19 Ağustos 2023 Cumartesi
Coronavirüs’e Karşı Bağışıklık Sistemini Güçlendirmenin 8 Yolu
Semizotu diğer adıyla pirpirim, sıcak iklimli, otsu, etli ve tek yıllık bir bitkidir.
Semizotu diğer adıyla pirpirim, sıcak iklimli, otsu, etli ve tek yıllık bir bitkidir. Semizotu Dünya Sağlık Örgütü tarafından en çok kullanılan şifalı bitkilerden biri olarak belirlenmiştir. Avrupa, Asya, Afrika, Kuzey Amerika ve Avustralya`da yetişebilen semizotu etli gövde ve yapraklardan oluşur. Çok geniş coğrafyalara yayılmış bu bitki çorba, salata ve yemeklerde kullanılan bir ot çeşididir. Verilere göre faydalarının antimikrobiyal, antioksidan, antikanser, antiinflamatuvar ve antiülserojenik gibi geniş bir yelpazeye sahip olduğu bilinir.
Göz, kemik ve kas sağlığı, yara iyileşmesi ve bağışıklık sistemi, vücudun antioksidan dengesi ve kardiyovasküler sağlığa olumlu etkileri olan semizotu zengin besin değerine sahiptir. Bu etkiler içerdiği çeşitli vitamin, mineral, proteinler, yağ asitleri, flavonoidler, alkaloidler, polisakkaritler, steroller gibi bileşiklerden kaynaklanır. Çok çeşitli bölgelerde yetişen semizotu çim alanların yanı sıra tarla bitkileri arasında da yaygın olarak bulunur.
Yıllarca süregelen halk arasındaki bilgilere bakılarak müshil, kas gevşetici, iltihap önleyici, osteoporoz ve sedef hastalığı tedavisinde kullanıldığı görülür. Kanlı dizanteri, egzama, yılan ve böcek sokmalarında bitkisel bir ilaç olarak faydalı olduğu bildirilir. Ayrıca bazı kaynaklarda kanı, üre ve diğer toksinlerden temizlediği, içerdiği yüksek lif nedeniyle kabızlığa iyi geldiği, sinir krizleri ve beyin yorgunluğunu azalttığı, böbrek taşı ve kumunun dökülmesine yardımcı olduğu gösterilir.
Semizotu pürüzsüz yapıda, kırmızımsı, tüysüz ve yere paralel bir gövde ile yeşil-sarı renkli yapraklardan oluşur. Hafif ekşi, tuzlu ve tamamen yenilebilir bir bitkidir. Sağlam yapısı sayesinde kuru ve sıcak bölgelerde, çok suya ihtiyaç duymadan yetişebilen bir ottur. Kolayca ekilebilir ve besin kaynağı sıkıntısı olan bölgeler için ideal besinlerden birisidir. Yeşil yapraklı sebzeler içerisinde en yüksek vitamin içeriğine sahip bitkidir ve son derece besleyicidir. Ayrıca semizotu ekstrelerinin mikroorganizmalara karşı az da olsa antibakteriyel ve antifungal özelliklere sahip olduğu görülür.
Semizotu bitkisi tıbbi olarak önem taşıyan birçok bileşene sahiptir. Semizotu yaprakları, sapları ve çiçekleri flavonoidler, alkaloidler, polisakkarit ve steroller, vitamin ve mineraller gibi birçok kimyasal bileşik içerir. Ayrıca semizotu yüksek oranlarda doymamış yağ asitlerinden olan omega-3 bileşeni barındırır.
Semizotu iyi bir alfa-linolenik asit kaynağıdır. Alfa-linolenik asit büyüme ve gelişmede ve hastalıkların önlenmesinde rol oynayan bir omega-3 yağ asididir. İnsan vücudu omega-3 sentezleyemediğinden dolayı diyetle alınması gerekir. Semizotunda önemli miktarlarda bulunan mineraller:
Potasyum
Magnezyum
Kalsiyum
Fosfor
Demir
Sodyum
Bakır
Manganez
Yüksek oranda minerallerin yanı sıra semizotu yeşil yapraklı sebzeler arasında en yüksek A vitamini içeriğine sahiptir. Doğal bir antioksidan olan A vitamininin yanı sıra tiamin (B1 vitamini), riboflavin (B2 vitamini), niasin (B3 vitamini) ve pridoksin (B6 vitamini) gibi B kompleks vitaminleri; glutatyon, glutamik asit, aspartik asit, E ve C vitamininden zengin bir kaynaktır. Dolayısıyla semizotu antioksidan içeriği ile beslenmede önemli bir yere sahiptir.
Semizotu bağışıklık sistemi, kalp ve damar hastalıkları, kanser ve inflamasyon sorunlarına iyi gelebilen önemli besinlerden biridir. Semizotunun İnsan sağlığı üzerindeki etkileri şu şekilde detaylandırılabilir:
Kalp-damar sağlığı: İçerdiği omega-3 bileşeni sayesinde kan kolesterol ve trigliserit düzeyini düşürmeye ve yararlı yüksek yoğunluklu lipoproteini yükseltmeye yardımcıdır. Yüksek kalori ve kolesterole sahip balık yağları yerine kolesterol içermeyen semizotu faydalı bir omega-3 kaynağıdır. Omega-3, kan yoğunluğunu azaltma özelliğinden dolayı pıhtılaşmaya karşı damar hastalıkları tedavisinde etkili olabilir.
Kanser: Vücuttaki serbest radikallerin sayısını azaltarak hücresel hasarı önlemeye yardımcı olan bileşiklere antioksidan denir. Antioksidanlar vücutta kanser riskini azaltmada katkı sağlar. Semizotunda bulunan antioksidanlar beta-karoten, askorbik asit (C vitamini) ve melatonin bileşikleridir. Bu bileşikler serbest radikalleri nötralize ederek kanserin yanı sıra kardiyovasküler hastalıkları önlemeye yardımcı bir potansiyele sahiptir.
Kemik ve kas sistemi: Semizotu yapısındaki önemli oranlarda bulunan kalsiyum ve magnezyum nedeniyle kemik ve kas sağlığı için iyi bir seçenektir. Kalsiyum kemik ve kaslarda bulunan en yaygın minerallerdendir ve eksikliğinde iskelet sistemi zayıflayabilir. Kalsiyumun yanı sıra magnezyum da kemik sağlığını etkileyen bir mineraldir. Yeteri kadar kalsiyum ve magnezyum minerali almak yaşlanmanın neden olduğu kemik hastalıkları riskini azaltmaya yardımcıdır. Ayrıca bazı çalışmalarda kronik kas ve iskelet ağrılarına sahip yaşlı hastalara semizotu merheminin ağrının şiddetini azaltmaya yardımcı olduğu bildirilir.
Büyüme-gelişme: Semizotu güvenli hücre bölünmesinde ve DNA çoğalmasında yardımcı rol alan folat açısından zengin bir kaynaktır. Folat özellikle hamilelik döneminden önce ve hamilelik sırasında alınması önerilen bir besin bileşenidir. Çünkü folat eksikliği yaşayan bebeklerde çeşitli doğum kusurları meydana gelebilir.
Sinir sistemi bozuklukları: Son yıllarda yapılan çalışmalara göre antioksidan, antiinflamatuvar, anti-apoptotik etkiler gibi çoklu mekanizmalar yoluyla alzheimer, parkinson, depresyon, epilepsi ve hipoksi gibi bazı sinir sistemi bozuklukları için umut verici bir tedavi seçeneği olabilir. Ancak nörolojik etkilerinin uzun vadeli mekanizmalarını ve sonuçlarını tespit etmek için ek araştırmalara ihtiyaç vardır.
Semizotu yaygın olarak birçok ülkede çeşitli alanlarda kullanılır. Halk arasında ateş, ishal, dizanteri, egzama, sedef ve hematokezya (kanlı dışkılama) tedavisinin yanı sıra kas gevşetici, idrar söktürücü, iltihap önleyici olarak kullanılır. Tüm bu tedaviler kapsamında antibakteriyel, antiinflamatuvar (iltihabı ve ödemi azaltan madde veya tedavi) ve antioksidan olarak işlev görür.
Semizotu yapraklarının oksalat içeriği yüksektir. Yüksek miktarda oksalat böbrek taşı oluşumu ile bağlantılıdır. Semizotu tohumları diğer kısımlara oranla daha yüksek oksalat değerlerine sahiptir. Böbrek taşına sahip veya yatkın bireylerin özellikle semizotu tohumları yerken dikkatli olması gerekir. Fazla miktarda tüketilen bir besin ise mutlaka doktorunuza danışınız. Ayrıca semizotu tohumları sulu yapısı nedeniyle daha fazla tuz tutma eğilimindedir. Tuzsuz veya az tuzlu beslenme düzenine sahip bireylerin fazla tuz tüketmemeleri adına semizotu tüketimine dikkat edilmelidir.
Bazı bireylerde semizotuna karşı alerjik reaksiyonlar gelişebileceğinden dolayı alerji durumu kontrol edilmelidir.
Özellikle bitkisel ilaçların güvenliği ve etkinliği ile ilgili dikkatli olmak gerekir. Çok bileşenli semizotu karışımlarının olası etkileri, farmakolojik ve fizyolojik olarak daha iyi araştırılmalıdır. Geleneksel semizotu formülasyonları toksisite etkisi gösterebilecek yüksek dozlarda ve uzun süre boyunca kullanılmamalıdır.
Semizotu çeşitli iklim ve bölgelerde yaygın olarak yetiştirilir. Ekşi, tuzlu ve sulu olduğundan dolayı salata ve yemeklere lezzet verir. Yaprak ve sapları çiğ, tek başına veya diğer sebzelerle birlikte salatalar için ideal bir seçenektir. Ayrıca semizotunun pişirilmesi ile yemek ya da çorba şeklinde tüketilebilir. Turşu olarak da tüketilebilen semizotunun yaprak, çiçek ve sapları tamamen yenilebilir özelliğe sahiptir.
Semizotunun toprak ve böcek ilaçlarından tamamen arındırılması için dikkatlice yıkanması gerekir. Genellikle ilkbahar ve yaz mevsimlerinde kolayca bulunabilir. Garnitür olarak, sotelenerek, ızgara sebzelere karıştırılarak tüketilebilir. Çeşitli sos ve baharatlarla farklı besin gruplarından gıdalarla kolaylıkla kullanılabilir.
Ciddi bir sağlık problemi bulunan bireylerin yüksek miktarlarda semizotu tüketmeden veya semizotu bileşenlerini içeren takviyelerini kullanmadan önce mutlaka doktorlarına danışmaları gerekir. Semizotu tükettikten sonra olası bir alerjik reaksiyon görülmesi durumunda en kısa zamanda mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmaları önemlidir.
Son güncellenme tarihi: 06 Temmuz 2023
Yayınlanma tarihi: 06 Temmuz 2023
6 dk
Beslenme ve Diyet
Beslenme ve Diyet
Bölüm Doktorları
Beslenme ve Diyet
Beslenme ve Diyet
Beslenme ve Diyet
Beslenme ve Diyet
Beslenme ve Diyet
Beslenme ve Diyet
Beslenme ve Diyet
Beslenme ve Diyet
Önerilen Sağlık Yazıları
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Coronavirüs’e Karşı Bağışıklık Sistemini Güçlendirmenin 8 Yolu
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Ketojenik Diyet Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Yapılır?
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Ayva'nın Faydaları
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Hindistan Cevizi Yağı: Faydaları, Etkileri, Kullanım Alanları
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Kanser ve Beslenme
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Kantaron Yağı: Faydaları, Çeşitleri, Kullanım Alanları
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Nasıl Kilo Alınır? Sağlıklı Kilo Alma Yöntemleri
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Kişiye Özel Beslenme Programları
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
B12 Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Çörek Otu: Faydaları, Etkileri, Tüketimi
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Kefirin Faydaları Nelerdir? Kefir Ne İşe Yarar?
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Kekik Çayı: Nedir, Faydaları, Tüketimi
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Keten Tohumu Faydaları Nelerdir?
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Papatya Çayı : Faydaları, Etkileri, Tüketimi
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Rezene Çayı : Nedir, Faydaları, Tüketimi
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Yaban Mersini: Faydaları, Etkileri, Kullanım Alanları
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Zencefil: Faydaları, Etkileri, Tüketimi
500 kez okundu
20 Eylül 2023 Çarşamba
Anoreksiya
20 Eylül 2023 Çarşamba
Ginseng Nedir?
9 Kasım 2023 Perşembe
Güçlü hafıza ve beyin sağlığı için B vitamini tüketilmeli
9 Kasım 2023 Perşembe
Zerdeçalın Sağlığa 10 Faydası
11 Aralık 2023 Pazartesi
Detoks Nedir?
28 Şubat 2024 Çarşamba
Oruç Tutanlara 6 Beslenme Önerisi
6 Mart 2024 Çarşamba
Ramazan’da kaçınılması gereken 6 hata
11 Mart 2024 Pazartesi
Lavanta Yağının Faydaları Nelerdir? Ne İşe Yarar?
11 Mart 2024 Pazartesi
Yeşil Çayın Faydaları Nelerdir? Yeşil Çay Ne İşe Yarar?
11 Mart 2024 Pazartesi
Kabak Çekirdeğinin Faydaları Nelerdir? Neye İyi Gelir?
11 Mart 2024 Pazartesi
Gluten Nedir? Gluten Hangi Gıdalarda Bulunur?
26 Mart 2024 Salı
Adaçayının Faydaları Nelerdir? Adaçayı Neye İyi Gelir?
2 Nisan 2024 Salı
Ayvanın Faydaları Nelerdir? Ayva Neye İyi Gelir?
2 Nisan 2024 Salı
Cevizin Faydaları Nelerdir? Ceviz Neye İyi Gelir?
3 Nisan 2024 Çarşamba
Narın Faydaları Nelerdir? Nar Neye İyi Gelir?
3 Nisan 2024 Çarşamba
Zerdeçal Nedir, Faydaları Nelerdir? Zerdeçal Neye İyi Gelir?
17 Nisan 2024 Çarşamba
E Vitamini Faydaları Nelerdir?
27 Mayıs 2024 Pazartesi
Ihlamurun Faydaları Nelerdir? Ihlamur Nasıl Hazırlanır?
27 Mayıs 2024 Pazartesi
Avokadonun Faydaları Nelerdir? Avokado Nasıl Tüketilir?
7 Haziran 2024 Cuma
Ejder Meyvesinin Faydaları Nelerdir? Nasıl Tüketilir?
7 Haziran 2024 Cuma
Biberiyenin Faydaları Nelerdir? Biberiye Ne İşe Yarar?
9 Temmuz 2024 Salı
Chia Tohumu Nedir? Chia Tohumu Faydaları Nelerdir?
9 Temmuz 2024 Salı
Çörek Otu Yağının Faydaları Nelerdir, Nasıl Kullanılır?
17 Temmuz 2024 Çarşamba
Kapadokya Soğanı Faydaları Nelerdir? Nasıl Tüketilir?
17 Temmuz 2024 Çarşamba
Sarımsağın Faydaları Nelerdir? Sarımsak Ne İşe Yarar?
17 Temmuz 2024 Çarşamba
Hünnap Nedir? Hünnap Faydaları Nelerdir?
7 Ağustos 2024 Çarşamba
Karanfilin Faydaları Nelerdir? Karanfil Ne İşe Yarar?
7 Ağustos 2024 Çarşamba
Omega 3 Faydaları Nelerdir? Omega 3 Ne İşe Yarar?
7 Ağustos 2024 Çarşamba
İğdenin Faydaları Nelerdir? İğde Neye İyi Gelir?
20 Ağustos 2024 Salı
D Vitamini Nelerde Var? D Vitamini Kaynakları Nelerdir?
23 Ağustos 2024 Cuma
Cennet Hurması Faydaları Nelerdir?
23 Ağustos 2024 Cuma
Yer Elması Faydaları Nelerdir? Yer Elması Neye İyi Gelir?
23 Ağustos 2024 Cuma
Udi Hindi Nedir? Udi Hindi Yağı Faydaları Nelerdir?
23 Ağustos 2024 Cuma
Alıç Sirkesi Nedir? Alıç Sirkesi Nasıl Kullanılır?
26 Ağustos 2024 Pazartesi
Karabaş Otu Nedir? Karabaş Otu Faydaları Nelerdir?
26 Ağustos 2024 Pazartesi
Vegan Ne Demek? Vegan Beslenme Nedir?
26 Ağustos 2024 Pazartesi
Brokolinin Faydaları Nelerdir?
26 Ağustos 2024 Pazartesi
Hibiskus Faydaları Nelerdir? Hibiskus Çayı Faydaları
26 Ağustos 2024 Pazartesi
Karadut Özü Faydaları Nelerdir?
26 Ağustos 2024 Pazartesi
Isırgan Otunun Faydaları Nelerdir? Neye İyi Gelir?
26 Ağustos 2024 Pazartesi
Dut Kurusu Faydaları Nelerdir? Dut Kurusu Neye İyi Gelir?
10 Eylül 2024 Salı
Kuşburnunun Faydaları Nelerdir?
27 Eylül 2024 Cuma
Magnezyumun Faydaları Nelerdir? Magnezyum Ne İşe Yarar?
30 Eylül 2024 Pazartesi
Muzun Faydaları Nelerdir? Muz Neye İyi Gelir?
30 Eylül 2024 Pazartesi
Dut Yaprağının Faydaları Nelerdir? Neye İyi Gelir?
Öne Çıkan Kanser Yazıları