Anal fissür (Makat Çatlağı) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Anal fissür (makat çatlağı), anüs bölgesinde oluşan küçük yırtıklar veya çatlaklar nedeniyle dışkılama sırasında şiddetli ağrı ve kanama ile kendini gösteren bir sağlık sorunudur. Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilen bu durum, genellikle kabızlık veya ishal nedeniyle anüs çevresindeki cildin zorlanmasıyla ortaya çıkar. Makat bölgesinde oluşan bu çatlaklar, dışkılama sırasında ciddi rahatsızlık hissine ve günlük yaşam kalitesinin düşmesine yol açabilir.

Anal fissür (Makat Çatlağı) Nedir?

Makat bölgesinde (anüs) oluşan küçük yırtık veya çatlaklardır. Bu durum genellikle dışkılama sırasında ağrı ve kanama ile kendini gösterir. Anüs çevresindeki hassas dokuların zorlanması, tahriş olması veya gerilmesi sonucunda oluşan bu yaralar, kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir.

Makat çatlakları genellikle kısa süreli olup birkaç hafta içinde kendiliğinden iyileşebilir. Ancak, altı haftadan uzun süren fissürler "kronik anal fissür" olarak adlandırılır ve tıbbi müdahale gerektirebilir. Bu durum, anüs kaslarında spazma neden olabilir ve iyileşmeyi zorlaştırarak tekrarlayan ağrılara yol açabilir.

Her yaş grubunda görülebilen anal fissür, özellikle kabızlık, ishal veya doğum sonrası zorlanmalar nedeniyle ortaya çıkar. Kadınlarda doğum sonrası, erkeklerde ise ağır kaldırma veya yanlış beslenme sonucu daha sık görülür.

Anal fissür (Makat Çatlağı) Belirtileri Nelerdir?

Anal fissür genellikle dışkılama sırasında veya sonrasında şiddetli ağrı ile kendini belli eder. Bu ağrı bazen kısa süreli olabilirken, bazı vakalarda saatlerce devam edebilir. Ağrı, çatlağın derinliğine ve kas spazmına bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Anal fissür belirtileri şunlardır:

  • Dışkılama sırasında veya sonrasında şiddetli ağrı
  • Makatta yanma ve batma hissi
  • Dışkılama sırasında veya sonrasında kanama (genellikle tuvalet kağıdında parlak kırmızı renkte kan görülmesi)
  • Anüs çevresinde hassasiyet ve kaşıntı hissi
  • Makatta gözle görülür küçük bir yırtık veya çatlak oluşumu
  • Dışkılama sırasında anüs kaslarında spazm hissi ve dışkının zorlanarak çıkması

Anal fissür belirtileri bazen hemoroid (basur) ile karıştırılabilir. Ancak, anal fissürde ağrı genellikle dışkılama ile başlar ve saatlerce sürebilir, hemoroid ise daha çok şişlik ve basınç hissi ile karakterizedir.

Makat Çatlağına Ne İyi Gelir?

Makat çatlağının iyileşmesini hızlandırmak ve ağrıyı hafifletmek için bazı doğal yöntemler uygulanabilir. Beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi, su tüketiminin artırılması ve dışkıyı yumuşatmaya yönelik çözümler, fissürün iyileşmesine yardımcı olabilir. Makat çatlağına iyi gelen yöntemler:

  • Lif açısından zengin gıdalar tüketmek: Kabızlığı önlemek için meyve, sebze ve tam tahıllı besinler tüketilmelidir.
  • Bol su içmek: Günlük en az 2-3 litre su tüketmek, dışkıyı yumuşatarak anal bölgeye baskıyı azaltabilir.
  • Sıcak oturma banyosu yapmak: Gün içinde 2-3 kez 10-15 dakika boyunca sıcak suya oturmak, kas spazmını azaltarak ağrıyı hafifletebilir.
  • Düzenli dışkılama alışkanlığı geliştirmek: Tuvalet ihtiyacı ertelenmemeli ve fazla ıkınmaktan kaçınılmalıdır.
  • Hafif egzersiz yapmak: Düzenli yürüyüş veya hafif egzersizler, sindirim sistemini destekleyerek dışkının daha kolay atılmasını sağlar.
  • Baharatlı ve asitli gıdalardan kaçınmak: Makat bölgesini tahriş edebilecek gıdalardan uzak durulmalıdır.
  • Krem veya merhem kullanımı: Doktor önerisiyle anüs kaslarını gevşetici kremler veya ağrı kesici merhemler kullanılabilir.

Bu yöntemler genellikle hafif ve orta dereceli anal fissürlerde iyileşmeyi destekleyebilir. Ancak, uzun süre devam eden ağrı ve kanama gibi şikayetler mevcutsa, tıbbi müdahale gerekebilir.

Anal fissür (Makat Çatlağı) Neden Olur?

Anal fissürün oluşmasındaki en yaygın neden, anüs bölgesindeki cildin aşırı gerilmesi veya tahriş olmasıdır. Bu durum, anüs kaslarının sıkılaşmasına ve çatlakların oluşmasına yol açabilir. Çatlağın oluşumunu tetikleyen birçok faktör bulunur ve bunlar genellikle sindirim sistemi, dışkılama alışkanlıkları ve yaşam tarzı ile ilişkilidir. Makat çatlağı oluşumuna neden olan başlıca faktörler:

  • Kabızlık ve Sert Dışkılama: En yaygın nedenlerden biridir. Sert dışkı geçişi, anüs bölgesindeki hassas cildi yırtabilir.
  • Kronik İshal: Sürekli sulu dışkılama, anal bölgeyi tahriş ederek fissür oluşumunu tetikleyebilir.
  • Aşırı Ikınma: Dışkılama sırasında fazla ıkınmak, anüs kaslarının zorlanmasına ve çatlak oluşumuna neden olabilir.
  • Doğum Yapma: Vajinal doğum sırasında anüs bölgesi aşırı gerilebilir ve çatlak oluşabilir.
  • Yanlış Beslenme: Lif açısından yetersiz beslenme, dışkıyı sertleştirerek anal bölgeye zarar verebilir.
  • Enfeksiyonlar ve İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları: Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi iltihaplı bağırsak hastalıkları, makat bölgesinde hassasiyet oluşturarak fissürlere yol açabilir.
  • Ağır Kaldırma veya Aşırı Fiziksel Aktivite: Karın içi basıncını artıran aktiviteler, anüs bölgesine fazla yük binmesine neden olabilir.
  • Uzun Süre Oturma: Uzun süre hareketsiz kalmak ve oturmak, kan dolaşımını yavaşlatarak makat bölgesindeki dokuların zayıflamasına sebep olabilir.
  • Anüs Bölgesine Yapılan Travmalar: Anüs bölgesinin tahriş olması veya zorlanması, ciltte çatlak oluşumuna neden olabilir.

Bu nedenler göz önüne alındığında, dışkılama alışkanlıklarının düzenlenmesi, su tüketiminin artırılması ve anüs bölgesinin korunması, anal fissür riskini büyük ölçüde azaltabilir.

Anal fissür (Makat Çatlağı) Tedavisi

Anal fissür tedavisi, hastalığın süresine ve şiddetine bağlı olarak değişir. Akut fissürler genellikle birkaç hafta içinde kendiliğinden iyileşebilir, ancak kronik fissürlerde medikal veya cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyulabilir.

Akut Anal Fissür Tedavisi

Hafif ve kısa süreli fissürlerde, beslenme düzeninin değiştirilmesi, su tüketiminin artırılması, sıcak oturma banyoları ve topikal kremlerle tedavi uygulanır. Dışkıyı yumuşatıcı ilaçlar veya lif takviyeleri önerilebilir.

Kronik Anal Fissür Tedavisi

Altı haftadan uzun süren ve iyileşmeyen fissürlerde, kas spazmını azaltmak için kas gevşetici kremler veya botoks enjeksiyonu uygulanabilir. Bazı vakalarda, bölgedeki kan akışını artırarak iyileşmeyi hızlandıran ilaçlar reçete edilebilir.

Eğer fissür uzun süredir iyileşmiyor ve yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürüyorsa, cerrahi tedavi gerekebilir. Lateral internal sfinkterotomi adı verilen işlemle anüs kasları gevşetilerek fissürün iyileşmesi sağlanır. Bu işlem, başarı oranı yüksek olan bir yöntemdir.

Anal fissür tedavisinde erken teşhis ve uygun tedavi yöntemlerinin uygulanması, hastalığın kronikleşmesini ve ilerlemesini önlemek açısından büyük önem taşır.

Sağlık Merkezi
Anadolu Sağlık Merkezi

Gastroenteroloji

Gastroenteroloji

Bölüm Doktorları

Tıbbi Birimi İncele
Gebze

Gastroenteroloji

Prof. Dr. Ahmet Melih Özel

Gebze

Gastroenteroloji

Prof. Dr. Zülfikar Polat

Gebze Ataşehir

Gastroenteroloji

Doç. Dr. Hasan Murat Gürsoy

Gebze

Gastroenteroloji

Prof. Dr. Ahmet Melih Özel

Gebze

Gastroenteroloji

Prof. Dr. Zülfikar Polat

Gebze Ataşehir

Gastroenteroloji

Doç. Dr. Hasan Murat Gürsoy

Tümünü göster

Önerilen Sağlık Yazıları

Mikrobiyota Nedir?

Mikrobiyota Nedir?

Pankreas Kanseri ve Tedavisi

Pankreas Kanseri ve Tedavisi

Kabızlık Polikliniği

Kabızlık Polikliniği

Kıl Kurdu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Dökülür?

Kıl Kurdu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Dökülür?

Gastrit Nedir? Gastrit Belirtileri ve Tedavisi

Gastrit Nedir? Gastrit Belirtileri ve Tedavisi

Gaz Sıkışması: Neden Olur, Ne İyi Gelir?

Gaz Sıkışması: Neden Olur, Ne İyi Gelir?

Huzursuz Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Huzursuz Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir?

İshale Ne İyi Gelir? İshal Nasıl Geçer? İshali Ne Keser?

İshale Ne İyi Gelir? İshal Nasıl Geçer? İshali Ne Keser?

Makattan Kan Neden Gelir?

Makattan Kan Neden Gelir?

Mide Kanseri Belirtileri Nelerdir? Mide Kanseri Tedavisi

Mide Kanseri Belirtileri Nelerdir? Mide Kanseri Tedavisi

Mide Bulantısı: Nedir, Neden Olur ve Tedavisi

Mide Bulantısı: Nedir, Neden Olur ve Tedavisi

Mide Kanaması: Nedir, Belirtileri, Neden Olur ve Nasıl Geçer?

Mide Kanaması: Nedir, Belirtileri, Neden Olur ve Nasıl Geçer?

Siroz Nedir? Siroz Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Siroz Nedir? Siroz Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Ülser Nedir? Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi

Ülser Nedir? Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi

Ülseratif Kolit: Nedir, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Ülseratif Kolit: Nedir, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

ERCP  Nedir?

ERCP Nedir?

Kolon (Bağırsak) Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Kolon (Bağırsak) Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Kalın Bağırsak Kanserlerin Nedenleri ve Tedavisi

Kalın Bağırsak Kanserlerin Nedenleri ve Tedavisi

Karaciğer Biyopsisi Yerine Fibroscan Yöntemi

Karaciğer Biyopsisi Yerine Fibroscan Yöntemi

Pankreas İltihaplanması (Pankreatit) Nedir, Tedavisi

Pankreas İltihaplanması (Pankreatit) Nedir, Tedavisi

Kabızlık Neden Olur? Kabızlığa Ne İyi Gelir?

Kabızlık Neden Olur? Kabızlığa Ne İyi Gelir?

Mide Üşütmesine Ne İyi Gelir? Mide Üşütmesi Nasıl Geçer?

Mide Üşütmesine Ne İyi Gelir? Mide Üşütmesi Nasıl Geçer?

Mide Yanması Neden Olur? Mide Yanmasına Ne İyi Gelir?

Mide Yanması Neden Olur? Mide Yanmasına Ne İyi Gelir?

Karın Şişkinliğine Ne İyi Gelir? Şişkinlik Nasıl Geçer?

Karın Şişkinliğine Ne İyi Gelir? Şişkinlik Nasıl Geçer?

Reflüye Ne İyi Gelir? Reflü Şikayetlerini Azaltacak Öneriler

Reflüye Ne İyi Gelir? Reflü Şikayetlerini Azaltacak Öneriler

Karaciğer Kisti Nedir? Karaciğer Kisti Nasıl Geçer?

Karaciğer Kisti Nedir? Karaciğer Kisti Nasıl Geçer?

Safra Yolu Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Safra Yolu Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Pankreas Duktal Adenokarsinomu Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Pankreas Duktal Adenokarsinomu Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Safra Kesesi Polipleri Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Safra Kesesi Polipleri Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Crohn Hastalığı Nedir? Crohn Hastalığında Neler Tüketilmemeli?

Crohn Hastalığı Nedir? Crohn Hastalığında Neler Tüketilmemeli?

Karaciğer Yağlanması Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Karaciğer Yağlanması Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Kolon Kanserinde Robotik Cerrahi Avantajları Nelerdir?

Kolon Kanserinde Robotik Cerrahi Avantajları Nelerdir?

Mide Bulantısına Ne İyi Gelir? Mide Bulantısı Neden Olur?

Mide Bulantısına Ne İyi Gelir? Mide Bulantısı Neden Olur?

Kolorektal Kanser Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Kolorektal Kanser Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Karaciğer Büyümesi Nedir? Karaciğer Büyümesi Neden Olur?

Karaciğer Büyümesi Nedir? Karaciğer Büyümesi Neden Olur?

Karın Zarı Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Karın Zarı Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Psikolojinin Bağırsak Sağlığına Etkileri Nelerdir?

Psikolojinin Bağırsak Sağlığına Etkileri Nelerdir?

Makat (Anal) Kanseri Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Makat (Anal) Kanseri Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Mide Fıtığı Nedir? Mide Fıtığı Belirtileri ve Tedavisi

Mide Fıtığı Nedir? Mide Fıtığı Belirtileri ve Tedavisi

Helikobakter Pilori Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Helikobakter Pilori Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Kabakulak Nedir? Kabakulak Belirtileri Nelerdir?

Kabakulak Nedir? Kabakulak Belirtileri Nelerdir?

Mide Kanaması Nedir? Mide Kanaması Belirtileri Nelerdir?

Mide Kanaması Nedir? Mide Kanaması Belirtileri Nelerdir?

Dispepsi (Hazımsızlık) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Dispepsi (Hazımsızlık) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Hemokromatozis Nedir? Hemokromatozis Belirtileri Nelerdir?

Hemokromatozis Nedir? Hemokromatozis Belirtileri Nelerdir?

Kanlı İshal (Dizanteri) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Kanlı İshal (Dizanteri) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Tümünü göster