Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Romatoid artrit (RA), eklemleri etkileyen, kronik ve iltihaplı bir otoimmün hastalıktır. Bağışıklık sisteminin yanlış bir şekilde vücudun kendi dokularına saldırmasıyla gelişir. Eklemlerde ağrı, şişlik ve sertlik gibi belirtilerle kendini gösteren bu hastalık, zamanla eklem hasarına ve deformasyona yol açabilir. Romatoid artrit yalnızca eklemleri değil, aynı zamanda deri, gözler, akciğerler, kalp ve kan damarları gibi vücudun diğer organlarını da etkileyebilir.

 

 

Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Nedir?

Bağışıklık sisteminin yanlışlıkla vücudun kendi dokularına saldırdığı kronik bir otoimmün hastalıktır. Temel olarak eklemleri etkileyen bu hastalık, iltihaplanma (inflamasyon) ve ağrıya yol açarak eklem hasarı, deformasyon ve hareket kısıtlılığına neden olabilir. Romatoid artrit eklemleri yanı sıra deri, gözler, akciğerler, kalp ve kan damarları gibi diğer organları da etkileyebilir. Genellikle simetrik bir şekilde ilerler. Yani, her iki elde veya her iki dizde aynı anda belirtiler görülür. Bu durum romatoid artritin tanımlayıcı özelliklerinden biridir. Hastalık yavaş başlar. Ancak tedavi edilmediğinde hızla ilerleyerek eklemlerde kalıcı hasara yol açabilir. Erken dönemde eklem ağrısı, şişlik ve sabah sertliği gibi belirtilerle kendini gösterir. Zamanla bu belirtiler şiddetlenebilir ve eklemlerde deformasyon, hareket kaybı ve yaşam kalitesinde ciddi bir düşüşe neden olabilir.

Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Belirtileri Nelerdir?

Eklemlerde ağrı, şişlik ve sertlikle kendini gösteren, vücudun birçok bölgesini etkileyebilen sistemik bir hastalıktır. Belirtiler çoğunlukla eklemleri etkiler. Ancak vücudun diğer organlarında da sorunlara yol açabilir. RA’nin belirtileri zamanla değişebilir. Bazı dönemlerde semptomlar hafifleyebilirken, bazı dönemlerde alevlenmeler yaşanabilir. Sabah sertliği, hastalığın en tipik belirtilerinden biridir. Bu sertlik genellikle 1 saatten uzun sürer. Bunun yanında kronik yorgunluk, iştahsızlık ve hafif ateş gibi sistemik belirtiler de görülebilir. Romatoid artrit belirtileri şöyle sıralanabilir:

  • Ağrı ve Şişlik: Ellerde, ayaklarda, dizlerde, bileklerde ve diğer eklemlerde ağrı ve şişlik.
  • Sabah Sertliği: Sabahları veya uzun süre hareketsiz kalındığında eklemlerde sertlik hissi.
  • Hareket Kısıtlılığı: Etkilenen eklemlerde hareketin zorlaşması.
  • Deformasyonlar: Tedavi edilmediğinde eklemlerde şekil bozuklukları
  • Yorgunluk: Kronik halsizlik ve enerji kaybı.
  • Hafif Ateş: Bağışıklık sisteminin aşırı aktivitesine bağlı olarak düşük dereceli ateş.
  • Kilo Kaybı: İltihaplanma nedeniyle iştahsızlık ve kilo kaybı.
  • Kas Güçsüzlüğü: Kronik inflamasyonun kaslar üzerinde yarattığı olumsuz etkiler.
  • Göz Problemleri: Kuru göz sendromu (Sjögren sendromu) veya göz iltihaplanması.
  • Cilt Problemleri: Deri altında sert nodüller (romatoid nodüller) oluşumu.
  • Akciğer Sorunları: Akciğer zarında inflamasyon (plevra iltihabı).
  • Kalp ve Damar Sorunları: Romatoid artrit, kalp krizi veya damar hastalıkları riskini artırabilir.

Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Neden Olur?

Normalde bağışıklık sistemi, vücuda zararlı yabancı organizmaları hedef alır. Romatoid artritte ise eklem zarlarını (sinovyum) yanlışlıkla bir tehdit olarak algılar. Bu bölgeye karşı bir bağışıklık yanıtı geliştirir. Bunun sonucunda eklemlerde iltihaplanma, ağrı ve hasar meydana gelir. Hastalık ilerledikçe bu iltihap, kıkırdak, kemik ve diğer eklem yapılarında ciddi tahribata yol açabilir. Romatoid artritin kesin nedeni tam olarak bilinmez. Genetik yatkınlık, çevresel faktörler ve bağışıklık sistemi düzensizlikleri bu hastalığın gelişiminde önemli bir rol oynar. HLA-DR4 gibi genetik markerlara sahip olanlarda da romatoid artrit gelişme riski daha yüksektir. Bununla birlikte genetik yatkınlık tek başına hastalığı başlatmak için yeterli değildir. Çevresel tetikleyiciler hastalığın ortaya çıkışında önemli bir rol oynar.

Romatoid Artrit Risk Faktörleri Nelerdir?

Aile öyküsü olan bireylerde romatoid artrit riski daha yüksektir. Özellikle HLA-DR4 ve HLA-DR1 genlerine sahip kişilerde hastalığın görülme olasılığı artar. Ayrıca enfeksiyonlar ve bazı mikroorganizmalar, bağışıklık sistemini tetikleyerek hastalığın başlamasına katkıda bulunabilir. Bununla birlikte kadınlarda romatoid artrit daha sık görülür. Bu durum, hormonal değişimlerin hastalığın gelişiminde etkili olabileceğini düşündürmektedir. Östrojen düzeylerindeki değişiklikler, bağışıklık sistemini etkileyebilir.

Romatoid Artrit Hastalığının Evreleri Nelerdir?

Erken dönemde hafif belirtilerle başlayan hastalık, ilerleyen evrelerde eklem deformasyonu ve organ hasarına kadar varan ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Romatoid artrit hastalığının evreleri şöyle sıralanabilir:

  • Erken Evre (Preklinik Evre): Hastalığın başlangıç aşamasıdır ve genellikle belirgin semptomlar görülmez. Eklemlerde hafif bir sertlik ve zaman zaman hissedilen ağrı olabilir. Bağışıklık sistemi, eklem dokularına karşı yanlış bir yanıt geliştirmeye başlamıştır. Görüntüleme yöntemlerinde eklem yapısında belirgin bir hasar görülmez.
  • İltihaplanma Evresi (Aktif Evre): Bu aşamada sinovyum adı verilen eklem zarında iltihaplanma başlar. Belirtiler arasında eklem ağrısı, şişlik ve sabah sertliği yer alır. Simetrik şekilde her iki tarafta da eklemler etkilenebilir (örneğin, her iki el veya diz). Eklemlerdeki iltihaplanma, tedavi edilmezse kıkırdak ve kemik hasarına yol açabilir.
  • Orta Evre (Eklemlerde Yapısal Hasar Evresi): İltihaplanma kontrol altına alınamazsa, kıkırdak ve kemik dokusunda hasar başlar. Hareket kısıtlılığı ve eklem deformasyonları ortaya çıkar. Romatoid nodüller gibi deri altı kitleler gelişebilir. Bazı hastalarda göz, akciğer ve kalp gibi organlar etkilenebilir.
  • İleri Evre (Kronik ve Deformasyon Evresi): Eklemler ciddi şekilde deforme olmuş ve işlevini kaybetmiştir. Günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmekte ciddi zorluklar yaşanır. Eklemlerde kaynaşma (ankiloz) meydana gelebilir. Organ hasarları daha belirgin hale gelir (örneğin, kalp veya akciğer sorunları).
  • Son Evre (Remisyon veya Komplikasyon Evresi): Tedaviye bağlı olarak bazı hastalarda remisyon sağlanabilir. Yani hastalık kontrol altına alınır ve semptomlar hafifler. Tedavi edilmezse veya hastalık agresif seyrederse ciddi komplikasyonlar ve kalıcı eklem deformasyonları gelişir.

Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Nasıl Teşhis Edilir?

Romatoid artrit teşhisi, hastanın şikayetlerinin detaylıca değerlendirilmesi, fiziksel muayene, laboratuvar testleri ve görüntüleme yöntemleri ile gerçekleştirilir. Teşhis genellikle kolay olmaz. Çünkü hastalık erken evrede diğer romatizmal hastalıklarla benzer belirtiler gösterebilir. Bu nedenle, teşhis sürecinde bir romatoloji uzmanının değerlendirmesi önemlidir.

Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Tedavisi Nasıl Olur?

tamamen tedavi edilemeyen ancak semptomların kontrol altına alınabildiği kronik bir hastalıktır. Tedavinin temel hedefleri, iltihabı azaltmak, eklem hasarını önlemek, ağrıyı kontrol altına almak ve hastaların yaşam kalitesini artırmaktır. Tedavi, ilaç kullanımı, fizik tedavi, yaşam tarzı değişiklikleri ve gerektiğinde cerrahi müdahaleleri içerir. Hastalığın her evresinde farklı yaklaşımlar uygulanır ve tedavi planı hastanın durumuna özel olarak belirlenir.

Romatoid Artrit Hastalığında Beslenme Nasıl Olmalıdır?

İltihaplı bir hastalık olduğundan, beslenme düzeni hastalığın yönetiminde önemli bir rol oynar. Uygun bir diyet, iltihabı azaltabilir, ağrıyı hafifletebilir ve genel sağlık durumunu iyileştirebilir. Anti-inflamatuar etkileri olan yiyecekler, romatoid artritli hastalar için faydalı olabilir. Romatoid Artrit hastalığında beslenme aşağıdaki yiyeceklerle organize edilebilir:

  • Omega-3 Yağ Asitleri: Somon, sardalya, uskumru gibi yağlı balıklar ve ceviz, keten tohumu gibi bitkisel kaynaklar, iltihaplanmayı azaltarak eklem ağrısını hafifletir.
  • Antioksidanlar: Taze meyve ve sebzelerde bulunan antioksidanlar, serbest radikalleri nötralize ederek iltihabı azaltır. C vitamini için portakal, kivi; E vitamini için badem ve ıspanak önerilir.
  • Tam Tahıllar: Yulaf, tam buğday ekmeği, kinoa gibi tam tahıllar iltihaplanma seviyelerini düşürebilir.
  • Zeytinyağı: Sağlıklı yağlar içeren zeytinyağı, iltihaplanmayı baskılayan etkisiyle tercih edilmelidir.
  • Lifli Gıdalar: Lif açısından zengin besinler, bağırsak sağlığını destekler ve sistemik iltihabı azaltır. Sebzeler, meyveler, baklagiller ve kepekli tahıllar önerilir.
  • Baharatlar: Zerdeçal ve zencefil gibi baharatlar, doğal anti-inflamatuar özellikleriyle eklem iltihabını azaltmaya yardımcı olabilir.

Bu besinlerin aksine işlenmiş gıdalar, margarin ve kızartmalardan uzak durulmalıdır. Ayrıca şeker ve şekerli içecekler iltihaplanmayı artırabilir. Beyaz ekmek, makarna gibi işlenmiş karbonhidratlar yerine tam tahıllar tercih edilmelidir.

Sağlık Merkezi
Anadolu Sağlık Merkezi

Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon

Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon

Bölüm Doktorları

Tıbbi Birimi İncele
Gebze

Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon

Prof. Dr. Semih Akı

Ataşehir

Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon

Uzm. Dr. Sadi Kayıran

Gebze

Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon

Prof. Dr. Semih Akı

Ataşehir

Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon

Uzm. Dr. Sadi Kayıran

Tümünü göster

Önerilen Sağlık Yazıları

Sabah ağrılarla uyanıyorsanız dikkat

Sabah ağrılarla uyanıyorsanız dikkat

Boyun ağrısına engel olmanın 9 yolu

Boyun ağrısına engel olmanın 9 yolu

Sırtüstü yatmak bel ağrısı sebebi

Sırtüstü yatmak bel ağrısı sebebi

Vücutta karıncalanma neden olur?

Vücutta karıncalanma neden olur?

Osteoporoz Kliniği neleri amaçlar?

Osteoporoz Kliniği neleri amaçlar?

Ankilozan Spondilit Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Ankilozan Spondilit Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Bel Fıtığı Nedir? Belirtileri ve Fizik Tedavisi

Bel Fıtığı Nedir? Belirtileri ve Fizik Tedavisi

Bel ve Sırt Ağrısı Tanı ve Tedavisi

Bel ve Sırt Ağrısı Tanı ve Tedavisi

Boyun Düzleşmesi Nedir? Belirtileri, Teşhisi ve Tedavisi

Boyun Düzleşmesi Nedir? Belirtileri, Teşhisi ve Tedavisi

Diz ağrısı nedenleri ve tedavisi

Diz ağrısı nedenleri ve tedavisi

El bileği ağrıları neden olur?

El bileği ağrıları neden olur?

Fibromiyalji Nedir? Fibromiyalji Belirtileri Nelerdir?

Fibromiyalji Nedir? Fibromiyalji Belirtileri Nelerdir?

Fizyoterapi Nedir, Fizyoterapi Kimlere Uygulanır?

Fizyoterapi Nedir, Fizyoterapi Kimlere Uygulanır?

İltihaplı romatizma için öneriler ve tedavi yöntemleri

İltihaplı romatizma için öneriler ve tedavi yöntemleri

Kalça ağrısı neden olur? Nasıl geçer?

Kalça ağrısı neden olur? Nasıl geçer?

Karpal Tünel Sendromu Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Karpal Tünel Sendromu Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Klinik pilates nedir, ne yararı vardır?

Klinik pilates nedir, ne yararı vardır?

Omuz ağrılarının sebepleri nelerdir? Nasıl tedavi edilir?

Omuz ağrılarının sebepleri nelerdir? Nasıl tedavi edilir?

Osteoporoz (Kemik Erimesi) Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Osteoporoz (Kemik Erimesi) Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Osteoporoz nedir? Nasıl tedavi edilir?

Osteoporoz nedir? Nasıl tedavi edilir?

Parapleji nedir? Tedavisi nasıldır?

Parapleji nedir? Tedavisi nasıldır?

Skolyoz Nedir, Belirtileri Nelerdir? Skolyoz Tedavisi

Skolyoz Nedir, Belirtileri Nelerdir? Skolyoz Tedavisi

Uyuşma neden olur?

Uyuşma neden olur?

Bacak Kas İskelet Sistemi Problemlerinin Tanı ve Tedavisi

Bacak Kas İskelet Sistemi Problemlerinin Tanı ve Tedavisi

Egzersiz Tedavisi

Egzersiz Tedavisi

Fizik Tedavi Yöntemleri

Fizik Tedavi Yöntemleri

Kanser Rehabilitasyonu

Kanser Rehabilitasyonu

Kas Ağrısı Sendromları ve Fibromiyalji Tanısı ve Rehabilitasyonu

Kas Ağrısı Sendromları ve Fibromiyalji Tanısı ve Rehabilitasyonu

Kayropraktik (Omurga Sağlığı)

Kayropraktik (Omurga Sağlığı)

Kişiye Özel Planlanmış Fiziksel Aktivite Programı

Kişiye Özel Planlanmış Fiziksel Aktivite Programı

Kol Kas İskelet Sistemi Problemlerinin Tanısı ve Tedavisi

Kol Kas İskelet Sistemi Problemlerinin Tanısı ve Tedavisi

Nörolojik (Sinir Sistemi) Hastalıkların Rehabilitasyonu

Nörolojik (Sinir Sistemi) Hastalıkların Rehabilitasyonu

Ozon Tedavisi: Nedir, Nasıl Yapılır, Faydaları Nelerdir?

Ozon Tedavisi: Nedir, Nasıl Yapılır, Faydaları Nelerdir?

Terapötik (Tıbbi) Masaj

Terapötik (Tıbbi) Masaj

Dirsek ağrıları neden olur?

Dirsek ağrıları neden olur?

Trafik kazalarında kamçı yaralanması

Trafik kazalarında kamçı yaralanması

Homeopati Nedir?

Homeopati Nedir?

Tetik Parmak Sendromu Nedir? Nedenleri ve Tedavisi

Tetik Parmak Sendromu Nedir? Nedenleri ve Tedavisi

Sabah ağrıları ve sabah ağrılarının nedenleri

Sabah ağrıları ve sabah ağrılarının nedenleri

Hacamat Nedir? Faydaları Nelerdir ve Nasıl Yapılır?

Hacamat Nedir? Faydaları Nelerdir ve Nasıl Yapılır?

Tümünü göster