Meme Kanseri ile Yaşamak

Beslenme: ideal kiloda kalmak ve dengeli beslenmek meme kanserinden korunmak için dikkat edilecekler listesinin başında yer almaktadır.

Araştırmalar beslenmenin kanser tedavisi üzerinde %30-40 etkisi olduğunu göstermiştir. Amerikan kanser araştırmaları derneği ideal kilonun kanserde en önemli nokta olduğunu söylemiştir.

Meme kanseri tanısı almış ve tedavi olmuş hastaların kilo alması nüks riskini arttırmaktadır.

Yağ alımı: menapoz sonrası fazla yağ tüketen bireyleri daha az yağ kullanmaya başlaması meme kanseri riskini azaltmaktadır. Omega3 açısından zengin beslenme kanser riskini azaltır.

Alkol alımı: alkol alındığında kandaki folat miktarı azalır. Folat kanser riskini azaltan bir maddedir. Folat koyu yeşil renkli sebzeler, portakal suyu, enginar ve pancarda bulunur. Alkol alımının günde 1 kadehi aşmayacak şekilde olması gerekmektedir.

Egzersiz: meme kanserinde tedavi sürecinde ve sonrasında egzerisiz yapılmasının temel amacı en kısa sürede normal hayata dönmeyi sağlamaktır. egzersizin yararları

• Eklem ve kaslara hareket yeteneği kazandırmak
• Kalp-akciğer kapasitesini arttırmak
• Kan basıncı (tansiyon) nı düzenlemek
• Lenf sıvı dolaşımını arttırarak kolda lenfödem oluşmasını engellemek
• Ameliyat sonrası omuzda gelişebilecek hareket kısıtlılığını (donmuş omuz) engellemek
• Yorgunluk ve zayıflığı gidererek kişinin iyi hissetmesine yardımcı olmak şeklindedir.

Tedavi sonrası tetkikler

Meme koruyucu cerrahi sonrasında radyoterapi bittikten sonra 4 ila 6 ay arasında mamografi çekilmektedir. Sonrasında her yıl tekrarlanır.

Meme kanseri nüks ihtimaline karşın tedavi sonrası

İlk 3 yılda 3 ayda 1

4. ve 5. Yıllarda 6 ayda 1

5. yıldan sonra yılda 1 fiziksel muayene ve mamografi önerilir.

Radyoterapi lan hastada her yıl akciğer grafisi çekilir.

Nüks nasıl olur?

Hastalık tedavi sonrasında yok edilmiş olarak bilinir. Ancak vücutta kalan tespit edilemeyen kanser hücreleri hastalığın nüks etmesine sebep olabilir. Takipler ile erken tanı hedeflenmektedir.

Tedavinin yan etkileri kısa sürede başlayarak tedavi boyunca ve sonrasında ortaya çıkmaya devam etmektedir. Bu yan etkiler tedavi edilebilmektedir. Bu nedenle farkedilen yan etkilerin tedavi ekibi ile paylaşılması önemlidir.

Hormon tedavisi sırasında ve sonrasında her yıl kadın-doğum muayenesi yapılır. Bunun sebebi hormon tedavisinin rahim kanseri riskini arttırmasıdır.

“aromatoz inhibitörleri” ilaç grubu kemik yoğunluğun da azalma yapmaktadır. Bu nedenle kemik yoğunluğu ölçümleri her yıl yapılmalıdır.
 

Lenfödem: meme kanseri ameliyatlarından sonra kolda sıvı birikmesi şeklinde oluşan şişliktir. Lenfödem bazı hastalarda ameliyattan hemen sonra oluşabileceği gibi, aylar yıllar sonrada ortaya çıkabilir. Bazı hastalarda hiç oluşmayabilir. Lenfödem tedavi edilebilir. Fark edildiğinde tedavi ekibi bilgilendirilmelidir.
 

Cinsellik: Kanser tanısı alan ve tedavisi gören kadın diğer kadınlarla aynı cinsel duyguları hissetmektedir. Her kadın sevgi, yakınlık, dokunma, sıcaklık, güven, ait olma, şefkat ve bağlanma ihtiyacı hisseder. Cinsellik bu ihtiyaçların tamamını içeren bir bütündür. Bu ihtiyaçlar her yaş ve sağlık durumu için aynıdır.

Meme kanseri cerrahi, kemoterapi, radyoterapi yada hormon tedavisi ile tedavi edilmektedir. Bu tedavileri yan etkileri nedeniyle fiziksel sağlığı etkilemektedir. Fiziksel sağlıkta meydana gelen olumsuz değişimler cinsel sağlığın olumsuz etkilenmesine neden olabilmektedir. Cinsel işlevde bozulmalar görülebilir.

Cinsel işlevde meydana gelen bozulma zaman içinde fiziksel, ruhsal ve sosyal sorunlara neden olabilir.

Meme kanseri ameliyatlarında meme dokusunun alınması ya da meme dokusu üzerinde oluşan ameliyat izleri nedeniyle diğer hastalıklara göre daha fazla cinsel istekte azalma ve cinsel işlevde bozulma olabilir.

Radyoterapi süresince ışınlanan bölgede şişlik, ağrı ve ciltte hassasiyet oluşabilir. Bu yan etkiler için radyoterapi tedavi ekibi uygun ilaç ve önerileri sizinle paylaşacaktır. Radyoterapi cinsellik için bir engel teşkil etmez. Ancak bu yan etkiler nedeniyle meme bölgenizi korumanız gerekmektedir. Radyoterapi sonrası radyoaktif ışın taşımazsınız. Bu nedenle dokunmaktan ve bir arada olmaktan çekilmenize gerek yoktur.

Kemoterapi de kullanılan ilaçlar bulantı, kusma, halsizlik, yorgunluk yapabilmektedir. Bu nedenle cinsel ilişki için kendinizi iyi hissettiğiniz zamanı seçmeniz önemlidir. Bazı ilaçlar vajinada kuruluk yapabilir. Bu durumu tedavi ekibinizle paylaşmanız önemlidir. Tedavi ekibinin önerisi doğrultusunda kullanacağınız uygun ilaçlar sorunu giderecektir.
 

Gebelik: başarılı bir tedavi sonrasında hamile kalmanın meme kanseri riskini arttırmadığı belirtilmiştir.

Genç meme kanserleri de gebeliğin düşünülmemesinin nedenleri:

• Kanserin tekrar etme ve yaşam kaybı korkusu
• Radyoterapinin bebek üzerinde oluşturabileceği yan etkiler
• Çocukta da kanser riskinin olabileceği düşüncesi ve
• Çocuğa bakma stresi olarak belirtilmiştir.

Nüksün genellikle 2-3 yıl içinde görülmesi nedeniyle gebelik için bu süre sonrasının beklenmesi istenir. Gebelikten korunma mekanik olmalıdır. İlaç yardımıyla olmamalıdır.

Gebelik kararı her hastanın kanser durumu, tedavisi ve kişisel isteklerine göre şekillenir.
 

Emzirme: kemoterapi sırasında emzirme kesilmelidir. Kemoterapi sonrasında emzirmenin sorun yaratmadığı belirtilmiştir. Radyoterapi memede süt üretiminde azalmaya yol açacak değişiklikler yapabilir. Meme koruyucu cerrahi ile ameliyat edilmiş memede cerrahi sınıra göre değişiklik göstermekle beraber genel olarak süt üretiminin azalmadığı bilinmektedir.

Gebelik sırasında meme kanseri tanısı alma: meme kanseri tedavisi gebe ve gebe olmayan kadında aynıdır. Bu nedenle tedavi gebelik yüzünden gecikmemelidir. Kemoterapinin ve radyoterapinin risk oluşturmadığı ve hızlı ilerleyen kansere sahip olunmadığı müddetçe gebeliği sonlandırmak gerekmez.

Hormon replasman tedavisi: menapozun rahatsızlık yaratan etkilerini azaltmak için hormon replasman tedavisi (HRT) tercih edilen tedavidir. Yapılan çalışmalar hrt nin meme kanseri riskini arttırdığını göstermiştir. Bu nedenle menapoz ile başa çıkmada kullanılması önerilmemektedir.