Elnur Allahverdiyev

Sertleşme bozukluğu, erkeklerde en sık görülen cinsel işlev bozukluklarından biridir. Cinsel ilişki için gerekli olan sertleşmenin sağlanamaması ya da sürdürülememesi şeklinde tanımlanan bu durum, yalnızca fiziksel bir sorun olarak değil psikolojik ve sosyal yönleriyle de ele alınması gereken önemli bir sağlık problemidir. Günümüzde her yaş grubunda görülebilse de özellikle 40 yaş üzerindeki erkeklerde daha yaygın hale gelir. Kişinin yaşam kalitesini, özgüvenini ve partner ilişkilerini derinden etkileyebilir.

Testosteron, insan sağlığı için yalnızca üreme fonksiyonlarının yanında enerji seviyesini, kas ve kemik yapısını, ruh halini ve genel yaşam kalitesini de doğrudan etkileyen en önemli hormonlardan biridir. Çoğunlukla “erkeklik hormonu” olarak bilinse de kadınlarda da düşük miktarlarda üretilir. Bu hormon bedenin pek çok dengesini korur. Özellikle erkeklerde ergenlik döneminden itibaren sesin kalınlaşması, kas kütlesinin gelişmesi ve cinsel fonksiyonların olgunlaşması testosteronun etkisiyle gerçekleşir. Ancak yaşla birlikte bu hormonun doğal üretimi azalır. Düşük seviyelerde seyretmesi pek çok sağlık sorununa yol açabilir.

Aile planlaması yalnızca kadınların değil, erkeklerin de aktif rol aldığı bir sorumluluktur. Bu kapsamda, erkekler için sunulan en etkili ve kalıcı doğum kontrol yöntemlerinden biri olan vazektomi, modern tıbbın güvenli ve pratik çözümlerinden biri olarak öne çıkmaktadır. Cerrahi olarak uygulanan bu yöntem, çocuk sahibi olmayı kesin olarak tamamlamış bireyler veya baba olmayı istemeyen erkekler için uzun vadeli bir doğurganlık kontrolü sağlar. Vazektomi, spermin meniye karışmasını engelleyecek şekilde, sperm taşıyıcı kanalların (vas deferens) kapatılması esasına dayanır. Basit ve hızlı bir işlem olmasına rağmen, karar süreci derin düşünülmesi gereken ciddi bir adımdır.

Erkeklerde yaşla birlikte sık görülen prostat büyümesi, idrar yollarını etkileyerek yaşam kalitesini düşürebilen yaygın bir sağlık sorunudur. Tıbbi adıyla "Benign Prostat Hiperplazisi (BPH)", iyi huylu yani kanser dışı bir büyüme türüdür. Genellikle 40 yaşından sonra görülmeye başlar. Erkek üreme sisteminin önemli bir parçası olan prostat bezi, mesanenin hemen altında yer alır ve idrar yolunu çevreler. Bu bez zamanla büyüdükçe idrar yoluna baskı yaparak çeşitli boşaltım problemlerine neden olabilir.

Böbrek taşı, oldukça yaygın görülen ve genellikle şiddetli ağrılarla kendini gösteren üriner sistem problemlerinden biridir. Böbrek içinde ya da idrar yollarında mineral ve tuzların birikerek kristalleşmesi sonucu oluşan bu taşlar, farklı boyut ve şekillerde gelişebilir. Küçük boyutlu taşlar fark edilmeden idrarla atılabilirken, büyük taşlar idrar yollarını tıkayarak ciddi rahatsızlık ve ağrıya yol açabilir.

Sık idrara çıkma, gün içinde normalden daha fazla tuvalete gitme ihtiyacının oluşması olarak tanımlanır. Bu durum kişinin yaşam kalitesini etkileyebilir, sosyal hayatını kısıtlayabilir ve altında yatan ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Genellikle su tüketiminin artması gibi basit nedenlerle ortaya çıksa da, bazı durumlarda mesane kaslarının aşırı aktif çalışması, enfeksiyonlar ya da hormonal bozukluklar gibi daha ciddi durumlara işaret edebilir. Hem kadınlarda hem erkeklerde görülebilen bu durum bazen geçici, bazen ise kronik bir sorundur.

Cinsel işlev bozuklukları günümüzde sık görülen sağlık sorunlarının başında gelir.

Böbrek üstü bezi kanseri böbreklerin hemen üst kısmında bulunan adrenal bezlerden kaynaklanan nadir görülen bir kanser türüdür. Adrenal bezler, vücut için önemli birçok hormon üretir. Bu hormonlar, vücudun çeşitli işlevlerini düzenler. Bu bezler, hormonlar üreten korteks (dış kısım) ve hormonları depolayan medulla (iç kısım) olmak üzere iki ana bölümden oluşur. Adrenal kanser genellikle korteks kısmında başlar ve hormon üretiminde dengesizliklere yol açabilir. Böbrek üstü bezi kanseri, başlangıçta belirgin semptomlar göstermeyebilir. Bu nedenle erken teşhis genellikle zor olabilir. Kanser ilerledikçe hormon üretimindeki düzensizlikler ve tümörün organ büyümesine yol açması gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

Üretra kanseri, idrar yolunu oluşturan üretra adı verilen tüp benzeri yapının hücrelerinde meydana gelen nadir bir kanser türüdür. Üretra, mesaneden başlayarak idrarın vücuttan dışarı atılmasını sağlayan bir kanaldır. Bu kanser türü genellikle üretrayı çevreleyen hücrelerin kontrolsüz şekilde büyümesi ve tümör oluşumuna yol açması ile ortaya çıkar. Kadınlarda ve erkeklerde farklı anatomik yapılara sahip olan üretra, kanser gelişimi açısından belirli risk faktörlerine sahiptir. Üretra kanseri, erken evrede fark edilmediğinde çevredeki dokulara ve organlara yayılma eğilimindedir.

İdrar yolu enfeksiyonu , idrar yollarında bakteri, virüs veya mantarların neden olduğu bir enfeksiyondur. Bu enfeksiyon genellikle bakterilerden kaynaklanır. Enfeksiyon, idrar yollarının herhangi bir bölümünü etkileyebilir. İdrar yolu, mesane, üreter ve böbrekler bu enfeksiyonun oluşabileceği alanlardır. Genellikle, mesane ve üretrada görülse de böbreklere yayıldığında daha ciddi sonuçlara yol açabilir. İdrar yolu enfeksiyonu, sık idrara çıkma isteği, idrar yaparken yanma ve karın ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterir. Hem kadınlarda hem de erkeklerde görülebilse de kadınlarda daha yaygındır.

Böbreklerin temel işlevlerini yerine getirememesi durumuna böbrek yetmezliği adı verilir. Bu durum, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Normalde böbrekler, vücudun kanını filtreleyerek atık maddeleri ve fazla sıvıyı idrar yoluyla uzaklaştırır. Aynı zamanda elektrolit dengesini sağlar ve kan basıncını düzenler. Ancak böbreklerin fonksiyonlarını yitirmesiyle vücutta toksin birikimi ve sıvı dengesizliği gibi sorunlar meydana gelir.

Bazen doktorlar ameliyat sırasında yardıma ihtiyaç duyar. Özellikle de daha küçük ve hassas hareketler gerektiren operasyonlar zorlayıcı olur. Robotik cerrahinin devreye girdiği yer de burasıdır. Robotik veya robot destekli cerrahi, doktorların zorlu tıbbi prosedürleri daha fazla doğruluk ve kontrolle gerçekleştirmesini sağlar. Gelişmiş bilgisayar teknolojisini yetenekli cerrahların deneyimiyle birleştiren bu teknoloji, cerraha vücudun karmaşık anatomisinin 10x büyütülmüş, yüksek çözünürlüklü, 3 boyutlu görüntüsünü sağlar.

Robotik cerrahi, cerrahi bölgenin net ve büyütülmüş bir görüntüsünü sunarak cerrahların tümör üzerinde gelişmiş doğruluk ve esneklikle ameliyat yapmalarına olanak tanır. Robotik cerrahi, özellikle hastalık erken evrelerindeyse en umut verici prostat kanseri tedavi seçeneklerinden biridir. Son zamanlarda prostat kanserinde, hastalığın prostat bezinin dışına yayılmadığı (lokalize olmadığı) durumlarda robotik cerrahi standart kanser tedavisi haline gelmeye başlamıştır. Robotik prostatektomi veya prostat kanseri için robotik operasyon, daha az ağrı ve kan kaybı, minimal doku hasarı, daha az yara izi, daha kısa hastanede kalış süresi ve daha hızlı iyileşme ile ilişkilidir. En önemlisi, robotik prostatektomi geçiren kanser hastalarında enfeksiyon riski de önemli ölçüde daha düşüktür.

Cinsel yolla bulaşan bakteriyel bir enfeksiyon olan Neisseria gonorrhoeae bakterisinin neden olduğu bir hastalıktır. Gonore olarak da bilinen bel soğukluğu, genellikle üreme organları, üretra, rektum ve boğaz gibi mukozal yüzeylerde yerleşir ve tedavi edilmediği takdirde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Hastalık hem erkeklerde hem de kadınlarda görülebilir ve belirtilerinin şiddeti kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Erken tanı ve tedavi, komplikasyonların önlenmesi için kritik öneme sahiptir. Antibiyotik tedavisi ile tamamen iyileşebilen bir enfeksiyon olmasına rağmen korunma yöntemlerinin uygulanması, hastalığın yayılmasını engellemek adına büyük önem taşır.

Penis kanseri, sperm ve idrarın vücuttan atıldığı erkek cinsel organı olan peniste oluşan nadir bir kanserdir. Penis kanserinin en yaygın türü skuamöz hücreli karsinom (derinin üst tabakasındaki düz hücrelerde başlayan kanser) olarak bilinir. Genellikle sünnet derisinin (penis başını kaplayan gevşek deri) üzerinde veya altında oluşur. Penis kanserinin belirtileri arasında yaralar veya diğer cilt değişiklikleri, akıntı ve kanama yer alır. İnsan papilloma virüsü (HPV), penis kanseri vakalarının yaklaşık üçte birine neden olur. Sünnet (sünnet derisinin alınması) HPV'nin önlenmesine ve penis kanseri riskinin azaltılmasına yardımcı olabilir. Erken teşhis edildiğinde penis kanseri genellikle tedavi edilebilir.

Varikosel, tüm dünya çapında görülen ve erkekleri etkileyen bir sağlık problemidir. Hayati tehlike oluşturmaz ancak kişinin konforunu etkileyebilir, özellikle çocuk sahibi olmak isteyenler için risk faktörü olarak değerlendirilebilir. Kısırlık yaşayan erkeklerin nerdeyse %40’ında varikosel katkısından söz edilebilir.

Frengi bakterilerin neden olduğu bir enfeksiyondur. Çoğu zaman cinsel temas yoluyla yayılır. Hastalık genellikle ağrısız bir yara olarak başlar ve genellikle cinsel organlarda, rektumda veya ağızda görülür. Enfeksiyon meydana geldikten sonra frengi bakterileri herhangi bir belirti vermeden uzun yıllar vücutta kalabilir. Ancak enfeksiyon tekrar aktif hale gelebilir. Tedavi edilmezse frengi kalbe, beyne veya diğer organlara zarar verebilir. Hayatı tehdit edici hale gelebilir.

Mesane iltihabından kaynaklanan sistit, özellikle kadınlarda yaygın bir idrar yolu enfeksiyonu (İYE) türüdür. Genellikle ciddi bir endişeye neden olmaktan çok bir sıkıntıdır. Hafif vakalar birkaç gün içinde kendiliğinden iyileşir. Ancak bazı kişiler, sistit ataklarını sık sık yaşayabilir. Bu durumda düzenli ve uzun süreli tedaviye ihtiyaç duyulabilir. Bazı durumlarda sistitin daha ciddi böbrek enfeksiyonuna yol açma ihtimali de vardır. Bu nedenle semptomlar düzelmezse doktora başvurmanız önemlidir.

Prostatit, prostatın ve bazen de prostatın etrafındaki alanların iltihaplanmasını içeren, sıklıkla ağrılı bir durumdur. Prostat iltihabı anlamına gelen prostatitin genel olarak 4 tipi vardır. Bunlar akut bakteriyel prostatit, kronik bakteriyel prostatit, kronik prostatit/kronik pelvik ağrı sendromu, asemptomatik inflamatuar prostatit olarak aktarılabilir. Kronik prostatit, semptomların en az 3 ay görüldüğü durumlarda karşılaşılan prostatit çeşididir. Uzun süreli bir iltihap olan bu durum düzenli bir şekilde kontrol edilmelidir.

İdrar kaçırma problemi, toplumda birçok yaş grubunda gözlenebilen ve çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilen bir durumdur. İdrar inkontinansı olarak adlandırılan bu şikayete ek olarak görülebilen diğer bir sorun ise gaz ve gaita (dışkı) kaçırılmasıdır. Pelvik taban kaslarındaki zayıflık sebebiyle meydana gelen bu sıkıntılar, kişilerin günlük ve sosyal yaşantılarını önemli derecede olumsuz etkileyen bir hale gelebilir. Dolayısıyla uygun şekilde tedavi edilmeleri gerekir. İnkontinans tedavisinde birçok alternatif tedavi söz konusudur. Kegel egzersizi ise bu tedavi seçenekleri içerisinde yer alır. Kegel egzersizi, bireyler tarafından kolaylıkla uygulanabilen ve etkili sonuçlar alınabilen bir yöntemdir. Bu egzersiz sayesinde kısa süre içerisinde var olan mevcut şikayetlerde gerileme gözlenebilir. Fakat istenen etkilerin oluşması için doğru şekilde egzersiz önem taşır. Kegel egzersizi hakkındaki detaylı bilgiye, yazının devamını takip ederek ulaşabilirsiniz.

Erişkinlerde görülen en sık bakteriyel enfeksiyonlardan olduğu bilinen üriner sistem enfeksiyonları dünya genelinde her yıl 150 milyon kişiyi etkileyen ve sepsise yol açarak yoğun bakım ünitesine yatış ihtiyacı doğurabilen önemli bir enfeksiyon tablosudur. İdrar yollarında görülen bakteriyel enfeksiyonlar özellikle cinsel olarak aktif kadınlarda oldukça sık karşılaşılan ve doğru şekilde tedavi edilmediği takdirde sık aralıklarla tekrarlayarak böbrek enfeksiyonuna yol açabilen önemli sağlık sorunlarından biridir. Bu nedenle idrar yolu enfeksiyonu hakkında doğru bilgi sahibi olmak, belirti ve bulguları zamanında fark edebilmek ve doğru yöntemlerle enfeksiyon tablosunu kontrol altına almak son derece önemlidir.

Halk dilinde su fıtığı, torbaların şişmesi ve su toplaması olarak bilinen hidrosel, özellikle yeni doğanlarda yaygın olarak görülür.

Yaşın ilerlemesiyle beraber erkeklerde sinirlilik, yorgunluk ve fiziksel güçte azalma gibi semptomlar görülebilir. Çoğu kişi bu tür belirtileri yaşlanma belirtileri olarak adlandırılsa da tıpta bu durumun daha farklı bir açıklaması bulunur. Andropoz, erkek menopozu olarak da adlandırılan vücuttaki testosteron seviyelerine ilişkin açığa çıkan bir sendromdur. Sinsi bir başlangıçla beraber yavaşça ilerleyen sendrom tüm erkekleri etkileyebilir ve vücudun doğal bir süreci olarak kabul edilir. Andropozun bilinmesi ve süreç hakkında bilgi sahibi olunması bu dönemi atlatmada birçok erkeğe yardımcı olabilir.

Böbrek kanseri, böbreklerde oluşan hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucu meydana gelen ve genellikle erken evrelerde belirti vermeyen bir kanser türüdür. Vücutta kanın temizlenmesi, su dengesinin sağlanması ve atıkların idrar yoluyla dışarı atılması gibi hayati işlevlere sahip böbreklerde oluşan kanser, ilerleyen aşamalarda idrar yolu ve çevre dokulara zarar verebilir. Çoğu zaman başka bir hastalık için yapılan görüntüleme testlerinde tespit edilir. Erken teşhis, tedavi şansını artırmada kritik bir rol oynar.

Testis kanseri, erkek üreme sisteminin bir parçası olan testislerde (erkek yumurtalıkları) gelişen ve çoğunlukla genç erişkinlerde görülen bir kanser türüdür. Özellikle 15–35 yaş arası erkeklerde en sık rastlanan malign hastalık olan testis kanseri, erken tanı konulduğunda tedaviye çok iyi yanıt verir ve sağkalım oranları oldukça yüksektir. Genellikle tek testiste ortaya çıkan tümörler, bazı durumlarda ağrısız bir şişlik ya da sertlik hissi ile fark edilir. Hızlı seyretme potansiyeline rağmen testis kanseri, erken tanı ve modern tedavi yöntemleri sayesinde yüksek oranda iyileşme sağlayan bir hastalıktır.

Prostat bezi erkeklerde bulunan, idrar kesesinin hemen altında, taban kısmı mesane ile temasta olan piramidimsi yapıya sahip erkek üreme sistemi elemanı bir organdır. Prostat, idrar kesesinden idrarın akışını sağlamada görevli kanal olan prostatik üretranın çevresini sarmaktadır. Prostat henüz ergenliğe girmemiş erkek bireylerde 2 gram iken yaşla beraber büyüyerek 52 yaştan önceki yetişkin erkek bireylerde 20 grama kadar ulaşmaktadır. Prostat erkek üreme sisteminde önemli görevli olan doğurganlığı etkileyen bir bezdir. Ana görevi spermi besleyen sıvıyı üretmek ve spermlerin semen sıvısı içinde korunmasını sağlamaktır. Prostat kanseri, prostat bezinin yapısında bulunan hücrelerin kontrolsüz bölünme, çoğalma ve büyüme yeteneği kazanarak kanserleşmesidir. Prostat kanseri erken dönemde genellikle belirti vermediğinden tanı gecikebilmekte ve metastaz olasılığı artmaktadır.

Mesanenin iç yüzeyini kaplayan ürotelyal hücrelerin kontrolsüz ve anormal şekilde büyümesi sonucu oluşan bir kanser türüdür. Mesane, idrarın böbrekler tarafından süzülmesinden sonra vücuttan atılmadan önce geçici olarak depolandığı, pelvis bölgesinde yer alan kas yapısında bir organdır. Mesane kanseri genellikle mesanenin iç yüzeyini döşeyen hücrelerde başlar. Bu hücreler ürotelyal hücreler olarak adlandırılır. Hücreler, aynı zamanda böbrek ve idrar yollarının diğer bölgelerinde de bulunur. Tedavi edilmezse zamanla mesane duvarının daha derin katmanlarına, çevredeki dokulara, lenf nodlarına ve hatta diğer organlara yayılabilir. Hastalık oluştuğu hücre tipine ve mesanede yayılma şekline göre sınıflandırılır.