Yaşar Kütükçü

Uykusuzluk problemi pek çok kişi tarafından yaşanabilen bir durumdur.

Tik, özellikle çocukluk çağında sık görülen bir durumdur.

SMA, motor nöronları etkileyen nörolojik bir hastalıktır.

Senkop halk arasında bayılma olarak da bilinen, beyne giden kan akımının geçici olarak azalması sonucu oluşan bir durumdur.

En sık görülen nörodejeneratif hastalıklardan biridir.

Otizm, bir kişinin başkalarıyla nasıl iletişim kurduğunu, öğrendiğini, düşündüğünü, davrandığını ve etkileşim kurmasını etkileyen nörogelişimsel bir durumdur.

Günümüzde insanların yaşam tarzları ve uyku düzenleri ile alakalı olarak birçok hastalık ortaya çıkmaktadır.

MS hastalığı ya da multipl skleroz kısaca beyin, omurilik ve göz sinirlerini etkileyebilen kronik bir hastalıktır. Hastalık; görme, denge, kas kontrolü ve diğer temel vücut fonksiyonları ile ilgili sorunlara neden olur. Hastalık belirtilerinin şiddeti hastadan hastaya farklılık gösterir. Bazı kişilerin tedavi gerektirmeyen çok hafif belirtileri vardır. Diğerleri ise etrafta dolaşmak ve günlük aktiviteleri yapmak için bile yardıma ihtiyaç duyabilir.

Migren hastalığı, sık aralıklarla tekrarlayan zonklama tarzındaki baş ağrısı atakları ile birlikte eşlik eden bazı ek bulgularla karakterize olan nörolojik bir bozukluk şeklinde tanımlanabilir.

Migren ağrısı, saatlerce süren ve dayanılmaz şiddette olan, kişinin günlük hayatına devam etmesini çok büyük oranda engelleyen bir ağrıdır.

Hemen her yaştan bireyi etkileyebilen ve ciddi bir enfeksiyon olarak kabul edilen menenjit; özellikle bebeklerde, küçük çocuklarda, gençlerde ve genç yetişkinlerde görülür. Hızlı bir şekilde tedavi edilmediğinde hayatı tehdit eden kan zehirlenmesine ve beyinde ya da sinirlerde kalıcı hasarlara neden olabilir.

Huzursuz Bacak Sendromu nedir? Huzursuz bacak sendromunu toplumda çok yaygın görülmesi, hastalık olduğunun bilinmemesi ve yıllarca insanların bu hastalıkla tedavi edilmeden yaşaması nedeniyle en az bilinen en sık görülen hastalıklardan biridir diye tanımlayabiliriz. Huzursuz bacak sendromu özellikle istirahat döneminde ortaya çıkan bacaklarda uyuşma, yanma, iğnelenme, karıncalanma, ağrı ve şiddetli hareket ettirme isteği gibi yakınmalarla kendini gösteren bir nörolojik hastalıktır. Yakınmalar genellikle akşam saatlerinde ve bacaklarda ortaya çıkarken, ilerleyen durumlarda gün içinde de uzun süreli oturma ve istirahat dönemlerinde ortaya çıkabilir. En önemli özelliklerden birisi yakınmaların hareketle azalmasıdır. Genellikle her iki bacağı etkilemekle birlikte az oranda ki hastalarda tek taraflı olabileceği akılda tutulmalıdır. Nadiren kollara, ellere ve vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Bulguların sıklıkla akşam ve gece saatlerinde ortaya çıkması, bu hastalarda ciddi uyku bozukluklarına neden olmaktadır. Ayrıca huzursuz bacak sendromu olan hastaların %80’ine yakın bir bölümünde uyku sırasında belirli aralıklarla bacaklarda ortaya çıkan ve Periyodik Bacak Hareketleri (PBH) adını verdiğimiz istemsiz hareketler vardır. Bunlar da uykuyu etkileyen bir başka nedendir. Bazı hastalarda huzursuz bacak sendromu olmaksızın sadece PBH’leri ortaya çıkabilir. Huzursuz bacak sendromu genellikle ileri yaşlarda ortaya çıkan bir hastalık olmakla birlikte tüm yaşlarda da görülebilir. Kadınlarda erkeklere göre yaklaşık iki kat daha fazla görülmektedir.

Epilepsi merkezi sinir sistemi kaynaklı yani nörolojik bir hastalıktır. Olağan dışı davranışlara, bazen bilinç kayıplarına özellikle de nöbetlere neden olabilen tıbbi bir durumdur. Dünya nüfusunun yaklaşık %1’inde görülür. Uzmanlar epilepsi tanısı için oluşumunda belirlenebilen bir tetikleyici etki olmayan nöbetlerin en az 24 saat arayla ve en az iki kere meydana gelmesi gerektiğini ifade eder.

Halk arasında sara olarak da bilinen epilepsi, nöbetler halinde seyreden nörolojik bir hastalıktır. Beyin hücrelerindeki anormal elektrik aktivitesinden kaynaklanan epilepsi, kişinin beyin aktivitesinin geçici olarak bozulmasına neden olur. Kısa nöbet süreleri ile karakterize olan epilepsi hastalığının dünya çapında görülme sıklığı %1’dir. Nörolojik hastalıklar arasında en sık görülen 4. hastalık olan epilepsi, hemen her yaşta ortaya çıkabilir.

Bunama olarak da bilinen demans, dünya genelinde pek çok insanı etkileyen küresel bir sağlık problemidir. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre günümüzde demans sorunu bulunan 55 milyondan fazla insan mevcuttur. Demansın kendisi, tek başına bir hastalık olarak kabul edilmez. Bunun yerine demans, bilişsel ve zihinsel işlevlerde gerileme ile karakterize olan bir sendrom olarak adlandırılır. Dünya genelinde önemli bir sağlık sorunu olan ve özellikle ileri yaş grubundaki kişilerin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen demans hakkında detaylı bilgiye yazının devamında ulaşabilirsiniz.

En sık görülen sağlık problemlerinden biri olan baş ağrısı, her yaşta ve her cinsiyetten kişide görülebilir. Dünyanın yaklaşık olarak yarısını etkileyen baş ağrısı, erkeklere kıyasla kadınlarda daha sık görülür. Baş ağrısı, baş çevresinde bulunan baş ve boyun kaslarının yanı sıra kulak, burun boğaz, atardamar, toplardamar ve tıpta periost olarak bilinen kemik zarı gibi pek çok doku ve sinirin basıya uğraması, kasılması ya da yer değiştirmesiyle oluşabilir. Kişinin yaşam kalitesini düşüren bu rahatsızlık, zaman zaman gündelik işlerin aksamasına yol açacak kadar şiddetli olabilir. Uluslararası Baş Ağrısı Derneği (IHS), tüm baş ağrısı çeşitlerini 14 ana grupta ve 100'den fazla alt grupta sınıflandırır. Farklı bir deyişle baş ağrısı çok geniş bir yelpazede yer alır. Ancak tüm baş ağrılarının %90'ını migren ve gerilim tipi baş ağrısı oluşturur.

Halk arasında bunama olarak tanımlanan demans türlerinden biri olan Alzheimer hastalığı, zaman içinde gelişen beyin hücrelerinin ölümüne bağlı olarak oluşur. Kişinin bilişsel fonksiyonlarının azalmasına neden olan Alzheimer, toplumda en sık görülen demans türlerinden biridir. Nörolojik bir hastalık olan Alzheimer varlığında beyin hücrelerinde kayıplar oluşur. Hücre kayıplarına bağlı olarak beyin büzüşür ve küçülür. Başlangıç döneminde basit unutkanlıklara yol açan hastalığın ilerlemesiyle birlikte kişi yavaş yavaş yakın geçmişe ait yaşananları unutur. Zaman içinde yakın çevresini ve ailesini tanıyamaz duruma gelen kişi, duygu ve düşüncelerini kontrol etme konusunda zorlanır. Sıklıkla 60 yaşından sonra görülen Alzheimer hastalığına ait semptomlar yavaş yavaş ortaya çıkar. Dolayısıyla hastalığın başlangıç evresi kişinin kendisi ya da yakın çevresi tarafından fark edilemeyebilir. Ancak gün geçtikçe ilerleyen hastalık, zaman içinde kişinin günlük aktivitelerini yapamamasına neden olur.

Beyinde günlük davranışların kontrolünü sağlayan çok sayıda farklı alanlar vardır. Anlama, konuşma ve iletişimi devam ettirmeyi sağlayan çeşitli alanlar da onlardandır. Özellikle bu görevden sorumlu belirli yerlerde meydana gelen travma sonucu kazanılmış bir disfonksiyon ile anlama ve konuşma güçlükleri oluşabilir. Genellikle bir hastalık sonucu oluşan bu anomaliye afazi denir. Afazi kişinin konuşma, anlama ve iletişimdeki araçları algılama düzeyine göre çeşitlenebilir. En sık görülen afazi tiplerinde hastalar konuşulanı anlayamaz ya da konuşulanlara anlamsız yanıtlar verebilirler. Afazi doğru teşhis ve tedavinin yanı sıra hasta ve hasta yakınlarının iyileşme sürecine pozitif etkisi ile geri döndürülebilir nitelikteki hastalıklardandır.