Ön Çapraz Bağ Kopması Nedir, Belirtileri ve Tedavisi

Ön çapraz bağ uyluk kemiği ile kaval kemiğini birbirine bağlamaya yardımcı olan bir bağ dokusudur. Ön çapraz bağ kopması bu bağ dokusunun yırtılması veya kopması ile görülen bir durumdur. Bu tür yaralanmalar en sık futbol, ​​basketbol​​ gibi ani durma veya yön değiştirme, atlama ve iniş çıkış içeren spor aktivitelerinde meydana gelir. Dizde şişlik, dengesizlik hissedebilir ve kişiye çok şiddetli acı verebilir. Yaralanmanın ciddiyetine bağlı olarak tedavi yöntemleri, yırtılan bağın ameliyatı, ameliyat sonrası rehabilitasyonu ile fizik tedavi ve rehabilitasyon egzersizlerini içerir.

Ön Çapraz Bağ Kopması Nedir?

Ön çapraz bağ, diz ekleminde bulunan ve dizin işleyişinde önemli görevleri olan dört temel bağdan biridir. Diz eklemi, uyluk kemiğinin (femur) ucunun, kaval kemiğinin (tibia) üst kısmıyla buluştuğu yerde bulunur. Bu iki kemiği dört ana bağ birbirine bağlar. Medial kollateral bağ dizin iç kısmında bulunur. Dizin içe doğru bükülmesini engeller. Lateral kollateral bağ dizin dış kısmı boyunca uzanır. Dizin dışa doğru bükülmesini engeller. Arka çapraz bağ ön çapraz bağ ile birlikte görev yapar ve kaval kemiğinin femurun altına doğru kaymasını engeller. Ön çapraz bağın bulunduğu bölge ise dizin ortasındadır. En önemli görevi kaval kemiğinin uyluk kemiğinin önüne doğru kaymasını engellemektir. Ön çapraz bağ kopması, dizdeki ön çapraz bağın travma veya ani yük binmesi sonucu aşırı gerilerek yırtılmasıdır. Yaralanma anında kişi tarafından diz bölgesinden bazen bir “patlama” veya “çıtlama” sesi duyulabilir. Yaralanma anında oldukça şiddetli ağrı ve ilk birkaç saat içinde dizde ani şişlik gelişebilir. Acil müdahale gerektiren bir rahatsızlıktır.

Ön Çapraz Bağ Kopması Nedenleri Nelerdir?

Ön çapraz bağ kopmasının görüldüğü durumlar çoğunlukla spor aktiviteleri veya kazalardır. Bağın yırtılmasına sıklıkla, kıkırdak, diğer diz bağları ve dokularda yaralanmalar eşlik eder. Hafif bir yaralanmada kopma yerine bağın gerilmesi görülebilir. Ön çapraz bağ kopmasının yaygın nedenleri şunlardır:

  • Spor Müsabakalarında Alınan Darbeler veya Müsabaka Esnasında Ani Diz Hareketleri
  • Hızlı Bir Şekilde Durma, Dönme veya Zıplama Gibi Ani Hareketler
  • Dizin Aşırı Büküldüğü ve Aşırı Zorlandığı Durumlar
  • Araç Kazaları veya Düşmeler Gibi Kaza ve Yaralanmalar
  • Çok Ani Olarak Dizin Dönmesi

Ön Çapraz Bağ Kopması Belirtileri Nelerdir?

Ön çapraz bağ kopması, diz bölgesinde hissedilen rahatsızlık ve aşırı acı veren bir durumdur. Yaygın görülen belirtileri şunlardır:

  • Dizinizde bir çıtırtı hissetmek veya duymak
  • Özellikle dizleri bükerken veya döndürürken ağrı
  • Şişlik, Sertlik ve Morarma
  • Kilitlenme Hissi
  • Zorlanma ve Hareket Kısıtlılığı

Ön Çapraz Bağ Kopması Nasıl Teşhis Edilir?

Ön çapraz bağ kopması teşhisi, bir dizi klinik değerlendirme ve görüntüleme testi kullanılarak konulur. Ön çapraz bağ kopması teşhisinin belirli aşamaları şunlardır:

  • Hasta Öyküsü ve Fizik Muayene: İlk aşamada, hastanın belirtileri, yaralanma hikayesi ve fizik muayene incelenir. Dizdeki şişlik, morarma, hareket kısıtlılığı gibi belirtiler değerlendirilir.
  • Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): MRG, diz bölgesindeki yumuşak dokuları detaylı bir şekilde gösterir. Ön çapraz bağ kopması şüphesi varsa, bu görüntüleme testi sıklıkla kullanılır.
  • Röntgen Çekimi: Röntgenler genellikle kemik hasarı veya kırıkları değerlendirmek için kullanılır. Ön çapraz bağ yaralanmaları genellikle röntgenle gözlemlenmez, ancak diğer potansiyel hasarları değerlendirmek için yapılabilir.
  • Ultrasonografi: Bu test, genellikle daha hafif yaralanmalarda veya tedavinin takibinde kullanılır. Ancak, MRG gibi detaylı değildir.
  • Diz Eklemi Artroskopisi: Bu invaziv bir yöntemdir ve genellikle diğer testlerin sonuçları belirsizse veya tedavi amacıyla gerçekleştirilirse kullanılır. Diz eklemi artroskopisi, içeriye bir kamera sokularak doğrudan eklemi inceleme olanağı sağlar.

Ön Çapraz Bağ Kopması Tedavisi

Ön çapraz bağ kopması tedavisi diz bölgesinde oluşan hasarlara bağlı olarak değişebilir. Tedavide uygulanan yöntemlerin başında cerrahi tedavi gelir. Ön çapraz bağ kopması genellikle artroskopik cerrahi ile tedavi edilir. Bu, küçük kesilerle yapılan bir müdahale olup müdahalede yırtık bağ onarılır veya yerine yeni bir bağ eklenir. Ayrıca ön çapraz bağ tamamen yırtıldığında, cerrah tarafından bağın rekonstrüksiyonunu gerçekleştirir. Bu prosedür patellar tendon veya hamstring tendonu gibi hastanın kendi dokularından alınan greftlerin kullanılması ile yapılır. Ayrıca doktor tarafından ağrı ve iltihap durumunu hafifletmek yönetimi için ilaç tedavisi kullanılabilir. Ameliyat sonrası dizin stabilitesini artırmak ve kas gücünü geliştirmek için güçlendirme egzersizleri ve esneme teknikleri gibi fizik tedavi seanslarına planlanır. Dizin istirahat etmesine ve yaralanmanın iyileşmesine yardımcı olmak için dizlik kullanılabilir. Günde birkaç kez, dize soğuk kompres uygulanabilir.

Ön Çapraz Bağ Yaralanmasını Türleri Nelerdir?

Ön çapraz bağ yaralanmaları, bağın zedelenme derecesine bağlı olarak farklı türlerde olabilir. Ön çapraz bağ yaralanmalarının türleri şunlardır:

  • Yırtık veya Zedelenmiş Ön Çapraz Bağ (Sprain): Bu tür yaralanmalar bağın zorlanması sonucu meydana gelir. Bağın lifleri kısmen yırtılabilir veya zedelenebilir. Bu durum genellikle hafif veya orta derecede ağrıya neden olabilir.
  • Tam Kopma (Ruptür): Ön çapraz bağın liflerinin tamamen yırtılması durumudur. Bu daha şiddetli bir travma sonucu meydana gelir ve genellikle ciddi ağrı, şişlik ve dizin stabilitesinin bozulması hissi ile birlikte gelir.
  • Kısmi Kopma (Partial Ruptür): Bağın liflerinin tamamen yırtılmadığı ancak kısmi bir kopmanın olduğu durumdur. Bu tür yaralanma genellikle bağın bir bölümünün zedelenmesi sonucu oluşur ve belirtiler yırtık ön çapraz bağa benzeyebilir.
  • Avülzyon Yaralanmaları: Bu tür yaralanmalar, ön çapraz bağın kemikten ayrılmasına neden olan bir durumdur. Kemikten kopma genellikle bağın kendisi değil, bağın kemiklere tutunma noktalarında meydana gelir.

Ön Çapraz Bağ Kopması Ne Kadar Sürede İyileşir?

Ön çapraz bağ kopması iyileşme süreci, yaralanmanın ciddiyeti, tedavi yöntemi ve hastanın sağlık durumuna göre farklı sürelerde olabilir. Tam bir iyileşme süreci genellikle 6 ila 12 ay arasında değişir. Cerrahi müdahale gerektiren durumlarda, ameliyat sonrası dönemde ilk birkaç hafta içinde hastanın dizin fonksiyonunu yavaş yavaş geri kazanmaya başlaması beklenir. Ancak dizin tamamen iyileşerek eski fonksiyonlarını sağlıklı yapabilmesi daha uzun bir zaman alabilir.

Sık Sorulan Sorular

Ön çapraz bağı kopması ani gelişen travmatik ve ağrılı ciddi bir rahatsızlıktır. Teşhis ve tedavisi acil müdahale gerektirir.

Ön Çapraz Bağı Kopması Ameliyatı Ne Kadar Sürer?

Ön çapraz bağı kopması ameliyatı, ağır olmayan vakalarda genellikle 1 ila 2 saat arasında sürer. Cerrahi müdahale, artroskopik yöntemlerle gerçekleştirildiğinde daha küçük kesiler ve daha hızlı iyileşme süreleri sağlayabilir. Ancak yaralanmanın durumuna ve çevredeki dokularda ve bağlarda verdiği hasara göre süre değişebilir. Ayrıca hastanın genel sağlık durumunda ameliyat süresini etkileyebilir. Ameliyat sonrası dönemde hastanın rehabilitasyon ve fizik tedaviye erken başlaması, başarılı bir iyileşmeyi destekleyebilir.

Ön Çapraz Bağı Kopması Tekrar Olur mu?

Ön çapraz bağı kopması durumunun tekrar görülme olasılığı dizde cerrahi müdahale yapılmış olsa bile düşüktür. Ancak, çoğunlukla sporcular veya yüksek etkili fiziksel aktivitelerde bulunan kişilerde, yeterli koruyucu önlemlerin alınmaması ve fiziksel aktivitelerin kontrollü yapılmaması durumunda tekrarlanan yaralanmalar olabilir.

Ön çapraz bağı kopması kişilerde ağır hasarlar oluşturabilen ciddi bir diz yaralanmasıdır. Bağ kopması yaşayan kişilere ilk müdahale acil olarak yapılmalıdır. İlk müdahalenin ardından hastanelerin ortopedi bölümlerinde tedaviye başlanması gerekir.


 

Sağlık Merkezi
Anadolu Sağlık Merkezi

Ortopedi ve Travmatoloji

Ortopedi ve Travmatoloji

Bölüm Doktorları

Tıbbi Birimi İncele
Gebze

Ortopedi ve Travmatoloji

Prof. Dr. Kenan Keklikçi

Gebze

Ortopedi ve Travmatoloji

Prof. Dr. Selim Şanel

Gebze

Ortopedi ve Travmatoloji

Doç. Dr. İbrahim Akmaz

Ataşehir

Ortopedi ve Travmatoloji

Op. Dr. Barbaros Hayrettin Uzuner

Gebze

Ortopedi ve Travmatoloji

Op. Dr. Davud Yasmin

Gebze

Ortopedi ve Travmatoloji

Op. Dr. Mehmet Taner Özdemir

Gebze

Ortopedi ve Travmatoloji

Prof. Dr. Kenan Keklikçi

Gebze

Ortopedi ve Travmatoloji

Prof. Dr. Selim Şanel

Gebze

Ortopedi ve Travmatoloji

Doç. Dr. İbrahim Akmaz

Ataşehir

Ortopedi ve Travmatoloji

Op. Dr. Barbaros Hayrettin Uzuner

Gebze

Ortopedi ve Travmatoloji

Op. Dr. Davud Yasmin

Gebze

Ortopedi ve Travmatoloji

Op. Dr. Mehmet Taner Özdemir

Tümünü göster

Önerilen Sağlık Yazıları

Diz ağrıları ihmal edilmemeli

Diz ağrıları ihmal edilmemeli

Ayak Burkulması Nasıl Geçer? Ayak Burkulması Belirtileri Nelerdir?

Ayak Burkulması Nasıl Geçer? Ayak Burkulması Belirtileri Nelerdir?

Ayak ve Ayak Bileği Cerrahisi: Nedir, Tedavi Alanları

Ayak ve Ayak Bileği Cerrahisi: Nedir, Tedavi Alanları

Bel Ağrısına Ne İyi Gelir? Bel Ağrısı Neden Olur?

Bel Ağrısına Ne İyi Gelir? Bel Ağrısı Neden Olur?

Boy Uzatma Ameliyatı Nedir?

Boy Uzatma Ameliyatı Nedir?

Diz Protezi: Nedir, Ameliyatı, Ameliyat Sonrası Yaşam

Diz Protezi: Nedir, Ameliyatı, Ameliyat Sonrası Yaşam

Düz Tabanlık: Nedir, Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi

Düz Tabanlık: Nedir, Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi

Halluks Valgus: Nedir, Ameliyatı, Ameliyatı Sonrası Yaşam

Halluks Valgus: Nedir, Ameliyatı, Ameliyatı Sonrası Yaşam

Kalça Kırıkları ve Tedavisi

Kalça Kırıkları ve Tedavisi

Kalça Protezi: Nedir, Ameliyatı, Ameliyat Sonrası Yaşam

Kalça Protezi: Nedir, Ameliyatı, Ameliyat Sonrası Yaşam

Menisküs Yırtığı: Nedir, Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi

Menisküs Yırtığı: Nedir, Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi

Ortopedi ve Travmatoloji Nedir, Hangi Hastalıkları Kapsar?

Ortopedi ve Travmatoloji Nedir, Hangi Hastalıkları Kapsar?

Tenisçi Dirseği: Nedir, Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi

Tenisçi Dirseği: Nedir, Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi

Topuk Dikeni: Nedir, Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Topuk Dikeni: Nedir, Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Diz Kireçlenmesinde PRP Enjeksiyonu

Diz Kireçlenmesinde PRP Enjeksiyonu

El Cerrahisi Nedir? Hangi Hastalıklara Bakar?

El Cerrahisi Nedir? Hangi Hastalıklara Bakar?

Cam Kemik Hastalığı

Cam Kemik Hastalığı

Kas Yırtılması Belirtileri Nelerdir? Kas Yırtılması Tedavisi

Kas Yırtılması Belirtileri Nelerdir? Kas Yırtılması Tedavisi

Boyun Tutulmasına Ne İyi Gelir? Boyun Tutulması Nasıl Geçer?

Boyun Tutulmasına Ne İyi Gelir? Boyun Tutulması Nasıl Geçer?

Diz Ağrısına Ne İyi Gelir? Diz Ağrısı Nasıl Geçer?

Diz Ağrısına Ne İyi Gelir? Diz Ağrısı Nasıl Geçer?

Kireçlenmeye Ne İyi Gelir? Diz Kireçlenmesi Nasıl Geçer?

Kireçlenmeye Ne İyi Gelir? Diz Kireçlenmesi Nasıl Geçer?

Bacak Ağrısına Ne İyi Gelir? Bacak Ağrısı Nasıl Geçer?

Bacak Ağrısına Ne İyi Gelir? Bacak Ağrısı Nasıl Geçer?

Ayak Şişmesine Ne İyi Gelir? Ayak Şişmesi Nasıl Geçer?

Ayak Şişmesine Ne İyi Gelir? Ayak Şişmesi Nasıl Geçer?

Bel Tutulmasına Ne İyi Gelir? Bel Tutulması Nasıl Geçer?

Bel Tutulmasına Ne İyi Gelir? Bel Tutulması Nasıl Geçer?

Boyun Ağrısına Ne İyi Gelir? Boyun Ağrısı Nasıl Geçer?

Boyun Ağrısına Ne İyi Gelir? Boyun Ağrısı Nasıl Geçer?

Topuk Dikenine Ne İyi Gelir? Topuk Dikeni Nasıl Geçer?

Topuk Dikenine Ne İyi Gelir? Topuk Dikeni Nasıl Geçer?

Marifetli robotlar bu kez protez ameliyatlarında!

Marifetli robotlar bu kez protez ameliyatlarında!

Miyalji Nedir? Miyalji Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Miyalji Nedir? Miyalji Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Ortopedi Cerrahisi Nedir? Hangi Hastalıklara Bakar?

Ortopedi Cerrahisi Nedir? Hangi Hastalıklara Bakar?

Artroskopi Nedir? Artroskopi Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Artroskopi Nedir? Artroskopi Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Omuz ve Dirsek Cerrahisi Nedir? Hangi Hastalıklara Bakar?

Omuz ve Dirsek Cerrahisi Nedir? Hangi Hastalıklara Bakar?

Tümünü göster