Perinatoloji Nedir? Perinatoloji Hangi Hastalıklarla İlgilenir?

Perinatoloji, yüksek riskli gebeliklerin tanı, tedavi ve takibine odaklanan bir tıp dalıdır. Kadın doğum uzmanlığının bir alt uzmanlık alanı olan perinatoloji, anne ve bebeğin sağlığını doğum öncesinden doğum sonrasına kadar olan süreçte detaylı bir şekilde izlemeyi amaçlar. Özellikle gebelik sürecinde komplikasyon riski taşıyan durumlarla ilgilenir. Anne sağlığının yanı sıra bebeğin gelişimini de yakından izler. Perinatologlar,hem anne hem de bebeğin sağlığını korumak için multidisipliner bir yaklaşımla çalışır. Gerektiğinde diğer uzmanlık dallarıyla işbirliği yapar.

Perinatoloji Nedir?

Kadın hastalıkları ve doğum uzmanlığının bir alt dalı olan perinatoloji, anne ve bebeğin sağlığını doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası dönemlerde detaylı bir şekilde izlemeyi amaçlar. Özellikle risk faktörü taşıyan gebeliklerin erken teşhis ve tedavisiyle hem anne hem de bebeğin hayatını tehdit edebilecek komplikasyonların önlenmesinde görev alır. Gebelik sırasında gelişebilecek sağlık sorunlarının yanı sıra, anne adayında mevcut olan kronik hastalıkların (örneğin diyabet, hipertansiyon, kalp hastalıkları) gebelik üzerindeki etkilerini değerlendirir. Ayrıca, fetüsün sağlığını ve gelişimini etkileyebilecek durumları belirlemek ve bunlara yönelik tedavi planları oluşturmak bu uzmanlık dalının temel hedefleri arasındadır. Bu tıp dalı gelişmiş ultrasonografi teknikleri, genetik tarama testleri ve diğer tanı yöntemleriyle anne karnındaki bebeğin detaylı bir şekilde incelenmesine olanak tanır. Özellikle doğumsal anomalilerin teşhisi, genetik hastalıkların taranması, fetüsün büyüme ve gelişmesinin izlenmesi gibi konular perinatolojinin uzmanlık alanına girer. Ayrıca çoğul gebeliklerin takibi, preterm doğum riskinin yönetimi ve plasenta ile ilgili sorunların değerlendirilmesi de perinatologların sıklıkla ilgilendiği konular arasındadır.

Perinatoloji, anne ve bebeğin sağlığıyla ilgili komplikasyonların yönetiminde diğer tıp branşlarıyla iş birliği yapar. Örneğin kardiyoloji, endokrinoloji, genetik uzmanları ve yenidoğan bakım ekipleriyle ortak çalışmalar yürüterek anne ve bebeğin ihtiyaçlarına en uygun tedavi yaklaşımlarını planlar. Böylece, riskli durumların kontrol altına alınması ve sağlıklı bir doğum sürecinin sağlanması hedeflenir.

Perinatoloji Hangi Hastalıklarla İlgilenir?

Gebelik sürecinde hem anne hem de bebeği etkileyebilecek sağlık sorunlarıyla ilgilenir. Özellikle yüksek risk taşıyan gebeliklerin takibi, tanı ve tedavisi bu tıp dalının uzmanlık alanıdır. Bu kapsamda anne adayında mevcut olan kronik hastalıklar, gebelik sırasında ortaya çıkan komplikasyonlar ve fetüsün sağlığını etkileyebilecek durumlar perinatologlar tarafından değerlendirilir. Perinatoloji, anne karnındaki bebeğin gelişimini yakından izleyerek, doğum öncesi olası problemleri tespit eder ve bu sorunların yönetimi için uygun tedavi planları geliştirir. Risk faktörü taşıyan gebeliklerde komplikasyonların erken teşhis edilmesi ve tedavi edilmesi hem annenin hem de bebeğin hayatını kurtarabilir. Perinatoloji, çoğul gebelikler, erken doğum riski, doğumsal anomaliler ve genetik hastalıklar gibi birçok konuda uzmanlaşmıştır. Bu tıp dalı, aynı zamanda plasenta kaynaklı problemler ve enfeksiyonlar gibi gebelikle ilgili durumların tedavisinde de hayati bir rol oynar.

Perinatolojinin ilgilendiği anne kaynaklı hastalıklar şu şekilde sıralanabilir:

  • Diyabet: Gebelik öncesi veya gebelikte ortaya çıkan diyabetin (gestasyonel diyabet) yönetimi.
  • Hipertansiyon: Kronik hipertansiyon veya gebelikte görülen preeklampsi ve eklampsi gibi durumlar.
  • Tiroid Hastalıkları: Anne adayında hipotiroidi veya hipertiroidi gibi hormonal dengesizliklerin kontrolü.
  • Kalp ve Damar Hastalıkları: Anne adayında mevcut olan kardiyovasküler problemler.
  • Obezite: Gebelikte obeziteye bağlı risklerin yönetimi.
  • Bağışıklık Sistemi Hastalıkları: Sistemik lupus eritematozus veya diğer otoimmün hastalıklar.

Fetüs kaynaklı durumlar ise şöyledir:

  • Doğumsal Anomaliler: Fetüste görülen yapısal bozukluklar (örneğin, spina bifida, kalp anomalileri).
  • Genetik Hastalıklar: Down sendromu gibi genetik bozuklukların teşhisi ve yönetimi.
  • Fetal Gelişim Geriliği: Bebekte büyüme ve gelişme sorunlarının tespiti ve tedavisi.
  • Fetal Enfeksiyonlar: Rubella, toksoplazma, CMV gibi enfeksiyonların etkilerinin izlenmesi.

Gebelikle ilgili komplikasyonlar, doğum ve doğum sonrası sorunlar ise şu şekilde sıralanabilir:

  • Çoğul Gebelik: İkiz, üçüz veya daha fazla sayıda fetüsün bulunduğu gebeliklerin takibi.
  • Preterm Doğum Riski: Erken doğum tehdidinin yönetimi.
  • Plasenta Problemleri: Plasenta previa, plasenta dekolmanı ve plasenta akreata gibi durumlar.
  • Amniyon Sıvısı Anormallikleri: Amniyon sıvısının azlığı (oligohidramnios) veya fazlalığı (polihidramnios).
  • Doğum Eylemi Komplikasyonları: Zor doğum, rahim yırtılması ve benzeri durumların yönetimi.
  • Kanama Bozuklukları: Doğum öncesi ve sonrası anormal kanamaların kontrolü.
  • Sezaryen Sonrası Gebelik: Sezaryen doğum sonrası oluşabilecek risklerin takibi.

Bunların yanı sıra perinatoloji gebelik sırasında annenin veya fetüsün sağlığını tehdit eden enfeksiyonlarla da ilgilenir. HIV ve Hepatit gibi durumalrda annenin hastalığının fetüse bulaşma riskinin azaltılmasına yönelik çalışmalar yapar.  Ayrıca anne ve fetüs arasında kan grubu uyuşmazlıklarının yönetimi, annenin kan pıhtılaşma sorunlarının gebelik üzerindeki etkilerinin kontrolü de bu alanın ilgilendiği sağlık sorunları arasına girer.

Kimler Perinatolojiye Başvurmalıdır?

Gebelik sürecinde yüksek risk taşıyan durumlarla ilgilendiği için bazı anne adaylarının bu uzmanlık alanına başvurması önerilir. Özellikle gebelikte ortaya çıkabilecek komplikasyonlar veya anne adayında önceden var olan kronik hastalıklar, perinatolog desteğini gerektirebilir. Perinatolojiye başvurması gereken kişiler genellikle aşağıdaki gruplardan oluşur:

  • Yüksek Riskli Gebelik Yaşayanlar: Önceki gebeliklerinde erken doğum, düşük veya ölü doğum yaşamış anne adayları. Çoğul gebeliği (ikiz, üçüz vb.) olanlar ve geçmişte rahim ameliyatı veya sezaryen geçirmiş kişiler.
  • Kronik Hastalığı Olan Anne Adayları: Diyabet, hipertansiyon, böbrek hastalıkları, kalp rahatsızlıkları gibi kronik sağlık sorunları olanlar.
  • Gebelikte Komplikasyonlar Gelişenler: Gebelik sırasında hipertansiyon, preeklampsi veya gestasyonel diyabet gelişenler. Fetal gelişim geriliği veya anormal ultrason bulguları olan gebelikler. Plasenta previa, plasenta dekolmanı gibi plasenta sorunları yaşayanlar.
  • Genetik veya Doğumsal Riskleri Olan Gebelikler: Ailede genetik hastalık öyküsü bulunanlar. Fetüste genetik bozukluklar veya doğumsal anomaliler tespit edilen gebelikler. İleri yaşta (35 yaş üstü) gebe kalan kadınlar.
  • Enfeksiyon veya Bulaşıcı Hastalık Riski Taşıyanlar: Gebelik sırasında toksoplazma, rubella, CMV gibi enfeksiyonlara maruz kalanlar. HIV veya hepatit gibi enfeksiyon hastalıkları olan anne adayları.
  • Daha Önce Sorunlu Gebelik Geçirenler: Tekrarlayan düşükler veya dış gebelik öyküsü olan kişiler. Daha önce düşük doğum ağırlıklı bebek doğuranlar. Erken membran rüptürü (su gelmesi) geçmişi bulunanlar.

Perinatoloji Tanı ve Takip Hizmetleri

Perinatoloji hem annenin hem de bebeğin sağlığını korumak için detaylı tanı ve takip hizmetleri sunar. Bu hizmetler, gebelik sırasında olası komplikasyonların erken teşhisi ve yönetimini sağlamak için gelişmiş tanı araçlarını ve multidisipliner bir yaklaşımı içerir. Perinatoloji tanı hizmetleri şöyledir

  • Gelişmiş Ultrasonografi: Fetal gelişim, anatomik yapılar ve organların incelenmesi. Fetal büyüme geriliği, doğumsal anomaliler ve plasenta sorunlarının tespiti. Doppler ultrason ile bebeğin kan akışının değerlendirilmesi.
  • Genetik Testler: Non-invaziv prenatal testler (NIPT) ile kromozom anomalilerinin taranması. Amniyosentez ve koryon villus biyopsisi ile genetik bozuklukların doğrulanması.
  • Risk Analizleri: İleri anne yaşı, aile öyküsü veya önceki gebeliklerde yaşanan sorunlar gibi durumlara dayalı risk değerlendirmesi.
  • Laboratuvar Testleri: Gestasyonel diyabet taraması, enfeksiyon testleri ve kan uyuşmazlığı değerlendirmesi. Annenin kan pıhtılaşma bozukluklarının analizi.

Perinatoloji takip hizmetleri ise kronik hastalıkları olan veya komplikasyon riski taşıyan anne adaylarının düzenli izlenmesi, çoğul gebeliklerin takibi ve doğum planlaması gibi konuları içerir. Ayrıca fetüsün gelişimi, hareketleri ve sağlığının düzenli olarak değerlendirilmesi yapılır. Fetal distres veya oksijen yetersizliği belirtilerinin erken tespiti. Amniyon sıvısı anormalliklerinin izlenmesi ve yönetimi sağlanır. Perinatoloji uzmanları, gebelikte anne ve bebeğin karşılaşabileceği riskleri en aza indirmek ve sağlıklı bir gebelik süreci sağlamak için kapsamlı ve bireye özel bir yaklaşım sunar.

Sağlık Merkezi
Anadolu Sağlık Merkezi

Perinatoloji

Önerilen Sağlık Yazıları

Tümünü göster