Omuz ve Dirsek Cerrahisi Nedir? Hangi Hastalıklara Bakar?

Omuz ve dirsek cerrahisi, üst ekstremite olarak adlandırılan omuz ve dirsek bölgelerindeki kas-iskelet sistemi hastalıklarının teşhis ve tedavisine odaklanan bir ortopedi dalıdır. Bu uzmanlık alanı, günlük yaşamı olumsuz etkileyen hareket kısıtlılıkları, ağrı ve eklem sorunlarını gidermek için hem cerrahi hem de cerrahi olmayan yöntemleri kullanır. Omuz ve dirsek eklemleri, vücudun en hareketli ve karmaşık yapılarına sahip olduğu için bu bölgelerdeki problemlerin tedavisi büyük bir özen ve uzmanlık gerektirir.

Omuz ve Dirsek Cerrahisi Nedir?

Üst ekstremite olarak adlandırılan omuz ve dirsek cerrahisi, bu bölgelerindeki kas, bağ, tendon, sinir ve kemik yapılarının hastalıklarını teşhis ve tedavi etmeye yönelik bir uzmanlık alanıdır. Genellikle spor yaralanmaları, artrit, tendon yırtıkları, sinir sıkışmaları, kırıklar ve travma sonrası deformiteler gibi durumların tedavisinde uygulanır. Bu cerrahi alan, konservatif tedavilerle sonuç alınamayan durumlarda cerrahi müdahaleye başvurarak hastaların yaşam kalitesini artırmayı amaçlar. Cerrahinin temel amacı, hareket kabiliyetini yeniden kazandırmak, ağrıyı azaltmak ve eklem ya da yumuşak dokularda oluşan hasarları onarmaktır.

Omuz eklemi, vücudun en hareketli eklemidir. Ancak bu esneklik, omuz bölgesini yaralanmalara daha açık hale getirir. Rotator manşet yırtıkları, omuz sıkışma sendromu ve omuz instabilitesi gibi rahatsızlıklar bu bölgede sık görülen problemlerdir. Dirsek eklemi ise daha sınırlı bir hareket yelpazesine sahiptir. Ancak günlük aktivitelerde sıkça kullanıldığı için farklı türde yaralanmalara maruz kalabilir. Omuz ve dirsek cerrahisi de bu gibi durumlarda hastaların yaşam kalitesini artırmak ve normal fonksiyonlarına dönmelerini sağlamak için multidisipliner bir yaklaşım gerektirir. Bu süreçte ortopedi cerrahları, fizyoterapistler ve diğer sağlık uzmanları bir arada çalışarak kişiye özel tedavi planları oluşturur.

Omuz ve Dirsek Cerrahisi Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Omuz ve dirsek cerrahisi, bu bölgelerde meydana gelen çeşitli hastalıkların ve yaralanmaların tanı ve tedavisinde kullanılır. Bu ameliyatlar sırasında modern teknolojiler, artroskopik yöntemler ve biyolojik tedaviler kullanılarak başarılı sonuçlar elde edilir. Hastalığın türüne göre planlanan cerrahi müdahaleler, hem genç hem de yaşlı hastalarda etkili sonuçlar verir. Omuz ve dirsek cerrahisi aşağıdaki hastalarda sıklıkla uygulanır:

• Rotator Manşet Yırtıkları: Omuzdaki rotator manşet tendonlarının yırtılması tedavisinde uygulanır. Genellikle tekrarlayan hareketler veya ani travmalar sonucu oluşur.Hareket kısıtlılığı ve ağrıya neden olur.
• Omuz Sıkışma Sendromu (Impingement Sendromu): Omuzdaki tendonların sıkışması sonucu ağrı ve hareket kısıtlılığı, özellikle kolu kaldırma hareketlerinde rahatsızlık hissinin tedavisinde tercih edilebilir.
• Tendon İltihapları (Tendinit): Aşırı kullanım veya tekrarlayan hareketler sonucu oluşan omuz veya dirsekteki tendonların iltihaplanmasında uygulanır.
• Omuz Çıkıkları ve İnstabilitesi: Spor yaralanmaları veya travmalar nedeniyle ortaya çıkan omuz çıkıklıkları.
• Tenisçi Dirseği (Lateral Epikondilit): Dirsek dış kısmındaki tendonların aşırı kullanıma bağlı olarak iltihaplanması.
• Golfçü Dirseği (Medial Epikondilit): Genellikle golf oynayan veya el bileğini sık kullanan kişilerde görülen medial epikondilit, dirseğin iç kısmında meydana gelen tendon problemleridir.
• Sinir Sıkışmaları: Kubital veya karpal tünel sendromu; ellerde uyuşma, güç kaybı ve ağr ile kendini gösterir.
• Kırık ve Travmalar: Düşme ve kazalar sonucu oluşan omuz veya dirsek bölgesindeki kemik kırıklarında cerrahi müdahale gerekebilir.
• Artrit (Kireçlenme): Eklem yüzeyindeki kıkırdak dokunun aşınması sonucu ağrı ve hareket kısıtlılığı.
• Labrum Yırtıkları: Omuz eklemindeki labrum adı verilen dokunun yırtılması. Bu durum, sporcularda ve omuz travması geçiren kişilerde yaygındır.
• Bursit: Omuz veya dirsekteki bursa adı verilen sıvı dolu keseciklerin iltihaplanması.
• Donuk Omuz (Adhesive Kapsülit): Omuz ekleminin hareket kabiliyetinin ciddi şekilde azalması.

Omuz ve dirsek cerrahisi, yukarıda belirtilen hastalıkların tedavisinde etkili bir yöntemdir. Cerrahi müdahale sonrasında hastaların günlük yaşamlarına daha rahat bir şekilde dönmeleri ve eklem fonksiyonlarını yeniden kazanmaları sağlanır. Tedavi süreci, hastalığın şiddeti ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak kişiye özel planlanır.

Omuz ve Dirsek Cerrahisinde Uygulanan Yöntemler Nelerdir?

Omuz ve dirsek cerrahisinde kullanılan yöntemler; hastalığın türüne ve şiddetine göre belirlenir. Modern tıbbın sunduğu teknolojik yenilikler sayesinde bu cerrahi işlemler günümüzde minimal invaziv yöntemlerle yapılır. Bu yöntemlerle iyileşme süreci hızlanmakta ve komplikasyon riski önemli ölçüde azaltılır. Artroskopik cerrahi, omuz ve dirsek cerrahisinin en yaygın kullanılan tekniklerinden biridir. Hastalıklı bölgeye küçük kesilerle müdahale edilmesine olanak tanır. Bunun yanı sıra açık cerrahi teknikler, kompleks kırıklar veya ciddi eklem deformiteleri gibi daha kapsamlı müdahalelerde tercih edilir.

Omuz ve dirsek cerrahisinde kullanılan yöntemler, sadece sorunlu bölgeye odaklanarak çevre dokuların zarar görmesini en aza indirir. Teknolojinin de katkısıyla artroskopi gibi teknikler hem hastalar hem de cerrahlar için daha az travmatik ve daha etkili çözümler sunar. Bu yöntemlerle tendon onarımı, bağ rekonstrüksiyonu, protez yerleştirme ve gevşek cisimlerin çıkarılması gibi çeşitli tedaviler gerçekleştirilebilir. Omuz ve dirsek cerrahisinde uygulanan yöntemler şu şekildedir:

1. Artroskopik Cerrahi: Minimal invaziv bir teknik olan artroskopi, küçük kesilerden bir kamera ve özel cerrahi aletlerle yapılır. Rotator manşet yırtıkları, labrum yırtıkları ve omuz sıkışma sendromu gibi sorunların tedavisinde sıklıkla kullanılır. Daha az ağrı, kısa iyileşme süresi ve minimal yara izi avantajları sunar.
2. Açık Cerrahi: Ciddi kırıklar, eklem deformiteleri veya büyük yırtıklar gibi daha kompleks durumlarda tercih edilir. Omuz çıkıkları ve büyük tendon onarımları gibi işlemlerde etkilidir. Geleneksel cerrahi yöntemlere göre daha uzun bir iyileşme süreci gerektirebilir.
3. Tendon Onarımı: Rotator manşet, biseps veya triseps tendonlarının yırtılmalarında uygulanır. Artroskopik veya açık cerrahi tekniklerle tendonun tekrar kemiğe sabitlenmesi sağlanır.
4. Bağ Rekonstrüksiyonu: Omuz veya dirsek bağlarının zedelenmesi durumunda yapılan cerrahi müdahaledir. Özellikle spor yaralanmalarında sıkça uygulanır. Bağların güçlendirilmesi ve stabilitenin yeniden sağlanması amaçlanır.
5. Eklem Protezleri: Şiddetli artrit veya eklem hasarlarında eklemin tamamen değiştirilmesi için protez yerleştirilir. Omuz ve dirsek protezleri, hareket kabiliyetini geri kazandırmada etkili bir yöntemdir.
6. Labrum Onarımı: Omuz eklemindeki labrum yırtıklarının tedavisi için yapılan cerrahi müdahaledir. Genellikle artroskopi ile gerçekleştirilen tedavi, stabiliteyi yeniden sağlar.
7. Kırık Tedavisi: Dirsek veya omuz bölgesindeki kompleks kırıkların tedavisi için plak, vida veya çivi yerleştirilmesi işlemidir. Kemiklerin doğru şekilde kaynamasını sağlamak için açık veya kapalı yöntemlerle yapılır.
8. Sinir Dekompresyonu: Sinir sıkışması veya diğer sinir basıları durumunda sinir üzerindeki baskıyı kaldırmak için uygulanır. Ellerdeki uyuşma ve güç kaybını önlemeyi amaçlar.
9. Bursit ve Kalsifikasyon Tedavisi: İltihaplanmalarının giderilmesi ve omuzdaki kalsifikasyonların temizlenmesini amaçlar. Ağrı ve hareket kısıtlılığını azaltmayı hedefler.
10. Geçici Eklem Dondurma (Artrodez): Ağrıyı azaltmak ve eklem stabilitesini artırmak için eklemin sabitlenmesi sağlanır. Genellikle şiddetli artrit durumlarında tercih edilir.

Bu yöntemler, kişiye özel bir tedavi planı çerçevesinde seçilir. Hangi yöntemin uygulanacağı, hastalığın türüne, hasarın derecesine ve hastanın yaşam tarzına göre belirlenir. Cerrahi müdahale sonrasında fizyoterapi ve rehabilitasyon süreçleri de başarıyı artırmak için büyük önem taşır.