Vitiligo Hastalığı Nedir? Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Vitiligo, ciltteki pigment kaybı sonucu beyaz lekelerin oluşması ile karakterize edilen bir cilt hastalığıdır. Melanin üreten melanosit hücrelerinin hasar görmesi veya işlevini kaybetmesi sebebiyle oluşur. Ciltte belirgin renk farkına yol açan hastalık, vücudun herhangi bir bölgesinde görülebilir. Genellikle de simetrik bir dağılım gösterir. Göz çevresi, ağız, eller, dirsekler gibi bölgeler en sık etkilenen alanlardır. Hastalık her yaşta ortaya çıkabilir, ancak genellikle 20 yaş öncesinde belirgin hale gelir.

Vitiligo Hastalığı Nedir?

Cildin bazı bölgelerinde renk kaybına yol açan kronik bir cilt hastalığıdır. Bu durum cilde rengini veren melanin pigmentini üreten melanosit adı verilen hücrelerin kaybı veya işlev bozukluğu nedeniyle ortaya çıkar. Vücudun herhangi bir yerinde görülebilir. Ancak genellikle simetrik bir şekilde dağılım gösterir. Bununla birlikte yüz, eller, ayaklar, dirsekler ve dizler gibi sık temas edilen veya travmaya uğrayan bölgelerde daha yaygın olarak ortaya çıkar. Hastalığın başlangıç yaşı değişiklik gösterir. Yine de çoğu insan, gençlik döneminde vitiligo ile tanışır.

Kadınlar ve erkekler arasında eşit oranda görülen bu durum, bulaşıcı değildir. Aynı zamanda herhangi bir ciddi sağlık riski taşımaz. Ancak görünümde yarattığı değişiklikler nedeniyle bireylerin özgüvenini ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Vitiligo, iki ana formda sınıflandırılır:

Segmental Vitiligo: Vücudun yalnızca bir tarafında görülen, genellikle sınırlı bir alanda ortaya çıkan türdür. Genellikle çocukluk veya gençlik döneminde başlar ve hızlı bir şekilde ilerleyebilir.
Non-Segmental Vitiligo: Daha yaygın olan bu form, genellikle simetrik olarak her iki tarafı da etkiler ve zamanla genişleyebilir. Bu tür, bağışıklık sistemi ve genetik faktörlerle daha yakından ilişkilidir.

Vitiligo Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Hastalığın başlangıç belirtileri genellikle ciltte küçük, soluk bir leke şeklinde görülür. Bu lekeler zamanla genişleyerek belirgin hale gelir. Etkilenen bölgelerde tamamen pigment kaybı oluşabilir. Vitiligo hastalığının belirtileri şöyle sıralanabilir:

Beyaz Lekeler: Vücudun herhangi bir bölgesinde, özellikle yüz, eller, ayaklar, koltuk altı ve dizler gibi bölgelerde görülür.
Saçlarda Renk Kaybı: Saç derisinde, kaşlarda, kirpiklerde veya sakalda beyazlaşma meydana gelebilir.
Mukozal Alanlarda Renk Kaybı: Ağız içi ve burun içindeki mukoza dokusunda beyaz lekeler oluşabilir.
Cilt Hassasiyeti: Etkilenen bölgelerde güneşe karşı hassasiyet artabilir.

Vitiligo Olmayan Beyaz Lekeler

Belirtileri beyaz olan farklı hastalıklar da bulunur. Vitiligo olmayan beyaz lekelerin bazı yaygın nedenleri şu şekilde listelenebilir:

Pityriasis Alba: Genellikle çocuklarda görülen, yüz ve kollarda soluk, kuru ve yuvarlak beyaz lekelerle kendini gösteren bir durumdur.
Mantar Enfeksiyonları (Tinea Versicolor): Ciltte renk değişikliği yaratan bir mantar enfeksiyonu sonucu beyaz lekeler oluşabilir. Bu lekeler genellikle kaşıntılıdır ve sıklıkla sırt ve göğüs bölgesinde görülür.
Travmaya Bağlı Lekeler: Yaralanma veya güneş yanığı sonrası oluşan ciltte pigment kaybı, vitiligo ile karıştırılabilir.
Hipopigmentasyon: İltihaplanma sonrası cildin renk kaybetmesi durumudur. Özellikle egzama ve sedef hastalığı sonrası görülebilir.
Doğumsal Lekeler (Nevus Depigmentosus): Doğumdan itibaren var olan ve vitiligo ile benzer görünen beyaz lekeler olabilir. Ancak bunlar genetik bir farklılık sonucu oluşur.

Beyaz lekelerin vitiligo olup olmadığını anlamak için dermatolog tarafından değerlendirilmesi önemlidir. Ciltteki değişikliklerin altında yatan nedenlerin doğru teşhis edilmesi, uygun tedavi ve bakım için gereklidir.

Vitiligo Hastalığının Nedenleri Nelerdir?

Cildin pigmentasyonunu sağlayan melanin üretiminden sorumlu melanosit adı verilen hücrelerin kaybı veya işlevini yitirmesi sonucu oluşur. Vitiligo'nun kesin nedenleri tam olarak bilinmez. Ancak çeşitli faktörler, hastalığın gelişiminde rol oynar. Bu faktörler arasında otoimmün bozukluklar, genetik yatkınlık, çevresel tetikleyiciler ve stres ön plandadır. Otoimmün teorilere göre bağışıklık sistemi yanlışlıkla melanositlere saldırarak bu hücrelerin hasar görmesine veya yok olmasına neden olabilir. Bu durum, tiroid hastalıkları gibi diğer otoimmün rahatsızlıklarla birlikte vitiligo riskini artırabilir. Genetik yatkınlık da önemli bir faktördür; ailede vitiligo öyküsü olan bireylerde hastalığın görülme olasılığı daha yüksektir.

Çevresel faktörler, vitiligo başlangıcını veya ilerlemesini tetikleyebilir. Özellikle güneş yanıkları, kimyasal maddelere maruz kalma veya cilt travmaları, melanositlerin zarar görmesine neden olabilir. Ayrıca, yoğun stres veya duygusal travma gibi psikolojik faktörler, bağışıklık sistemini etkileyerek vitiligo gelişimini tetikleyebilir. Hastalık, çoğunlukla bu faktörlerin bir kombinasyonu ile ortaya çıkar. Ancak her vitiligo vakasında aynı nedenler geçerli olmayabilir.Erken teşhis ve tedavi, lekelerin kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.

Vitiligo Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Ciltteki beyaz lekelerin detaylı bir şekilde incelenmesi ve hastanın geçmişinin değerlendirilmesi ile Vitiligo teşhisi konulur. Dermatologlar, genellikle fiziksel muayene sırasında lekelerin dağılımını, rengini ve özelliklerini analiz ederek vitiligo tanısı koyabilir. Vitiligo, vücudun simetrik bölgelerinde yer alan beyaz lekelerle kendini gösterdiği için bu belirgin özellik teşhis sürecinde önemli bir ipucu sağlar. Daha kesin bir teşhis için Wood lambası adı verilen özel bir ultraviyole ışık cihazı kullanılabilir. Bu yöntem, melanin kaybını daha net bir şekilde ortaya çıkarır. Ayrıca, benzer belirtilerle ortaya çıkan mantar enfeksiyonları veya diğer cilt rahatsızlıkları ile ayırt edilmesine olanak tanır.

Vitiligo Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Vitiligo, tamamen iyileştirilebilir bir hastalık değildir. Belirtileri yönetmek ve cildin görünümünü iyileştirmek için birçok tedavi yöntemi mevcuttur. Tedavi hastalığın yaygınlığı, şiddeti, lekelerin bulunduğu bölge ve hastanın tercihlerine göre planlanır. Vitiligo tedavisinde temel amaç, pigmentasyonun yeniden kazanılmasını sağlamak ve lekelerin yayılmasını kontrol altına almaktır. Vitiligo hastalığı tedavisi için doktorunuzun önerilerini uygulamanız gerekir.

Son güncellenme tarihi: 28 Ocak 2025

Yayınlanma tarihi: 16 Kasım 2022

Anadolu Sağlık Merkezi

Deri Hastalıkları

İlgili Tıbbi Birim

Deri Hastalıkları Tıbbi Birim İncele

Deri Hastalıkları

Bölüm Doktorları

Tıbbi Birimi İncele

Ataşehir

Deri Hastalıkları

Doç. Dr. Özge Aşkın

Randevu Al Profili Gör

Ataşehir

Deri Hastalıkları

Uzm. Dr. Eylem Emel Arıkan

Randevu Al Profili Gör

Ataşehir

Deri Hastalıkları

Uzm. Dr. Hicran Ercan Diker

Randevu Al Profili Gör

Gebze

Deri Hastalıkları

Uzm. Dr. Mehmet Coşkun Acay

Randevu Al Profili Gör

Gebze

Deri Hastalıkları