Vücutta Kaşıntı: Nedir, Teşhis ve Tedavisi

Vücutta kaşıntı, vücudun tamamında veya spesifik bir bölgede geçmeyen kaşıntı veya karıncalanma hissi olarak tanımlanır. Geçmeyen kaşıntı rahatsız edici bir histir ve kontrol edilemeyebilir. Kaşımak istemeseniz dahi kendinizi tutamayabilirsiniz. Sürekli kaşımanın sonucunda cildiniz tahriş olabilir. Bu kaşıntıların nedenleri arasında çoğunlukla cilt hastalıkları veya dahili hastalıklar bulunur. Ancak bunların dışında da vücutta kaşıntıya sebep olan birçok neden vardır.

Vücutta Kaşıntı Nedir?

Vücutta kaşıntı bir böcek ısırığında olduğu gibi sadece spesifik ve küçük bölgelerde ya da alerji gibi vücudun tamamında meydana gelebilir. Kaşıntı sırasında cilt üzerinde herhangi ciddi bir değişiklik meydana gelmeyebilir veya bir takım semptomlara neden olabilir.

• Ciltte iltihap oluşması
• Uzun süre kaşıma sonucunda çizik veya yara izi
• Kabarcık
• Kuru, çatlamış, pullu cilt

Bazen kaşıntı hissi şiddetli ve ısrarcı olabilir. Bu durumda kendinizi tutamayıp bölgeyi kaşımaya veya ovuşturmaya devam edersiniz. Siz kaşıdıkça bölge kaşınmaya devam eder ve bu noktada bir döngüye girmiş olursunuz. Bu döngü kaşıntı-yara döngüsü olarak adlandırılabilir. Ne kadar çok kaşırsanız o kadar çok kaşınan bu döngüyü kırmak zorlayıcı olabilir.

Vücutta meydana gelen kaşıntı genellikle ciddi bir nedenden kaynaklanmaz ve benzer şekilde ciddi bir soruna yol açmaz. Vücutta meydana gelen kaşıntı çoğunlukla bir semptomdur bu nedenle altta yatan nedene yönelik tedavi uygulanır. Vücutta meydana gelen kaşıntının neden kaynaklandığını bilmiyorsanız bunun için bir doktor muayenesine başvurmanızda fayda vardır. Doktorunuz altta yatan nedeni tespit ederek buna yönelik bir tedavi planı uygular. Bu tedavi planı genellikle krem veya nemlendirici çeşitlerini içerebilir.

Vücutta Kaşıntı Neden Olur?

Vücutta kaşıntı meydana gelmesinin birçok nedeni olabilir. Bazı kaşıntı nedenleri şunları içerir;

• Dermatit (Cilt enfeksiyonu)
• Kserozis (Ciltte kuruluk)
• Sedef hastalığı (Ciltte renk değişikliği ve tahrişe neden olan otoimmün hastalık)
• Kurdeşen (Alerjik reaksiyon sonucunda ciltte meydana gelen kabarık, renksiz lekeler)
• Saçkıran (Cilt mantar enfeksiyonu)
• Karaciğer, böbrek hastalıkları
• Yaşlılık
• Diyabet, tiroid bezi hastalıkları gibi endokrin hastalıklar
• Uyuz, parazit, böcek ısırığı
• Yanık veya yara izleri
• Alerji (Yenilen veya dokunulan herhangi bir şeyin vücudun kendini istila altında gibi düşünerek tepki göstermesi)
• Dermatografi (Cilt üzerine yapılan herhangi bir baskının kırmızılı ve kaşıntılı bir kızarıklığa neden olması)
• Anemi (Kansızlık)
• Bazı kanser türleri
• Ağrı tedavisinde kullanılan opioid ilaçlar (narkotikler)
• Zona hastalığı multipl skleroz gibi sinir bozuklukları
• Kaygı bozukluğu, obsesif-kompulsif bozukluk gibi psikiyatrik durumlar

Vücutta Kaşıntı Neyi İşaret Eder?

Vücutta görülen kaşıntı çoğunlukla büyük bir şeyin habercisi değildir. Kaşıntının meydana gelmesine neden olan birçok etken vardır. Bunlar alerji, yaşlılık veya cilt hastalıkları olabilir. Kaşıntı kişinin hayat kalitesini olumsuz etkileyen bir durumdur ve bir an önce kurtulmak istemeniz doğaldır. Kaşıntının neden kaynaklandığı bulunduktan sonra buna yönelik tedavi uygulanır. Bu süreçte sizin de kaşıntıyı hafifletmek veya iyileştirmek için evde uygulayabileceğiniz bir takım ipuçları olabilir.

Vücutta kaşıntı bazen altı haftadan daha uzun sürebilir. Bu durumda kronik kaşıntı olarak adlandırılır. Kişinin yaşam kalitesini derinden etkileyen bu tür kaşınma günlük aktiviteleriniz ve hatta uykunuzu dahi etkileyerek stres seviyeleriniz artmasına neden olabilir. Ayrıca sürekli kaşımak kaşıntının yoğunluğunun artmasına neden olabilir. Sürekli aynı bölgeyi kaşımak derinin tahriş olması ve beraberinde enfeksiyon veya deri yaralanmaları ile sonuçlanabilir.

Vücutta Kaşıntı Nasıl Tedavi Edilir?

Vücutta geçmeyen bir kaşıntı durumu yaşıyorsanız bir dermatolog tarafından muayene olmanızda fayda vardır. Dermatolog muayenesine tıbbi öykünüz ile başlar. Size şikayetçi olduğunuz sorun ve ne kadar süredir var olduğu ile ilgili bir takım sorular sorabilir. Ardından sizi fiziki olarak muayene eder. Bu muayene sonucunda kaşıntının neden karşılandığı ile ilgili bir sonuca varabilir veya tıbbi bi nedenden kaynaklandığını düşünebilir. Doktorunuz emin olmak için sizden ekstra bazı testler yaptırmanızı ister. Bu testler şunlardır;

• Kan testi, anemi gibi kaşıntıya neden olabilecek durumlar kontrol edilir
• Karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri
• Göğüs röntgeni, genişlemiş lenf düğümlerinin varlığı kontrol edilir
   

Vücutta kaşıntı ve sonrasında ortaya çıkan cilt semptomları hasta için rahatsız edici ve hatta sinir bozucu olabilir. Yukarıda bahsedilen süreç sonucunda nedeni saptanan kaşıntının bir sonraki adımda tedavisi planlanır. Genel olarak kaşıntı tedavileri şunlardır;

• Kortikosteroid kremler: Kaşıntılı ve iltihaplı cilt için uygulanan ilk tedavi seçenekleri arasında kortikosteroid krem ve merhemler bulunur. Sorunlu bölgeye kremi sürdükten sonra pamuklu malzeme ile sarabilirsiniz. Bu şekilde saklanan nem cildin kremi daha iyi emmesine destek olur. Her halükarda denemeden önce doktorunuza danışınız.
• Uzun süreli geçmeyen kaşıntılarda grahatlatıcı bir rutin ugulanabilir. Bunun için ilk olarak kaşıntının yoğun olduğu bölgeyi 20 dakika boyunca ılık su altında tutun. Ardından cilde %0,025 ile %0,1 triamsinolon krem sürün. Bu krem nemi hapsederek cildin ilacı emmensini destekler. Faydasını görmek için bu rutini birkaç gün boyunca uyumadan hemen önce tekrarlayabilirsiniz.
• Seçici Serotonin Geri Alım İnhibitörleri (SSRI): Oral olarak alınan ilaçlardır. Antidepresan olarak bilinir. fluoksetin ve sertralin içeren türleri bulunur. Uzun süreli kaşıntı varlığında kaşıntıyı iyileştirmede etkili olabilir. Ancak SSRI grubu ilaçlara vücudun bir adaptasyon süresi vardır. Bu nedenle başlangıçtaki 8-12 haftalık süre boyunca bu ilaçların tam olarak faydasını gördüğünüzü hissedemeyebilirsiniz.
• Işık tedavisi (fototerapi): Cildin belirli bir ışık türüne maruz bırakıldığı tedavi türüdür. Çeşitli nedenlerden dolayı ağızdan alınan veya krem merhem gibi deri üzerine uygulanan ilaçları kullanamayan kişiler için alternatif bir tedavi seçeneği olabilir.

Vücutta Kaşıntıya Ne İyi Gelir?

Kaşıntı tedavi edilene kadar tam olarak geçmeyebilir. Ancak bu süreçte kaşıntı hissini iyileştirecek bazı evde tedavi ipuçlarından bahsedilebilir. Bunlar genel olarak şöyledir;

• Cildinizi düzenli olarak hipoalerjenik ve kokusuz nemlendirici ile nemlendirin.
• Eczaneye danışarak ilaçlı şampuanlar kullanın.
• Cildi serinleten, hipoalerjenik losyon veya jeller kullanın.
• Kaşımaktan kaçının. Bunun için kaşınan bölgenin üstünü kapatabilirsiniz.
• Banyo sırasında vücudunuzu çok sert bir şekilde liflemeyin.
• Stresinizi yönetin. Bunun için yoga gibi çeşitli sporları deneyebilirsiniz.
• Evinize bir nemlendirici edinin.
• Yeterli bir şekilde dinlendiğinizden emin olun.

Vücutta Kaşıntının Tedavisi

Vücutta meydana gelen kaşıntının neden kaynaklandığına göre aşağıdaki tedavi seçeneklerini deneyebilirsiniz;

• Kuru cilt kaynaklı bir kaşıntı varlığında cildinizi iyice nemlendirdiğinizden emin olmanız gerekir. Banyodan sonra 5 dakika içerisinde cildinizi nemlendirebilirsiniz.
• Egzama kaynaklı kaşıntılarda soğuk su ile ıslattığınız bezi bir süre kaşınan bölgede tutun ve sonrasında o bölgeyi iyice nemlendirin.
• Alerji kaynaklı kaşıntılarda bir doktora başvurarak neye alerji olduğunuzu bulmanız gerekir. Sonrasında alerjen etkene maruziyetinizi önleyerek kaşıntıyı tedavi etmiş olursunuz.
• Yaşlanma ile meydana gelen kaşıntı normaldir. İlerleyen yaşla birlikte deri incelir ve bu da daha az neme sahip olmasına neden olur. Bu durumda cilt rutininizde bazı değişiklikler yapmanız gerekebilir.
• Herhangi bir ilacın veya tedavinin yan etkisi olarak meydana gelen kaşıntı hissini mutlaka doktorunuz ile paylaşın. Size uygun bir başka ilaç veya küçük ipuçları verebilir.