Kanserde akıllı test dönemii
Türkiye’de sadece Anadolu Sağlık Merkezi’nde olan CTC tekniği basit bir kan testiyle kanserli hücreleri ve sayılarını çok erken evrede tespit ediyor, hatta kanserin türünü bile söylüyor. Kansere bambaşka bir bakış açısı getiren CTC tekniğini, Anadolu Sağlık Merkezi Patoloji Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Baloğlu anlatıyor.

Nasıl bir yöntem?
Kan verme sorunu olmayan her hastaya uygulanabilen CTC yönteminde, hastadan alınan bir tüp kan özel bir cihazla inceleniyor. Alınacak kan için hastanın aç ya da tok olması fark etmiyor. Hatta kan almak için hastanın gelmesi gibi bir şart da yok. Ancak sağlıklı bir sonuç için, gün içinde alınan kanın normal oda ısısı şartlarında 30 saat içinde işleme konması zorunlu. İlk aşamada, alınan kanın içindeki normal kan bileşimini oluşturan hücreler ayırt edilirken; bazı özel algoritmalar aracılığıyla, başka hücre yapıları olup olmadığı tespit ediliyor. Kanın kendi hücreleri ekarte ediliyor ve sonraki işlemlerde kullanılmak üzere, dolaşımda bulunan diğer hücrelerin yoğun olduğu bir sıvı hazırlanıyor. İkinci aşamada ise, bu sıvı içinde kanser hücresi olup olmadığı, kanserli hücrelerin yüzeyindeki özellikler baz alınarak inceleniyor. Söz konusu özellikler mevcutsa ve hücrelerin sayısı belirli bir miktarın üstündeyse kesin kanser tanısı konabiliyor. Böylelikle yeni yöntem, hem kanserli hücreleri yakalıyor hem sayısını gösteriyor hem de hangi tür kanser olduğu bilgisini veriyor. Tüm bu aşamalar toplam 4 günde tamamlanabiliyor.
Kanseri çok erken dönemde yakalıyor!
Kanser hücresi bulunmazsa...
Peki kanda herhangi bir kanserli hücre tespit edilmezse bunun anlamı nedir? Bu asla, “yüzde 100 kanser yoktur” olarak yorumlanmamalıdır. Çünkü büyüyen kanserli dokudan henüz kana geçmemiş hücreler olabiliyor. Ya da kanserli hücreler yüzey özelliklerini değiştirerek tanınamaz hale gelebiliyor. Bu nedenle tümör hücrelerinin saptanamaması tam olarak kanser yokluğu anlamı taşımıyor. Fakat kanserli hücreler tespit edilmişse ve belirli bir sayının üstündeyse, bu durum aksi kanıtlanana kadar kanserin varlığı anlamı taşıyor ve önemli bir kanıt olarak kabul ediliyor.
Her kanser türü için geçerli mi?
Kanser hastalıklarının önemli bir kısmını oluşturan kanserler (akciğer, meme, prostat, kalın bağırsak tümörleri gibi) yeni yöntem sayesinde erkenden fark edilebiliyor. Bir konuda şanslıyız ki, bu kanser türlerinin kanın diğer hücrelerinde olmayan belirteçleri var ve bunlar kullanılarak kandaki diğer hücrelerden ayırt edilebiliyor. Sonraki aşamalarda da hangi organa ait olduğu bulunabiliyor.
Yeni yöntem ne gibi avantajlar sağlıyor?
• Kanserin daha erken dönemde fark edilmesi
• Tedavinin erkenden düzenlenmesi ve kanserin tedaviye cevap verip vermediğinin daha önceden kestirilmesi
• Kişiye özel tedavi planlanması

Prof. Dr. Hüseyin Baloğlu, Tıp Fakültesi ve uzmanlık eğitimini GATA’de tamamlamıştır. 2012 yılında Anadolu Sağlık Merkezi’nde çalışmaya başlayan Prof. Dr. Baloğlu, halen patoloji uzmanı olarak görevini sürdürüyor.