Ultrasonografi

Meme Sağlığı Merkezi’nde ultrasonografiyle neler yapılıyor? Nasıl bir teknoloji? Faydaları neler?

Ultrasonografi meme dokusunun tetkikinde birkaç maksatla kullanılıyor. Birincisi rutin mammografi tetkikiyle birlikte kullanılıyor. Hem meme dokusunun genel değerlendirilmesi için hem de mamografide görülen yoğunluk artışı tarzındaki alanların sıvı içerikli ya da etsi solid içerikli olup olmadığını ayırmak için kullanılıyor. İkinci olarak genç yaş grubu veya hamile hastalar gibi mamografi çekilemeyen durumlarda ultrason tek başına kullanılıyor. Üçüncüsü, meme dokusunda kitlesel yapı olduğunda, lezyonun boyut takibinde radyasyon içermeyen bir metot olan ultrasonografi kullanılıyor. Bir diğer maksatsa memede herhangi bir lezyon söz konusu olduğunda biyopsi işlemi ultrasonografi eşliğinde yapılmakta. Bu sayede doğru yerden görerek parça alabilmeyi sağlamak için kullanılıyor. Ultrasonun temel kullanma nedenleri bunlardır.

Ultrasonografinin en önemli katkılarından biri de klinik muayene sırasında memede farkedilen, ele gelen bir kitle söz konusu olduğunda direkt o bölgeye yönelik inceleme yapılabilmesidir.

Ultrasonografi tek başına yeterli olabilir mi?

Bu durum hangi grup hasta için ve ne tür bir sorunun olduğuyla ilgili bir durum. Ultrason öncelikle kitle lezyonlarda lezyonun içeriğinin ayrımını değerlendirmede çok değerli bilgiler verir. Parankimal doku düzensizliği göstermede koltukaltı bölgesindeki lenf bezlerini değerlendirmede faydalıdır. Mammografinin üstünlüğü ise doku distorsiyonu ve tümöral durumlarda erken dönem bulgusu olabilen mikrokalsifikasyonları gösterebilmesi.

Hangi kitleleri ultrasonografide görebiliyoruz?

Meme dokusunda yer kaplayan tüm kitlesel yapıları ultrasonografi ile ayırtetmek mümkün. Fakat bunun için özellikle yoğun meme dokusu olan hastalarda iyi cihaz, yeterli zaman ve tecrübe çok önemli. Meme dokusunda kitleler dışında çeşitli sebeplerle oluşan doku düzensizlikleri olabilir. Emziren annelerde memede süt toplanması, mastit durumları sözkonusu olduğunda da hem tanı aşamasında hem de takipte kullanılabilen bir yöntemdir.

Cihazın özel bir niteliği var mı?

Son yıllarda ultrasonografi cihazları arasında çok nitelikli çeşitli markalar var. Fakat en önemli etken ultrasonografi cihazında “transduser-prob” denen, ses dalgasını üreten, hastanın memesi üzerinde temas ettirdiğimiz bölüm. Bu probun meme dokusuna spesifik nitelikte olması önemli. Anadolu Sağlık Merkezi Meme Sağlığı Merkezi’nde kullanılan cihazlarımızda da görüntü kalitesi çok yüksek niteliktedir. Bu sayede ayrıntı elde etme şansı oluyor. Ultrasonografi tetkiki sırasında kitlesel yapıların genel özellikleri değerlendirilirken, renkli doppler inceleme ile de aynı anda damarsal yapı içerip içermedikleri değerlendirilebiliyor. Ayrıca ultrasonografik elastografi dediğimiz doku sertliğini değerlendirerek kötü huylu (malign) olma riski olan kitleleri ayırtetme imkanı sağlanıyor.

Ultrasonografi eşliğinde biyopsi nasıl yapılıyor?

Ultrasonografinin en temel işlevlerinden biri de biopsiye kılavuzluk yapmasıdır. Ultrasonografi eşliğinde yapılan biyopside kesici iğne tipi veya ince iğne denilen 2 tip biyopsi metodu kullanılıyor. Meme kitlelerinde kesici iğne biyopsileri tercih ediliyor. Çünkü tanı koyma aşamasında daha çok, daha fazla doku elde ediliyor. Bu sayede sadece tanı koyma işlemi yapılmıyor. Kitlenin kötü huylu bir tümör çıkması durumunda hastanın operasyon ve ilaç–ışın tedavisi gibi süreçlerin belirlenmesinde gerekli, kansere spesifik detay incelemeler de yapılabiliyor. Bu sayede hastadan bu detay inceleme için ilave bir parça alma gerekliliği de ortadan kalkıyor ve hastaya da ikinci bir zahmet verilmemiş oluyor.

Bu tür biopsiler bölgeye yapılan lokal anestezi sayesinde ağrısız ve rahat tolere edilebilen işlemler haline geliyor. Hastaların oldukça önemli bir bölümü işlem sonrasında işlerine dönmeyi tercih edebiliyorlar.

İnce iğne biopsileri ise memedeki kistik yapıları tetkik amaçlı örnekleme veya tedavi maksatlı boşaltma gerektiği durumlarda ya da koltukaltı veya çevre lenf bezelerinden örnek alınması durumlarında kullanılıyor. Özellikle lenf bezi örneklemelerinde işlem sırasında hasta başında işlemi yapan radyoloji uzmanı ile birlikte hazır bulunan patoloji uzmanı sayesinde örnek alınır alınmaz hücre yeterliliği açısından mikroskobik olarak değerlendiriliyor, yeterliyse işlem bitiriliyor. Örnek yetersizse başka bir örnek daha alınabiliyor. Bu sayede eksik veya fazla işlem ihtimali ortadan kaldırılmış oluyor.