Pandemiye rağmen keyifli bir yarıyıl tatili geçirmenin yolları

Pandemi sebebiyle çocuklar alışkın oldukları eğitim ve hatta günlük yaşam düzeninden yepyeni bir düzene geçmek zorunda kaldılar. Evlerinde olmaktan, ebeveynleri ile rahatça vakit geçirmekten mutlular fakat izole yaşamaları, özgürce parklarda, oyun alanlarında akranlarıyla vakit geçiremiyor olmaları sosyal gelişimlerini de olumsuz etkiliyor. Online eğitim süreci boyunca çocuklar evlerinden çıkmadan eğitimlerini sürdürdüler. Tatilin yaklaşması eğitimin uzaktan devam etmesine rağmen elbette çocukları heyecanlandırıyor. Tatil demek çocuklar için özgür oyun saatleri, keyifli etkinlikler, gezmek, aileyle daha fazla vakit geçirmek ve en önemlisi de okulla ilgili daha az sorumluluk demek. Yarıyıl tatili önceki yıllardaki tatillere kıyasla Coronavirus tedbirleri nedeniyle çoğunlukla evlerde geçecek... 

Bu tatilde çocuklar tatilde oldukları süre boyunca dışarıya çıkmak isteyebilir, tablet telefon ve televizyona yönelebilir, kurallara uyma konusunda aileleri zorlayabilir. Bu nedenle tatil boyunca da evdeki düzeni sürdürmek önemli. Ebeveynlerin çocuklarının yaş ve gelişim düzeyine uygun hem eğlenceli hem katı olmayan kurallar içeren bir tatil planı oluşturması evdeki rutinleri sürdürmek ve verimli vakit geçirmek için faydalı olacaktır.

Uzaktan da olsa düzenli bir şekilde akranlarıyla sohbet etsinler 

Pandemi nedeniyle okul ve eğitim sürecine evlerde devam eden çocuklar ekran karşısında ne yazık ki fazla vakit geçirmek zorunda kaldılar. Online eğitimin evde güvenli ve konforlu eğitim gibi faydalarının yanı sıra sosyalleşme ile ilgili birçok olumsuz etkileri de bulunmakta. Çocuklar, okulda arkadaşları ile etkileşimde bulunduklarında, ders aralarında, tenefüslerde ve oyun oynarken sosyalleşme ihtiyaçlarını büyük ölçüde karşılıyorken, bugünlerde maalesef gelişimlerini ve psikolojilerini etkileyecek ölçüde izole bir yaşam söz konusu. Okula gitmek çocuklar için yalnızca ders dinlemek ve yeni bilgiler öğrenmekten ibaret değil aynı zamanda sosyal ortamlarda aile üyeleri dışındaki kişilerle etkileşimde bulundukları ve dış dünyada kendileriyle baş başa kaldıkları bir eylemdir. Arkadaşları ile oyunlar oynamak, evden ve ebeveynlerden uzakta bireysel vakit geçirmek, evdekinden daha çok kendi kararlarını vermek zorunda olmak ve aynı zamanda verdiği kararların sonucuna katlanıyor olmak birçok yönden gelişmelerine fayda sağlamakta. Özellikle tatilde evlerde vakit geçirmek zorunda kalan çocukların uzaktan da olsa düzenli bir şekilde akranlarıyla sohbet etmesine imkan sağlanmalı.

Ekranlardan uzak, verimli vakit geçirmeye çalışın 

Birçok ebeveyn çocuklarıyla evde verimli vakit geçirme konusunda zorlanabiliyor. Çocuğun sürekli anne ve baba tarafından yönlendirilmesi ve sıkılmaması için oyalanması gerektiğini düşünebiliyorlar. Aile üyeleri elbette evde geçirilen süre boyunca duygu ve düşüncelerini paylaşabileceği etkinlikler yapmalı. Fakat çocukların kendi kendilerine vakit geçirmeleri, oyun oynamaları onların bilişsel gelişimlerine olumlu katkılar sağlayacaktır. Anne ve babalar çocuklarıyla ilgilenemeyecekleri durumlarda, çok yorgun ve tahammülsüz olduklarında veya önemli bir işleri olduğunda genellikle çocuğu tablet veya televizyona yönlendirerek kendi kendine vakit geçirmesini sağlayabiliyorlar. Bu durum özellikle bugünlerde online ders için sürekli ekran başında olan çocukların gelişimi için oldukça zararlı. Ekran süresi yaş ve gelişim özelliklerine göre değişebilir fakat 3-4 yaşa kadar çocukların ekrandan uzak durması gerekmektedir. 

Bilgisayar oyunlarına dikkat!

Pandemi sebebiyle iletişim eksikliği yaşayan çocuklar, arkadaşları ile oynadıkları online oyunlarda veya tanımadığı kişilerle oyundaki iletişimle sosyalleşme ihtiyacını gidermeye çalışabilir. Özellikle şiddet içerikli bazı oyunlar bugünlerde oldukça popüler. Anne ve babalar çocukların oynadığı oyunları sıklıkla takip etmeli, hatta çocuklara oynadıkları oyunları merak ettiklerini ve belki birlikte de oynayabileceklerini söyleyebilirler. Bu sayede kendilerini çocuğun oyun dünyasına dahil edebilir, sakıncalı içerikler konusunda kontrol sahibi olabilirler.

Öncelikle çocuklara pandemi nedeniyle sosyal yaşantımızı kısıtlamamız gerektiğini, eski yaşantımızdaki gibi rahatça diğer insanlarla etkileşimde bulunamayacağımızı, ev dışında gidilecek yerlerin virüs nedeniyle sakıncalı olmaması gerektiği ve bu sürecin geçici olduğu, şimdilik bu düzende yaşamımızı sürdürmemiz gerektiği mutlaka hatırlatılmalı. Tatil süresi için çocuğunuzla birlikte neler yapabileceğinizi konuşup günlük planlar oluşturabilirsiniz. Tatil günlerinde çocukların kendilerine daha çok zaman özel ayırmalarını sağlamak önemli. Ebeveynleriyle birlikte vakit geçirmese de farklı etkinlikler, oyunlar oynayabileceğini hatırlatabilirsiniz.

İşte tatil için keyifli öneriler: 

• Ebeveynler mümkünse açık mekanlarda, parklarda sosyal mesafeye dikkat ederek çocuklarının diğer çocuklarla buluşmasını, doğada vakit geçirmesine kısa süreli de olsa olanak sağlamalıdır.

• Tüm aile üyelerinin katıldığı beceri veya yaratıcılık temelli etkinlikler planlanabilir.

• Zaman zaman ailecek çocukların gelişimine uygun olarak seçilen filmler veya belgeseller izlenip sonrasında izlenen şey değerlendirilebilir.

• Ailece kitap okuma etkinlikleri planlanabilir. Daha sonra okunan kitabın resmi yapılabilir.

• Yarışma ve rekabetin ön planda olmadığı tüm aile üyelerinin katılabileceği oyunlar oynanabilir.

• Puzzle, bulmaca, bilgi kartlarıyla keyifli ve aynı zamanda verimli vakit geçirilebilir.

• Tatil boyunca çocukların eğitimden uzak kalmaması için her gün ortalama 30-40 dakikalık çocukları çok yormayacak çalışmalar veya konu tekrarı faydalı olacaktır. Ders çalışmaları konusunda baskı yapmamak, zorlamamak, sert ve suçlayıcı uyarılardan kaçınmak önemli. 

• Çocuklar online dersler olmadığında tablet ve telefonla vakit geçirmek isteyebilirler. Tatilde de ekran süresi ve sınırlar mutlaka hatırlatılmalı ve bu sınır her gün aynı olmalı. Anne ve babalar bu kuralları sürdürürken mutlaka tutarlı ve istikrarlı olmalı.

• Evde yapacak bir şey bulamadığını ve sıkıldığını söyleyen çocuklara ebeveynler, evde de olsa neler yapabileceği, vaktini nasıl verimli ve aynı zamanda eğlenceli geçirebileceği konusunda tavsiyeler vermeli. 

• Çocuklar tatil boyunca ekranlardan mümkün olduğunca uzaklaşmalı. Sadece tatillerde değil okul süresi boyunca da çocukların hem fiziksel hem de zihinsel gelişimleri için ders saatleri dışında tablet veya bilgisayarla geçirilen süre sınırlandırılmalı, fazlaysa azaltılmalı.

• Tatilde de aynı okul sürecinde olduğu gibi yemekler tablet veya televizyon izlerken yenmemeli. Tüm aile üyelerinin bir araya gelip aynı saatte yemek yiyeceği bir düzen oluşturulmalı. Yemek saati bittiğinde masadan kalkılmalı.

• Ebeveynler tatil boyunca çocukları arkadaşlarıyla bir araya getirmek adına online buluşmalar düzenleyebilirler. Bu buluşmalarda çok yorucu olmayan kısa süren etkinlikler, egzersizler, hatta ebeveynlerin de katılacağı keyifli etkinlikler yapılabilir. 

• Çocukları sınırlandırmadan, kontrolü hayal güçlerine bırakarak keyifli vakit geçirmelerini sağlayabilirsiniz. Onlara sürekli yönlendirmeler yapmanız, ne yapacaklarını söylemeniz, oynadıkları oyuna gereğinden fazla müdahale etmeniz bireysel geçirdikleri vakitte üretkenliklerini ve yaratıcılıklarını kısıtlayacaktır. Pandemi süreci çocukları birçok yönden etkiledi. Tatilde ve tatil sonrasında da eski yaşantımızdaki gibi olamayacağımızı konuşmalıyız. Bu hassas süreçte onları anladığımızı, her konuda yanlarında olduğumuzu hatırlatmayı da ihmal etmeyelim.

• Özellikle 10-12 yaş altı çocuklara tatilin kaç gün süreceği, tatil bittikten sonra okula tekrar eski düzeninde devam edeceği hatırlatılmalı.

• Tatil bittiğinde yeniden eski düzene devam edilmeli. Derse odaklanmakta zorluk çeken veya ekran karşısına oturmak istemeyen çocuklar için ders aralarında mutlaka ekran başından kalkacakları, ev içerisinde de olsa hareket edecekleri mola saatleri oluşturulmalı.