Demir eksikliği anemisi belirtileri ve tedavisi

Ülkemiz demir eksikliğinin sık görüldüğü ülkeler arasındadır. Bunda ekonomik koşullar dışında bilgisizlik ve yanlış beslenme alışkanlıkları rol oynamaktadır. 

Demir eksikliği anemisi neden olur?

Demir eksikliği anemisi demir metabolizması ve beslenme ile yakından ilişkilidir. Yenidoğan bir bebeğin vücudunda 0.5 gr, yetişkinde ise 5 gr demir mevcuttur. Çocuklar hızlı büyüdükleri için demir ihtiyaçları daha fazladır. Beslenme ile aldığımız demirin yaklaşık % 10 u emilir.

Yenidoğan ve süt çocuğunun temel besini süttür. Hem anne sütünün hem de inek sütünün demir içeriği düşüktür. Ancak anne sütünün demir içeriği vücut tarafından daha iyi emilir. 4. aydan itibaren demir takviyesi başlanmayan bebeklerde sütle alınan demir yetersiz olduğundan demir eksikliği anemisi gelişir. Beslenmede, demirin yetersiz alınması kadar demir emilimine engel olan besinlerin fazla alınması da önemlidir. Bunların başında inek sütü gelir. 

Daha büyük çocuklarda ve yetişkinlerde demir eksikliği anemisi görüldüğünde yetersiz demir alımının yanında kan kaybı yapan hastalıkların da mutlaka araştırılması gerekir. Başlıca demir eksikliği yapan hastalıklar: 

• Sindirim sisteminde ülser, meckel divertiküliti, polip, hemanjiyom
• Paraziter hastalıklar
• Kadınlarda aşırı ve uzun süreli adet kanaması
• Kanserler
• Sürekli aspirin türevi ilaçları kullanmak
• Ülseratif kolit, crohn hastalığı, çöliak hastalığı
• Gebelik

Demir eksikliğinin bulgu ve belirtileri nelerdir?

Demir eksikliği sadece kansızlık yapmaz pek çok sistemi de etkiler. Demir eksikliği anemisinde iştahsızlık, solukluk, huzursuzluk, yorgunluk, çarpıntı, toprak gibi yabancı maddeleri yeme, dilde düzleşme, yutma zorluğu en sık görülen belirtilerdir. Çocuklarda iştahsızlığın sonucu olarak gelişme geriliği görülebilir. Demir eksikliği anemisinde bağışıklık sistemi bozulur. Dahası, demir eksikliği okuma ve öğrenme becerilerinde zayıflamaya yol açabilir. 

Demir eksikliği tanısı nasıl konur?

Demir eksikliği anemisinde hekimler; tam kan sayımı, serum demir ve demir bağlama düzeyine ve ayrıca ferritin düzeyine bakar.  Ferritin, vücuttaki demir depolarının durumunu gösterir. Anemi gelişmeden önce ferritin eksikliği demir depolarının azaldığını gösteren bir bulgudur. 

Demir eksikliği nasıl tedavi edilir?

Demir eksikliği tedavisi kolay ve ucuzdur. Altta yatan nedenin tespit edilmesi, her hastalıkta olduğu gibi büyük önem taşır. Demir eksikliğine bağlı kansızlık demir ilaçları ile tedavi edilir. Bu arada hastaya demir açısından zengin besinler önerilir. 

Demir içeren besinler nelerdir?

Demir açısından zengin besinler; kırmızı et, kümes hayvanlarının etleri, balık, kuru baklagiller, kurutulmuş meyveler ve demirle zenginleştirilmiş besinlerdir. Tedavi esnasında aşırı inek sütü alımından kaçınmak gerekir. 

Normal bireylerin demir takviyesi alması gerekli midir?

Eğer dengeli ve sağlıklı besleniyorsanız ve demir eksikliğiniz yoksa demir takviyesi almanıza gerek yoktur.