Bayramda mideye dikkat!

Bayramlarda genellikle bol tatlı ve hamur işi yeniyor. Pek çok insan bayramlarda özellikle de reflüden şikâyet eder. Bayramlarda reflüyü tetikleyen başlıca gıdalar hangileri?

Reflüyü tetikleyen en önemli unsurlar arasında yenilen gıdaların türü kadar miktarı da bulunuyor. Miktar olarak az yemeyi başarabilirsek, şikayetlerimiz daha az olacaktır. Yenilenlerin türü ne olursa olsun. Tabii böyle söyleyince “Her şeyi yemek serbest, haydi…” diye de algılamamak lazım. Genel olarak baharatlı, ekşi, acı gıdalar, gazlı içecekler, şerbetli tatlılar, kafein içeren içecekler, kakao, çikolata, narenciye ve suları gibi yiyecek ve içecekleri kontrollü, makul ve dikkatli tüketmekte yarar var.

Özellikle 1 ay oruç tutmuş insanlar yemek yeme konusunu abartabiliyor. Reflü dışında başka hangi mide-bağırsak rahatsızlıkları görülebilir veya hangi var olan hastalıklar tetiklenir?

Oruç sonrası aslında reflü tetiklenir demek doğru değil. Ama eğer Ramazan’da oruç tutulurken temel kurallar unutulmuş ise, yani sahur yapmadan 24 saat aç beklenilmiş ise ya da oruç tutulmasının doğru olmadığı bazı hastalıklar (şiddetli gastrit, peptik ülser, iltihabi bağırsak hastalıkları) varsa bunların alevlenmesi söz konusu olabilir. Oruç sonrası makul ve dikkatli beslenme alışkanlıklarını sürdürmekte yarar var.

Hangi hastalar bayramda dikkat etmeli? Kendilerini nasıl korumalılar?

Özellikle mide-bağırsak rahatsızlıkları olanlar (ülser, gastrit, iltihabi bağırsak hastalıkları) ve karaciğer rahatsızlığı olanlar abartılı miktarlarda ve sıklıkta yeme – içme faaliyetinden uzak durmalılar.

Bayramda yemeği fazla kaçıran ve mide-bağırsak rahatsızlıkları çeken insanlara ne önerirsiniz? Mideyi rahatlatmak için ne yapmalılar, özellikle yemeleri, içmeleri gereken bir şeyler var mı?

Dikkatli yemek ve rahatsız olmamak temel prensip olmalı. Rahatsız olunduğunda bunu başka yiyecek – içeceklerle düzeltmeye çalışmak da doğru değil. Özellikle bu maksat ile soda ya da gazlı içecekler içilmesini kesinlikle önermiyoruz. Su en iyi içecektir. Ana öğünleri atlamamak ve küçük ara öğünler yemek en uygun beslenme biçimi. Bundan “zinhar çay içmeyin, soda içmeyin…”  gibi bir mesaj verdiğimiz anlaşılmasın. Bu tür içecekler keyif için içilecek şeylerdir ve abartılmadığı sürece tüketilmelerinde sakınca yoktur. Ancak tedavi amacı ile içilmemelidirler.

Mide veya bağırsakları rahatlatmak için halk arasında yapılan, ancak yanlış olan neler var? İlaçlar doğru kullanılıyor mu mesela?

Klişe halinde kulaktan kulağa aktarılan ve bilimsel dayanağı olmayan bazı yaklaşımlar var elbette. Genel olarak ishal olan hastalara yağsız ve lifsiz beslenmelerini öneririz. Yağsız yoğurt çorbası, pirinç lapası ve patates haşlaması önemli bir ishal diyeti aracıdır gerçekten. Bunun dışındakiler biraz “şehir efsanesi” sanırım... Nane–limon konusu ise tartışmalı. Bağırsak bozukluğunda ılık ve yumuşatıcı bir içecek olarak halk arasında kullanılıyor ama nanenin ve limonun reflü yaratabileceğini akılda tutmak gerekli. Yukarıda da söylemiştim narenciye meyveleri ve suları ciddi reflüjeniktirler.

Tekrar edeyim: Su en iyi içecektir. Doğal meyve suları elbette tüketilebilir. Abartmamak ve mümkünse boş mideye çok miktarda içmemek gerek. Reflü hastalarının meyve sularını dikkatli tüketmelerinde yarar var.