Bebeğinizi her istediğinde emzirin
Dünyanın en büyük mucizelerinden biri kabul edilen anne sütü aynı zamanda emziren anneler ve anne adayları için de hassas bir dönemi işaret ediyor. Anadolu Sağlık Merkezi’nden Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ela Tahmaz Gündoğdu, “Süt doğru teknik ve sık aralıklarla emzirilmesi sonucu artar” dedi. Dr. Ela Tahmaz Gündoğdu, annelere bu dönem için altın değerinde önerilerde bulundu...

Anne sütü bebek için gereken besinleri doğru miktarda barındıran yegane hediye. Anne sütü ile beslenen çocuklarda başta enfeksiyon hastalıkları olmak üzere birçok hastalığın ve alerjilerin görülme sıklığı azalıyor. Anne sütü, beyin ve zeka gelişimini de olumlu etkiliyor. Emzirmek, hem bebek hem de anne için bir öğrenme sürecidir aslında. “Kolostrum” adı da verilen erken süt ise çok önemlidir. Bu süt, memelerde zaten mevcuttur ve bebeğin bu sütü doğumdan hemen sonra almaya başlaması önemlidir. Kolostrum, bebeği birçok hastalıktan korur.
Bebeği en az 2-3 saatte bir veya günde 8-12 kez olmak üzere emzirmek gerekiyor. Bebeğin emmek istemediği durumlar olursa da 1 saat sonra tekrar denenmesi öneriliyor. Özellikle ilk haftalarda bebeğin 5 saatten daha uzun süre emmeden uyumasına izin vermeyin. Dr. Ela Tahmaz Gündoğdu, bebeği uyandırmak için şu önerilerde bulundu:
- Bebeği teninizle temasa geçirin
- Yüzünü nemli bir havluyla silin
- Bezini değiştirip, üzerini soyun
- Bebeği oturtun ve nazikçe sırtını, karnını, ayaklarını sıvazlayın
Ne kadar sıklıkla emzirilmeli?
Anne sütü çabuk sindirilen bir besin. Bebek 2 günlük olduğunda günde yaklaşık 8-10 kez emer bu da her 2-3 saate karşılık gelir. Bebeğinizi her emmek istediğinde emzirin. Açlıklarını ağızlarıyla aranarak ve hareketlerini artırarak gösterirler. Ağlama genelde en son belirtidir.
Bebek 1-2 emme hareketinden sonra yutkunuyorsa bu, süt aldığına işarettir. Emmesini bitirene ve uyuyana kadar memenizde kalabilir. 5-7 günlükten itibaren bir memede 20 dakika kalırlar. Yutması bitene kadar aynı memede kalmasını sağlayın, daha sonra gazını çıkartın ve diğer memeye geçirin.
Sütünüzün yeterli olduğunu nasıl anlayacaksınız?
- Bebeğiniz günde 6-8 kez bezini ıslatıyorsa,
- Günde 2 veya daha fazla hardal sarısı cıvık ve pürtüklü kaka yapıyorsa,
- Emdikten ve gazını çıkardıktan sonra sakinleşip uyuyorsa,
- Aktifse ve sesli ağlıyorsa yeterince anne sütü alıyor demektir.
Memede biriken süt sorun olur mu?
Doğumdan sonraki 2’nci ve 3’üncü günde memelerdeki doluluk ve süt artar. Memelerde aşırı gerginlik ve ağrı hissedilebilir. Bu durumda yapılması gerekenler şunlardır:
- Bebeğin memenizin ucunu koyu renk kısmıyla beraber ağzının içine alıp almadığını kontrol edin. Sadece meme ucunu alıyorsa meme tam boşaltılamayabilir.
- Bebeğinizi her 1-3 saate bir sık aralıklarla besleyin.
- Bebek emmekte zorlanıyorsa emzirmeden önce anne sütü sağılarak memeler bir miktar boşaltılabilir, böylece meme ucu da daha çok belirginleşir.
- Emzirmeden önce ağrılı memenin üzerine ılık kompres, emzirdikten sonra hâlâ dolgunluk ve ağrı varsa soğuk kompres uygulayın.
- Bebeğinizi sakin ve stressiz bir ortamda emzirin, rahatlamak için müzik dinlemeyi deneyin. Emzirme aralarını dinlenmeye ayırın.
Anne sütü nasıl saklanmalı?
Her damlası hazine değerinde olan anne sütünün bebeğe yararlı olabilmesi için uygun koşullar altında saklanması gerekir. Bütün emziren annelerin, özellikle de çalışanların süt sağmayı öğrenmeleri gerekiyor. Bu işlem süt oluşumunun sürekliliğine katkı sağlayacaktır. Sağılmış anne sütünü saklamak içinse temiz bir kap veya süt saklama poşetleri öneriliyor. Donarken süt genişleyebileceğinden, tepeleme doldurmayın. Tüm torbalara mutlaka tarih ve miktar yazın. Sütü derin dondurucunun kapağına değil, en soğuk noktasına koyun.
Anne sütünü doğru saklama koşulları:
- Odanın serin bir yerinde 6-8 saat
- Buzdolabının rafında 72 saat (3 gün)
- Buzdolabının buzluğunda 2 hafta-2 ay arası
- Derin dondurucuda 6 ay
Dondurulmuş anne süt nasıl eritilir?
Saklanan anne sütünü kullanırken ocak veya mikrodalga fırına koymak, sütün proteinini bozabilir ve bebeğinizin ağzını yakabilir. Süt poşetini bir kaba koyduğunuz ılık suyun içine ağzı dışarıda kalacak şekilde batırarak çözülmesini sağlayın (ben-mari usulü) ve salladıktan sonra sıcaklığını kontrol ederek bebeğinize verin.

Dr. Fatma Ela Tahmaz Gündoğdu, Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden 1990 yılında mezun olduktan sonra, yaklaşık bir yıl Heybeliada Göğüs Hastalıkları Hastanesi’nde uzmanlık eğitimi aldı. 1991 yılında İstanbul Üniversitesi Çapa Çocuk Kliniği’nde Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları uzmanlık eğitimine başladı. 1996 yılında uzmanlık eğitimini bitirerek 1998 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Chicago şehrinde University of Illinois at Chicago’da Tıbbi Genetik üst uzmanlık eğitimine başladı. Burada 6 yıl boyunca Tıbbi Genetik ve Pediatri eğitimlerini tamamlayarak Genetik ve Pediatri’de Board sertifikasyonuna sahip oldu. 2004 yılında İstanbul’a geri döndü. 2005 yılında Anadolu Sağlık Merkezi’nde pediatri bölümünün kuruluşuna katkıda bulunarak çalışmaya başlayan Dr. Gündoğdu, halen pediatri ve tıbbi genetik uzmanı olarak görevini sürdürüyor.