20 Eylül 2023 Çarşamba
“Genetik kanser” mi, “kalıtsal kanser” mi?
Farenks, Yutak Kanseri Nedir? Belirtileri ve Tedavi Süreci
Farenks (yutak), burun ve ağız boşluğunun arkasında yer alır. En üst bölümü burun boşluğu ile bağlantılıdır (nazofarenks), alt ucu (hipofarenks) ise yemek borusu ile devam eder. Yutak kanserleri içinde dil kökü, küçük dil, bademcik dokusunun ve yutak arka duvarlarının kanserleri yer alır. Orofarenks ve hipofarenks kanserleri nazofarenks kanserlerine göre oldukça nadir olarak görülür. Dünya çapında yılda toplam 123.000 yeni orofarenks ve hipofarenks kanseri olgusu olduğu tahmin edilmektedir.
Risk faktörleri nelerdir?
Bu kanserlerde sigara ve alkol kullanımı ve viral infeksiyonlar (örn., Human papilloma virüs) ön plandaki risk faktörleridir.
Belirtileri nelerdir?
Belirtileri ağrı, yutma zorluğu, takılma hissi olarak tanımlanabilir. Derin yayılım sonrası çene hareketlerinde kısıtlılık ortaya çıkar. Dil hareketleri kısıtlanması ile konuşma ve yutma bozuklukları, ağrılı yutma belirginleşir. Bu bölge kanserlerinin %90 kadarı yassı epitel (skuamöz hücre) kanserleridir. Bademcikte ise lenfomalar ortaya çıkabilir. Bunlardan Non-hodgkin lenfoma daha sık görülür.
Tanı nasıl konur?
Tanı biyopsi ile konur. Tümör yayılımını değerlendirmek için radyoloji gerekebilir. Orofarenks kanserleri ağız boşluğu kanserlerine göre daha hızlı bir klinik seyir gösterirler. Dil kökü ve yumuşak damak kanserleri boynun her iki tarafına yayılım yapabilir. %50 oranında ilk bulgu boyun lenf yayılımı olabilir.
Hastalığın evreleri nelerdir?
Evreleme ağız boşluğu kanserlerinde olduğu gibidir.
Nasıl tedavi edilir?
Tedavide tümör büyüklüğüne göre sadece cerrahi yada cerrahi ile beraber ışın tedavisi ve kemoterapi uygulanabilir. Ağız içi rezeksiyonu tek başına mümkün olamıyorsa boyundan ya da alt çeneden yaklaşım yapılabilir. Boyunda lenf tutulumu olmasa bile yüksek boyun yayılımı riski nedeniyle tedavi planlamasına boyun da dahil edilmelidir. Lenfomada ise primer tedavi ışın tedavisi ve kemoterapi olarak planlanır.
Korunmak mümkün mü?
Alkol ve sigara tüketimin bırakılması, sağlıklı beslenme ve sağlıklı yaşam için gerekli düzenlemelerin hayata geçirilmesi tüm ağız içi ve boyun kanserleri için olduğu gibi yutak kanserlerine karşı riskin azaltılmasında önemlidir.
