Baba olmak

Psikolojik olarak babalığa nasıl hazırlanılır? Babalığa hazır olmanın psikolojik olarak göstergeleri nelerdir?

“Baba olmak” demek öncelikle sorumluluk demektir. Bu sorumluluğu taşıyacak olgunlukta olmak gerekir. Örneğin halen öğrenciliğini yaşayan ya da hayatta kendi sorumluluğunu henüz üstlenmemiş birisinin babalığının ne kadar hazır olabileceği şüphelidir. Psikolojik olarak hazırlığın dışında aslında bir de sosyolojik olarak hazırlık vardır. Bir kadına kocalık yapacak, doğacak çocuğa babalık yapacak, onu koruyacak, kollayacak, gözetecek,  zarar görmesini engelleyecek güç ve kudrette, psikolojik olgunlukta olması gereklidir.  

Erkeklerin “Ben baba olmaya hazırım” dediği zamanlar var mıdır?

Çok tipik olarak kadında olduğu gibi söylenemez. Ama erkeklerin de baba olmayı arzu ettikleri, soylarının devamını istedikleri bir dönemden söz edilebilir. Tabii ki erkekler için de böyle bir hissin olduğunu da söylemek gerekiyor.  

İyi baba kimdir?

Babalık yapmak “biyolojik babalık” değildir. Önemli olan; çocuklarla iyi, verimli, doyurucu zaman geçirmek ve onlarla hayatı paylaşabilmektir. Çocuk büyütmede babanın çok önemli bir rolü vardır. Bu rol tek başına annelere verilecek, annelerin üstüne atılacak bir görev olmamalıdır. İyi baba çocuğa sahip çıkan, arka olan, destek olan, ihtiyacı olduğunda yanında olan adamdır. Başka bir deyişle annenin erkek versiyonudur.  

Çocuğunuzun hayatında iyi bir ebeveyn, iyi bir baba olduğunuzda ona kattığınız değer nedir?

Baba demek güven demektir. İnsan önce anne ve babasına güvenir. Güven duygusu kişiliğinin oluşması ve oturmasında çok etkilidir. Çocuklarla iletişim kurulması gerekir. Her ne yaşta ve her ne konumda olursa olsun, onlara zaman ayrılmalı, hayat onlarla paylaşılmalı ve yaşanmalıdır. Eş ile iyi ilişkiler kurulmalıdır.  

Çocuk yetiştirirken babalar otoriter mi olmalıdır?

Baba demek evin polisi, jandarması demek değildir. Anne de disiplinli olmalıdır. Kimi ailede anne daha çok disiplini temsil ederken kimi ailede baba disiplini temsil eder. Anne-çocuk arasında ilişkileri korumak için anne, babayı otorite figürü olarak gösterebilir. Doğru olan ebeveynlerin eşgüdüm içinde karar vermeleri, beraber, uyumlu hareket etmeleridir.  

Çocuk yetiştirirken babaların yaşları önemli rol oynar mı?

Baba demek her yaşta keskin değişiklikler sergileyen kişi demek değildir. Ayrıca babanın yaşı değiştikçe çocuğun yaşının da değiştiğini aklımızda tutmak gerekir. Babalık öncelikle sorumluluk demektir. Her yaş grubunda baba, çocuğunun yaşı ne olursa olsun onun sorumluluğunu taşımalıdır. Babanın yaşı çocuğun yaşı ile büyüdüğü için 20’li yaşlarda babalık başladığını kabul edersek 30’lu yaşlarda 10 yaşında bir çocukla, 40’lı yaşta 20 yaşında bir gençle, 50’li yaşta 30 yaşında bir erişkinle baba-çocuk ilişkisi söz konusu olacaktır. Her dönemin kendi içinde etkileşim ve dinamikleri olur. İlk kez 20 yaşında baba olan birisinin babalığı ile 30, 40 ya da 50 yaşında baba olan bir kişinin babalık performansını genelleyerek karşılaştırmak ve yargılarda bulunmak doğru olmaz.  

İdeal babanın genel özellikleri nelerdir?

İdeal baba tanımlaması yapmak mümkün değildir. Olsa olsa ideal babanın genel özelliklerinden söz edilebilir. İdeal baba çocuğuna sevgi verebilmelidir. Babanın sevgi gösterebilmesi için kendisinin de sevilmiş olması gerekir. Bu duygunun yaşanacağı yer olan aile içi ilişkilerin sevgi içermesi gerekir. Eşlerin birbirlerine karşı sergiledikleri tutum, sevgi paylaşımları ve mutluluk ilk adım olacaktır. İdeal baba çocuğuna güven verebilmelidir. Çocuğun her türlü zorlandığı durumda yanında olabilmelidir, varlığını hissettirmelidir. Çocuk babasına kolayca ulaşabilmelidir. İdeal baba çocuğuna destek verebilmelidir. Çocukların yaş ve cinsiyetlerine göre farklılık gösterebilen desteklere ihtiyaçları olur. Bunların önemli kısmı, öncelikle manevi olanlardır. Duygusal destek en çok gereksinim duyulan destek türüdür, maddi destek ise aileden aileye farklılıklar gösterebilir. İdeal baba çocuğuna karşı hoşgörülü olabilmelidir. Baba sert, otoriter, cezalandırıcı ve kısıtlayıcı özellikler taşıyabilir. Ancak çocuğunun yanında olmasını, hoşgörü sergilemesini bilmelidir. Gerektiği zaman çocuğun neden olduğu eksiklik ve hataları hoşgörüsü ile örtebilmelidir. İdeal baba çocuğu ile ortak zevkler paylaşabilmelidir. İster kız ister erkek çocuk olsun babanın çocuğu ile paylaşabildiği, çocuğuna aktarabildiği kültürel ya da bireysel zevkler olabilmelidir. Beraber hoş ve keyifli zaman geçirebilmelidir. İdeal baba çocuğun yaşamını kolaylaştırıcı olabilmelidir. Çocuğun karşısına çıkacak her türlü sıkıntı ve zor durumda bunları yenebilmesi için çaba sergilemeli, çözümler üretebilmelidir.