Bebeklerde uyku sorunlarına etkili çözüm: Uyku Eğitimi

Kısacık gündüz uykuları, uykuya bir türlü dalamama, gece boyunca sık sık uyanma… Yeni bebek sahibi anne ve babaların en sık yaşadıkları uyku sorunları, aslında doğru bir eğitim süreciyle aşılabiliyor. Uyku eğitimi ve danışmanlığı ile hem bebekler hem de anne ve babalar rahat bir uyku çekiyor.

Uyku, bebek ve küçük çocukların gelişiminde fizyolojik, zihinsel ve psikolojik boyutlarıyla en önemli bakım konularından biri. Diğer yandan, ebeveynlerin yaşam kalitesine etkisi de düşünüldüğünde sadece bireysel ya da ailevi değil, toplumsal ve ekonomik boyutta da etkileri olan bir konu. Hem bebekler hem de aileler için sağlıklı bir uyku düzenini tesis etmek ise her zaman kolay olmuyor. Bu noktada uyku eğitimi ve danışmanlığı konusu adeta hayat kurtarıcı bir rol üstlenerek ebeveynlere rahat bir nefes aldırıyor.

Anadolu Sağlık Merkezi Uyku Danışmanı

Hastanemizde de verilen bu eğitim ve danışmanlık hizmeti hakkında bilgi almak, bebeklerdeki uyku sorunlarının nasıl çözüldüğünü öğrenmek için merak ettiklerimizi Anadolu Sağlık Merkezi Uyku Danışmanı Gamze Baş’a yönelttik…

Uyku eğitimi ve danışmanlığı nedir?

En basit tanımıyla uyku eğitimi; kucakta, emerken, sallanırken, gezdirilirken ve benzeri şekilde uyumaya alışmış bebeklerin, bu alışkanlıklarından vazgeçirilerek, uyku rutinlerini düzene sokma pratiğini içeren bir süreç. Ailelerin en çok zorlandıkları konuların başında kısa gündüz uykuları, uykuya dalmada güçlük ve gece sık uyanma sorunları geliyor. Bizler de uyku danışmanlığı hizmetimizle, ailelerin yaşadığı bu uyku sorunlarının çözümüne rehberlik ediyoruz.

Uyku eğitimi kaçıncı aydan itibaren verilebilir?

0-3 aylık dönem; bebeğin yeni doğan dönemi ve 9 ay süren yolculuğun ardından hayata alışma evresi aynı zamanda. Bu dönemde bebekler gelişim süreçlerini tamamlamak için çok sık beslenir ve uykuya daha fazla meyilli olurlar. Hatta bu aylarda bazen uyku sorunları da ortaya çıkabilir. Genel olarak ailelerden aldığımız geri dönüşlerde, “İlk 3 ay her şey çok güzeldi, 4. ay itibariyle her şey değişti, tüm düzenimiz bozuldu” gibi cümleleri sıkça duyarız. Bu durumun sebebi ise gelişim sürecinin bir parçası olan uyku gerilemesinin görülmesi. 4. ay atağına müdahale edilmezse kalıcı uyku sorunları kaçınılmaz hale gelebiliyor. Dolayısıyla 4. ay itibariyle uyku eğitimine başlanabilir. 0-3 aylık dönemde ise ailelere uyutma yöntemleri, rahatlatıcı teknikler, uyku süreleri gibi konularda önerilerimiz oluyor.

Tüm bu süreçte annelere nasıl bir rehberlik yapıyorsunuz?

Bebeğindeki uyku sorunları dolayısıyla iş ve yaşam tercihlerini değiştirmek zorunda kalan ya da ebeveyn-çocuk bağlanması gibi önemli psikolojik gelişim başlıklarında ciddi sıkıntılar yaşayan aile sayısı azımsanmayacak kadar çok. Uyku danışmanlığı hizmetimize başvuran ailelerimizin öncelikle yaşadığı uyku sorunlarını dinliyoruz. Bebeğin ve ailenin beklentileriyle orantılı bir uyku programı oluşturuyoruz. Program ortalama 30 günlük bir süreyi kapsıyor. 24 saatlik periyotları online görüşmelerle her sabah değerlendirip düzeltilmesi gereken adımları birlikte konuşuyoruz. Bu görüşmeleri ailenin talebine bağlı olarak yüz yüze de yapabiliyoruz. Her bebek özel, bu yüzden eğitimin başarısı için bebeği iyi tanımak ve karakter yapısına göre davranmak çok önemli. Uyku eğitimi bir nevi davranış değişikliği oluşturmak aslında. Bu sebeple yeni düzene bebeklerin ağlayarak tepki vermelerini normal kabul edebiliriz. Önemli olan, sürecin tüm aşamalarında bebeğimizin ihtiyaç duyduğunda yanında olduğumuzu ona hissettirebilmek. Eğitim öncesi de aile toplantılarımızda davranış değişikliğinde alabileceğimiz tepkileri konuşuyor, süreçle ilgili tüm soruları cevaplıyoruz. Eğitimin başarılı olması için kararlı, istikrarlı ve tüm kuralları uygulamak çok önemli.

Eğitimi nasıl uyguluyorsunuz, biraz bahsedebilir misiniz?

İlk haftalar bebeğin uyku ve beslenme saatlerini düzenleyip sürece uyumunu sağlıyoruz. Bu haftalarda alıştığı uyutma yöntemlerinde herhangi bir değişiklik yapmıyoruz. Destekle uyuyan bebeklerde birden fazla uyku desteği söz konusu olabilir. Ancak bir desteği bırakırken yerine farklı bir destekle devam edilmeli. Örneğin meme desteği ile uyuyan bir bebekte, meme desteğini bırakıyorsak onun yerine kucakta uyutma veya alışkın olduğu farklı bir uyutma yöntemiyle devam etmek gerekir. Tüm destekleri eş zamanlı bırakmak da bir yöntem fakat anne ve bebeği yoracağından, kademeli azaltma yöntemi daha doğru bir yaklaşım 2. ve 3. haftalarda bebeğin o ana kadar alıştığı destekleri yavaş yavaş azaltıyor, çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanının da önerisiyle gece beslenmesini de düzenliyoruz.

UYKU EĞİTİMİNİ SADECE ANNE Mİ UYGULAMALI?

Bebeğin bakımında görevli olan her birey uyku eğitimini verebilir. Özellikle meme desteğiyle uyuyan bebeklerde anne dışında birinden destek almak faydalıdır.

Uyku eğitiminde bebeğin uyum süreci ne kadar sürüyor?

Bebeğimiz ve ailemiz hazır olduğunda artık bebeğimizin iyi uyuduğu günün gecesinde de desteksiz uyku için farklı eğitim metotlarına geçiyoruz. Uyum süreci her bebekte arklılık gösterebiliyor. Bu nedenle net süreler vermek doğru değil.

Anadolu Sağlık Merkezi’nde bu hizmeti sunarken öncelikleriniz neler oluyor?

Hastanemizde uyku sağlığını pediatri uzmanlarıyla birlikte koordineli olarak değerlendirmeyi önemsiyoruz.

Uyku eğitimine bütüncül bir yaklaşımla eğilip uyku ve beslenme ilişkisi kapsamında ihtiyaç halinde emzirme danışmanımızdan da destek alıyoruz.

SAĞLIKLI BİR UYKU DÜZENİ İÇİN 12 ÖNERİ!

1. Uyku öncesi bir rutin oluşturun (Bez ve pijama değişimi, banyo yapmak, anne ye babaya iyi geceler demek gibi). Gece ve gündüz rutinleriniz birbirinden farklı olabilir. Önemli olan her gün aynı sırayla yapılması. Gündüz rutinlerinizi 15-30 dakika arası, gece rutinlerinizi 45-60 dakika arasında tutabilirsiniz.

2. Banyonun, uyku saatinden 1 saat önce tamamlanması önemli. Uyku saatinde yapılan banyo uykunun açılmasına neden olabilir.

3. Bebeğinizin bir uyku arkadaşı olmalı. Böylece uykuya rahat dalmasını ve kendisini güvende hissetmesini sağlarsınız. Ancak uyku arkadaşı bebeğinize yatağında eşlik etmeli, oyun alanında bulunmamalı.

4. Uyku öncesinde çocuğunuzu konuşarak sürece hazırlayın. Onlar bizi anlıyor.

5. Bebeğinizin ayına uygun uyku ve uyanıklık sürelerini takip etmeye dikkat edin. 45 dakikanın altında kalan kısa gündüz uykularında bebeğinizi tekrar uyutmayı deneyin. 2. saati tamamladığında bebeğinizi uyandırın.

6. Bebeğinizin gündüz uykularının kalitesini artırmak için kalın perde kullanın.

7. Odasının sıcaklığını yatmadan önce kontrol edin, çok sıcak ya da çok soğuk olması uyumasını engelleyebilir. İdeal derece 18-22 arasındadır. Bebeğinize uyurken rahat, terletmeyen ve çok kalın olmayan kıyafetler giydirebilirsiniz.

8. Odasında ilgisini dağıtacak çok fazla oyuncağın olmamasına dikkat edin.

9. Uyku saatinden 1 saat önce televizyon izletmeyin. Yatma saati yaklaşınca bebeğinizi yavaş aktivitelere yönlendirin. 2-3 yaşına kadar ekran kullanımı önerilmiyor.

10. Beslenmesini katı gıdayla yapıyorsanız uykudan 1 saat önce tamamlayın. Anne sütü ve mama alımlarında ise 30 dakika öncesi yeterlidir.

11. Bebeğiniz gece uykusundan uyandığında hemen odasına gitmeyin, birkaç dakika bekleyin. Size ihtiyacı olmadan uykuya geri dönebilir.

12. Uyku öncesi bebeğinizle bolca temas edin. Bebeğinizin ihtiyacı olduğunda ona temas etmekten çekinmeyin. Sakinleştiği anda tekrar uyutmayı deneyin.

Son güncellenme tarihi: 17 Kasım 2023

Yayınlanma tarihi: 17 Kasım 2023