda sürekli elinizi silecek bir şeyler taşıyorsanız,
• Kapı tokmaklarını çevirirken zorlanıyorsanız, 
• Yanınızda yedek kıyafetler taşıyorsanız, 
• Yazı yazarken zorlanıyorsanız, 
• Özellikle sosyal hayatınız ve psikolojiniz etkilenmeye başladıysa, tedavi olmanız gerekir.  

 

Ne zaman tedavi olmak gerekir?  

Şikayetler 18 yaşından önce dile getiriliyorsa, cerrahi dışı tedaviler tercih ediliyor. Küçük yaşlarda ameliyat öneren bilimsel çalışmalar olmasına rağmen 18 yaşından önce cerrahi müdahale önermiyoruz. Çünkü ergenliğe geçiş ile birlikte duygusal tepkiler azalabiliyor ve aşırı terleme gerileyebiliyor.  

 

 

 

Aşırı terlemenin tedavisi nedir?  

Biz bu tedaviye; Hiperhidrozis diyoruz. Hiperhidrozis tedavisinde cerrahi dışı ve cerrahi tedaviler olmak üzere iki yöntem bulunuyor. Cerrahi yöntemler, aşırı terlemede kesin sonuç veriyor. Amaç; terlemeye yol açan sempatik zincirin fonksiyonunu bozmak. Bu fonksiyonu bozma işlemi, siniri çıkararak (sempatektomi) veya elektrokoterle yakarak, klipsle ezerek (sempatikotomi) yapılabiliyor. Bilinmesi gereken terminoloji tam doğru olmasa da bu işlemlere genel olarak “endoskopik torakal sempatektomi” (ETS) adı verilir. Hangi cerrahi yöntem kullanılırsa kullanılsın işlem el ve koltuk altı terlemelerinde yüzde 90’nın üzerinde başarılı sonuç veriyor. İşlem genel anestezi altında yapılıyor. 

 

 

 

 

Aşırı terlemenin cerrahi işlemi ne kadar sürer ve gündelik yaşama ne zaman dönülür?  

İşlemin tamamı 30 dakika kadar sürüyor. Hastalar, operasyondan el ve koltuk altları kuru olarak çıkıyor. Bir komplikasyon olmadığı takdirde hastalar genellikle bir gün sonra taburcu ediliyor ve bir hafta sonra normal yaşamlarına geri dönüyorlar. El ve koltuk altı terlemesinin cerrahi tedavisinden sonra, hasta memnuniyeti yüzde 90’ın üzerinde gerçekleşiyor, tüm serilerde hayat kalitesinde düzelme yüzde 100’dür.  

 

 

 

 

Aşırı terlemenin cerrahi işleminin komplikasyonları nelerdir?  

ETS ameliyatından sonra hastaların yüzde 5'inden azında bazı komplikasyonlar ortaya çıkabiliyor. Bunlar; pnömotoraks, interkostal nevralji (ameliyat bölgesinde ağrı), Horner sendromu, kanama gibi durumlar. Pnömotoraks (göğüs boşluğunda hava kalması) yüzde 3-4 oranında gözleniyor ve sıklıkla kendiliğinden kayboluyor veya iğne ile boşaltılabiliyor. Hastaların yüzde 1’inde girilen bölgedeki kaburga ve sinirinin ameliyattan etkilenmesine bağlı ağrılar oluşabiliyor. Bir süre ağrı devam ediyor ve ağrı kesicilerle düzeliyor.  Horner sendromu (göz kapağında hafif aşağı inme) görülebiliyor. Genellikle geçici bir komplikasyondur. Ameliyat giriş yerlerinde ve sempatik zincire yakın damarlarda kanama (yüzde 1'den az) oluşabiliyor. Bu durum ameliyat esnasında kontrol edilebiliyor. Ameliyat sonrası yan etki olarak kompenzatuvar (dengeleyici) terleme ortaya çıkabilir. En çok sırt, karın, kalça, bacaklar gibi bölgelerde görülüyor. Bu durum ameliyat sonrasında en sık rastlanan problem. Bilimsel çalışmalarda bu yüzde 20-70 arasında bildiriliyor. Hastalar genellikle günlük hayatlarını fazla etkilemeyen bu tablodan şikayetçi olmuyorlar. Ancak çok rahatsızlık verirse takılan klipsler çıkartılabiliyor. Vücudun diğer bölgelerindeki aşırı terleme gerileyebiliyor.