Esra Sönmez

Coronavirus salgınının hız kesmediği bugünlerde, sonbaharın yaklaşmasıyla birlikte grip ve zatürre vakalarının da Coronavirus vakalarına ekleneceği ihtimali uzmanları korkutuyor. Tüm dünyayı sarsan COVID-19 salgınına, grip ve zatürre salgınlarının da eklenmemesi için aşı olunması gerektiğini vurgulayan bilim adamları, özellikle de zatürre aşısına dikkat çekiyor. Peki zatürre aşısını kimler yaptırmalı? Bu aşı Coronavirus’ten de korur mu? Zatürre ve buna bağlı hastalıkların dünya çapında yılda yaklaşık 2 milyon erişkinin hayatını kaybetmesine neden olduğunu söyleyen Anadolu Sağlık Merkezi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Esra Sönmez, zatürre ve zatürre aşısı ile ilgili merak edilen sorulara yanıt verdi...

Akciğer embolisi olarak da bilinen pulmoner emboli, çeşitli sebeplerle akciğer damarlarında oluşan tıkanıklığı ifade eder. Genelde bacaklardaki veya vücudun başka yerindeki pıhtının dolaşımda ilerleyerek akciğer arterini tıkaması sonucu meydana gelir. Bu durum akciğerdeki kan dolaşımını bozarak hücrelere oksijen taşınmasında sorun oluşturur ve önemli solunum sorunlarına neden olabilir.

İdiyopatik pulmoner fibrozis (İPF) direkt kelime anlamıyla sebebi bilinmeyen akciğer kalınlaşması, sertleşmesi hastalığıdır. Sebebi bilinmeyen tabiri, her türlü inceleme ve tanı yöntemlerine rağmen akciğerdeki yaranın sebebinin belirlenememesi durumunu ifade eder. Akciğerlerin yaralandığı ve ilerleyen dönemlerde nefes almanın zorlaştığı bir rahatsızlıktır. İdiyopatik pulmoner fibrozis, çoğunlukla ileri yaştaki kişileri etkileyen, orta ve genç yaştaki kişilerde nadir görülen bir hastalıktır. Bu hastalıkta tam bir iyileşme olmasa da uygulanacak tedavi yöntemleriyle hastalığın seyrini kontrol altına almak ve yaşam kalitesini stabil tutmak sağlanabilir.

Anadolu Sağlık Merkezi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Tayfun Çalışkan, akciğerler başta olmak üzere COVID-19 enfeksiyonunun vücudumuzu nasıl etkilediğiyle ilgili önemli bilgiler verdi. Yazımızda COVID-19’un uzun süre etkileriyle, yani hastalığı geçirdikten sonra uzun bir süre devam edebilen belirtileriyle ilgili de bilgi bulabilirsiniz...

Akciğerlerde hava sirkülasyonunu sağlayan yapıya bronş adı verilir. Bronşların iltihaplanması ve mukus ile dolması durumunda bronşit hastalığı ortaya çıkar. Akut veya kronik olarak oluşum gösterebilen bronşit hastalığı sonucunda mukuslu öksürük ortaya çıkabilir. Bazı virüsler sonucunda vücutta bronşit ortaya çıkabilir. Solunum yolu enfeksiyonu veya soğuk algınlığı gibi bazı hastalıklar da akut bronşit oluşmasına neden olabilir. Göğüs nezlesi olarak da adlandırılan akut bronşit bir hafta ile on gün içerisinde kendiliğinden iyileşme gösterebilir. Bununla birlikte akut bronşit sonucunda ortaya çıkan öksürük haftalarca devam edebilir. Uzun süre sigara içmek bronşiyal tüplerin tahriş olmasına bunun sonucunda da bronşların iltihaplanmasına neden olabilir. Daha ciddi bir rahatsızlık olan kronik bronşit uzun süre sigara içmek gibi faktörler sonucunda ortaya çıkabilir. Kronik bronşit, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) içinde yer alan durumlardan biridir. Kronik bronşit tedavisi kendiliğinden iyileşme göstermeyerek tıbbi bir müdahale gerektirebilir.

Astım, akciğerler ve solunum yollarını etkileyen kronik, iltihabi bir hastalıktır. Rahatsızlık, mikrobik olmayan iltihaplanmaya bağlı olarak ortaya çıkar ve nefes darlığı ile karakterize edilir. Astım, kronik bir hastalıktır ve tam iyileşme sağlanması uzun yıllar sürebilir. Bununla birlikte gerekli tedavilerin uygulanması ve yaşam kalitesinin sağlanması durumunda semptomlar kontrol altına alınabilir. Hem erişkin hem de çocukluk çağında görülebilen astım hastalığının en sık nedenleri alerji ve çevresel faktörlerdir. Bazı alerjen maddeler astıma sebep olabileceği gibi sigara kullanımı veya pasif içicilik, kömür-egzos dumanı, kimyasal maddeler de hastalığa zemin hazırlayabilir. Astım, herkeste aynı şekilde görülmeyebilir. Bazı hastalarda hafif seyrederken diğer bazı hastalarda günlük aktiviteleri olumsuz etkileyen ve hatta yaşamı tehdit eden boyutta olabilir. Hastalığın olumlu seyri için ilaç tedavisinin aksatılmaması ve düzenli doktor kontrollerinin ihmal edilmemesi gerekir.

Dünyada ve ülkemizde oldukça yaygın olarak görülen alerjik astım hastalığı, bireylerin yaşam kalitesini düşürerek günlük hayatı olumsuz etkileyen rahatsızlık verici bir durumdur. Peki alerjik astım nedir?

Akciğer embolisi, bir kan pıhtısının akciğerlerdeki arterlerde tıkanıklık oluşturması sonucunda ortaya çıkan bir hastalıktır. Tıp dilinde pulmoner emboli olarak adlandırılan akciğer embolisi kalp ve damar hastalıkları arasında yer alır. Pıhtı genellikle bacak bölgesinde bir damarda oluşum gösterir. Bununla birlikte vücutta başka bir bölgedeki damarda da pıhtı oluşumu gözlenebilir. Bu şekilde vücuttaki bir veya daha fazla derin damarda kan pıhtısı oluşması sonucunda derin ven trombozu (DVT) hastalığı ortaya çıkar. Bir veya daha fazla pıhtı sonucunda akciğerlere kan akışının engellenmesi hayatı tehdit edici olabilir. Bununla birlikte akciğer embolisinin erken dönemde teşhis edilmesi ve hızlı bir şekilde tedavi edilmesi hastalık sonucunda oluşabilecek riskleri azaltmaya yardımcı olabilir.

Dünya genelinde ölümle sonuçlanan kanser hastalıkları arasında ilk sırada yer alan akciğer kanseri, her yıl 1.7 milyondan fazla insanın ölümüne neden olan ciddi halk sağlığı sorunlarından biridir. Hastalığın başlangıç evresinde ortaya çıkan belirti ve bulgular çoğunlukla fark edilmez ve özellikle sigara kullanan kişilerde öksürük gibi önemli belirtiler büyük oranda gözden kaçar. Bu durum akciğer kanserinin çok geç evrelerde fark edilmesine ve tedavi şansının büyük oranda azalmasına neden olur. Akciğer kanseri hakkında doğru bilgi sahibi olmak, erken dönemde ortaya çıkan bulguları fark edebilmek ve risk faktörlerinin varlığında düzenli aralıklarla tarama programlarına başvurmak, akciğer kanserini doğru şekilde teşhis ve tedavi edebilmek adına son derece önemlidir.