Çocuk gelişiminde sihirli sözcük: Hareket

Annenin, hamileliğini öğrendiği andan itibaren heyecanla beklediği ilk şey bebeğinin hareketlerini hissetmektir. Anneler bu hissi “tarif edilemez” bir mutluluk diye tanımlıyorlar. Hamilelik süresince bebeğin hareketleri sürekli takip edilir, belli bir süre hareketsiz kaldığında “acaba yolunda gitmeyen bir durum mu var?” diye endişelenilir. Hatta anne adayının üzüldüğü dönemlerde anne karnındaki bebeğin hareketlerinin de azaldığı, annenin mutluluğunda arttığı, güzel bir yemek sonrası dans ettiği bile söylenir. Gebelik süresince bebeğin anne karnındaki hareketleri, gebeliğin yolunda gittiğinin de bir göstergesi olarak değerlendiriliyor. Bebeğin hareketliliği, doğum sonrasında da tüm hızıyla sürüyor. Doğum sonrası bebekteki hareketlilik, kol ve bacaklarda biz erişkinlere göre anlamsız ve istemsiz hareketler şeklinde sürüyor. Zamanla sinir sisteminin gelişmesi ile beraber anlamsız ve istemsiz oluşan el, kol, bacak hareketleri de azalıyor.  

Hareket sistemi nasıl çalışır ve nasıl gelişir?  

Bebekte, zamanla üst beyin kontrolünde istemli hareketler olmaya başlıyor. Hareket sistemindeki gelişim, yukarıdan aşağıya olacak şekilde devam ediyor. Hareket sisteminde sırasıyla; baş kontrolü, kollarla uzanma, elle tutma çalışmaları, başparmak kontrolünün gelişmesi, destekli oturma, desteksiz oturma, emekleme, sıralama, yürüme, koşma, merdiven çıkma ve inme gelişiyor. Bu gelişim basamaklarının uygun aylarda olmaya başlaması hareket sisteminin gelişmiş olduğunun bir göstergesi. İlk 6 aydaki kol ve bacak hareketleri bebeğin kaka yapmasını, gaz çıkışını kolaylaştıran hareketlerdir ve gereklidir.  

Bebeğinize geniş hareket alanı sağlayın  

Çocuğun emeklemeye başlaması ile beraber, dış dünyayı keşfetme ve öğrenme turları da başlar. İlk olarak etrafındaki, albenisi yüksek oyuncak ve objelere uzanmaya başlar, zamanla görüş alanındaki uzak noktaları keşfeder. Uzanabildiği çekmeceler en çok merak noktalarıdır. Oralara tutunup kalkmalar, çekmeceyi çekip içindekileri atmaya başlamaları kendilerine sonsuz keyif verir. Bu dönemde bebeğe geniş hareket alanı sağlanması gerekiyor. Ortalıkta sivri uçlu, keskin kenarlı eşyalar bulundurmayın, sehpa veya masadan sarkan örtüleri kaldırın. Yürümeye başladıktan sonra da ortamı ani hareketler ve duramaması olasılığına karşı hazırlayın, alanı genişletin.  

Hareketli bebeklerin gelişimleri akranlarından önde  

Hareketli bebeklerde kilo fazlalığı görülmüyor, hatta kiloları daha az bile olabiliyor. Çevreyle ilgili araştırmacı yönleri, algılamaları daha ön planda olduğundan, gelişimleri de akranlarına göre daha önde oluyor. Hareketli bebeklerin yorulmaları sonrasında uykuya dalmaları daha hızlı, uyku derinlikleri ve süresi daha fazla oluyor.  

Bebekler yürümeye başlayınca…  

• Yürümeye başlayan bebekler, özellikle dışarıya çıkıldığında başına buyruk tek başına yürümek ister. Buna dış ortam tehlikelerinden koruyarak kontrollü izin verin. 
• Parka veya bahçeye çıkıldığında serbestçe davranmasına izin verebilirsiniz.
• Özellikle 1,5 yaşından sonra merdiven çıkmak ve inmek isteyeceklerdir. Ellerinden uygun şekilde tutarak izin verin. 
• Yollarda yürürken çocukları özellikle sol elinizle, iç tarafta tutun. 
• Evlerde özellikle diz boyu olan elektrik prizlerine karşı koruyun. Kapaklı korunaklı prizleri tercih edin. 
• Özellikle mutfak çekmecelerinde ve oyun alanına yakın yerlerde sivri ve keskin aletler bulundurmayın. 
• Çocuklarınızı AVM’lerdeki yürüyen merdivenlere tek başına bırakmayın. 
• Havuz kenarları ıslak olduğundan kayıp düşme olasılıkları da artar. Tek başına bırakmayın. Ayaklarına kaymayan ayakkabılar giydirin.