Sinan Karaaslan

Kemoterapi, insan vücudunda kontrolsuz çoğalarak sağlıklı dokulara zarar veren kanser hücrelerinin büyüme ve çoğalmalarını durdurmayı veya yok etmeyi amaçlayan özel ilaç tedavisi biçimidir.

Hormon sistemini oluşturan her bir organ, vücudumuz için önemli görevler üstlenir.

Kanser tedavisinde her geçen gün yeni gelişmeler olmaktadır. Uzun yıllardır kullanılan kemoterapi ve radyoterapi yöntemlerine ek olarak son yıllarda immünoterapi adı verilen ilaçlarla kanser hastalığı artık daha uzun süreli kontrol altına alınmaya başlanmıştır. İmmünoterapi ile kişinin bağışıklık sistemi aktive hale getirilerek, kişinin kendi bağışıklık sistemi hücrelerinin kanser hücreleri ile daha etkili savaşması sağlanır.

Kanser tedavisinde her geçen gün yeni gelişmeler olmaktadır. Uzun yıllardır kullanılan kemoterapi ve radyoterapi yöntemlerine ek olarak son yıllarda immünoterapi adı verilen ilaçlarla kanser hastalığı artık daha uzun süreli kontrol altına alınmaya başlanmıştır. İmmünoterapi ile kişinin bağışıklık sistemi aktive hale getirilerek, kişinin kendi bağışıklık sistemi hücrelerinin kanser hücreleri ile daha etkili savaşması sağlanır.

Dünya genelinde ölümle sonuçlanan kanser hastalıkları arasında ilk sırada yer alan akciğer kanseri, her yıl 1.7 milyondan fazla insanın ölümüne neden olan ciddi halk sağlığı sorunlarından biridir. Hastalığın başlangıç evresinde ortaya çıkan belirti ve bulgular çoğunlukla fark edilmez ve özellikle sigara kullanan kişilerde öksürük gibi önemli belirtiler büyük oranda gözden kaçar. Bu durum akciğer kanserinin çok geç evrelerde fark edilmesine ve tedavi şansının büyük oranda azalmasına neden olur. Akciğer kanseri hakkında doğru bilgi sahibi olmak, erken dönemde ortaya çıkan bulguları fark edebilmek ve risk faktörlerinin varlığında düzenli aralıklarla tarama programlarına başvurmak, akciğer kanserini doğru şekilde teşhis ve tedavi edebilmek adına son derece önemlidir.

Karaciğer tarafından üretilen ve safra kesesi içerisinde depolanan safra sıvısı yağların sindirimi üzerinde önemli role sahiptir. Safranın üretilmesini, depolanmasını veya ince bağırsağa salgılanmasını etkileyen herhangi bir hastalık durumunda yağların sindirimi zorlaşır ve bu durum kişinin beslenme düzeninde önemli sorunlara yol açabilir. Toplum genelinde nadir görülen safra kesesi kanseri geç fark edilmesi sebebiyle genellikle kötü prognoza sahiptir. Bu nedenle safra kesesi kanseri hakkında bilgi sahibi olmak, belirti ve bulguları erken dönemde fark edebilmek ve doğru tanıyı başlangıç evrelerinde alabilmek yaşamsal açıdan kritik önem taşır.

Karaciğer içerisinde gelişen kötü huylu tümöral oluşumlar, karaciğer kanseri olarak isimlendirilir. Karaciğer, vücudun en büyük iç organıdır. Başta çeşitli atıkların vücuttan uzaklaştırılması, çeşitli besin maddelerinin emilimi ve yara iyileşmesi olmak üzere birçok yaşam fonksiyonunun gerçekleştirilmesinden sorumludur. Karın bölgesinin sağ üst bölümünde yer alan karaciğer, aynı zamanda safra üretiminden sorumludur.

Vücuttaki tüm doku ve organlar farklı hücre türlerinden oluşur. Zaman içinde ölen hücrelerin yerine, sağlıklı hücrelerin bölünmesiyle oluşan yeni hücreler gelir. Böylece kişinin yaşamı boyunca hücre yenilemesi devam eder. Hücrelerin ne zaman çoğalması gerektiği DNA tarafından kontrol edilir. DNA hasarlanmasına bağlı olarak hücreler gerek olmadığı hâlde bölünmeye başlayabilir. Günümüzün ciddi hastalıklarından biri olan kanser, vücudun kendi hücrelerinin kontrolsüz şekilde çoğalmasıyla ortaya çıkan bir rahatsızlıktır.

Tümör, kontrolsüz bölünen vücut hücrelerinin ortaya çıktıkları doku ve/veya organ içerisinde kitlesel olarak büyümeleri sonucunda oluşturduğu kitle ya da şişliktir. Çoğu kemik tümöründe sebep bilinmez. Büyüyen tümör zamanla sağlıklı dokulara yayılarak sağlıklı dokuların anormal dokularla yer değiştirmesine neden olur ve kemiği zayıflatarak patolojik kırıklara yol açar. Eğer gerekli önlem alınmazsa saldırgan tümörler geliştikleri organ sistemi içerisinde işlevsel olarak yetmezliğe ve hatta tüm vücut metabolizmasını etkileyerek yaşamı tehdit edebilir.

Kanser ağrısı; Kansere bağlı olarak normal dokuların tahribi, kan damarlarında tıkanmaya bağlı dolaşım bozukluğu, metastazlara bağlı olarak kemik kırıkları, enfeksiyon, enflamasyon (yangı), tümörün sinirlere bası yapması, içi boş organların veya çeşitli kanalların tıkanması gibi nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabildiği gibi, cerrahi, kemoterapi, radyoterapi gibi kanser tedavi yöntemleri nedeniyle vücutta ortaya çıkan birtakım ağrılardır.

Pankreas kanseri yaygın görülen kanser türlerinden biri. Pankreas kanseri nedir, belirtileri neler, tedavide ne yapılır? Genel cerrahi branşının en zor ameliyatlarından olan “whipple tekniği” nasıl uygulanır.

Yumurtalık kanseri, kadının yumurtalıklarından kaynaklanıyor. Kadınlarda rahmin her iki yanında olmak üzere iki yumurtalık mevcuttur. Yumurtalıklar yumurta üretmenin yanı sıra kadın hormonları olan östrojen ve progesteronun temel üretim yerini oluşturuyor. Yumurtalık kanserleri, kökenlerini aldıkları hücre tiplerine göre beş farklı başlık halinde karşımıza çıkmaktadırlar (Tablo 1). Bunlar içerisinde, organın dış yüzeyini örten epitel hücrelerinden kaynaklanan epitelyal tümörler en sık görülürler. Bu bölümde özellikle en sık görülen epitelyal yumurtalık kanserlerine yer verilecektir. Diğer bölümler, ilgilenen okurlarımız için alt başlıklar halinde aşağıda sunulmaktadır.

Kanser tedavisinde her geçen gün yeni gelişmeler olmaktadır. Uzun yıllardır kullanılan kemoterapi ve radyoterapi yöntemlerine ek olarak son yıllarda immünoterapi adı verilen ilaçlarla kanser hastalığı artık daha uzun süreli kontrol altına alınmaya başlanmıştır. İmmünoterapi ile kişinin bağışıklık sistemi aktive hale getirilerek, kişinin kendi bağışıklık sistemi hücrelerinin kanser hücreleri ile daha etkili savaşması sağlanır.

Kanser, vücudun herhangi organ ya da dokusundaki hücrelerin kontrolsüz çoğalması ve büyümesi sonucu ortaya çıkan bir hastalık tablosudur. Kanser oluştuğu dokuya göre adlandırılır. 200'den fazla tipi tespit edilmiştir. En sık görülen ve ölüme yol açan kanser türleri akciğer, mide, karaciğer, kolon ve meme kanseridir. Kanser oluştuğu bölgeden başka organ ve dokulara yayılırsa, buna metastaz denir.

Deri kanseri, deride yer alan hücrelerde DNA hasarı ortaya çıktığında ve bu hasar tamir edilemediğinde hasarlı hücrelerin kontrolsüz çoğalması sonucu ortaya çıkar. Deri kanserlerinin %99’undan fazlasını üç tip kanser oluşturur.

Larenks (gırtlak) üç bölümden oluşur: ses tellerinin bulunduğu orta kısım (glottis), ses tellerinin üzerinde kalan supraglottik bölüm ve glottis’in altında kalan subglottik bölüm. Subglottik bölüm soluk borusu (trakea) olarak akciğerlere doğru devam eder.

Kanser; günümüzde insan sağlığını tehdit eden ve çözümü için yoğun çaba sarf edilen önemli sağlık sorunlarının başında gelir. Günümüze kadar çeşitli tanı ve tedavi yöntemleri kullanılsa da, kanserin giderilmesinde hala etkili bir metot belirlenmiş değildir. Bu nedenle, kanser üzerine uluslararası çevrede çok sayıda araştırma yürütülmekte, tanı ve tedavi yöntemleri bakımından çok farklı teknolojiler kullanılmaktadır. Bu yöntemlerden biri de likit biyopsidir.

Palyatif bakım; yaşam boyu tedavi sürecinde hasta ve ailenin yaşadığı olumsuzlukların ve hastalığa bağlı komplikasyonların azaltılması, yaşam kalitesinin yükseltilmesi açısından oldukça etkilidir.

Dünya genelinde ölümle sonuçlanan kanser hastalıkları arasında ilk sırada yer alan akciğer kanseri, her yıl 1.7 milyondan fazla insanın ölümüne neden olan ciddi halk sağlığı sorunlarından biridir. Hastalığın başlangıç evresinde ortaya çıkan belirti ve bulgular çoğunlukla fark edilmez ve özellikle sigara kullanan kişilerde öksürük gibi önemli belirtiler büyük oranda gözden kaçar. Bu durum akciğer kanserinin çok geç evrelerde fark edilmesine ve tedavi şansının büyük oranda azalmasına neden olur. Akciğer kanseri hakkında doğru bilgi sahibi olmak, erken dönemde ortaya çıkan bulguları fark edebilmek ve risk faktörlerinin varlığında düzenli aralıklarla tarama programlarına başvurmak, akciğer kanserini doğru şekilde teşhis ve tedavi edebilmek adına son derece önemlidir.

Halk dilinde kan kanseri olarak geçen lösemi, kanser türleri içerisinde en çok görülen türlerden biridir. Kemik iliği ve lenfatik sistem kaynaklıdır. Bazı türleri çoğunlukla çocuklarda görülmekle beraber yetişkinlerde de görülen farklı türleri de vardır. Erken teşhis diğer tüm kanser türlerinde olduğu gibi lösemide de önem arz eder. Lösemi her ne kadar karmaşık bir tedavi sürecini içerse de geliştirilen yöntemler ve stratejiler sayesinde gün geçtikçe daha iyi bir noktaya gelmektedir.

Kanser tüm dünyada hızla yayılan adeta salgın haline gelmiş bir halk sağlığı sorunudur. Lenf kanseri tıp literatüründeki adıyla lenfoma, kanser türleri içerisinde ilk sıralarda yer alır. Lenfoma insan vücudundaki lenfatik dolaşım sisteminden kaynaklı olan bir kanser türüdür. Lenfatik sistem, beyaz kan hücrelerini (WBC) içeren lenf sıvısı, bu sıvıyı taşımakla görevli lenf damarları, lenf damarlarında bulunan lenf düğümü bezlerinden oluşur. Lenfatik sistem sayesinde insan vücudu yabancı ajanlara karşı savaşabilir. Bazı sebeplerden dolayı lenfatik sistem hücreleri kontrolsüz bir biçimde çoğalır. Bu durum lenf kanseri olarak tanımlanan onkolojik hastalığa neden olur. Lenf kanseri ile ilgili detaylı bilgiler için yazının devamını inceleyebilirsiniz.

Rahim ağzı kanseri, kadınlarda en çok görülen kanser türlerinden biridir. Ülkemizde her yıl binlerce kadın rahim ağzı kanseri teşhisi almakta, binlerce kadın da rahim ağzı kanseri nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Aşılama ve tarama ile rahim ağzı kanserine bağlı ölümlerin önüne geçmek mümkündür.

Vulva kanseri kadın genital organının dış yüzey bölgesinde ortaya çıkabilen kötü huylu tümöral oluşumlara verilen isimdir. Vulva klitorisi ve labia adı verilen vajinal dudakları da içine alan ve üretra (idrar kanalı) ve vajinayı çevreleyen cilt bölgesidir. Vulva kanseri sıklıkla vulvada kaşıntıya neden olan bir kitle veya yara olarak ortaya çıkar. Her yaşta ortaya çıkabilmesi de en sık olarak yaşlı erişkinlerde teşhis edilen bir kanser türüdür. Vulva kanseri tedavisi genellikle kanserli doku ve çevresindeki az miktarda sağlıklı dokuyu çıkarmak yoluyla gerçekleştirilen ameliyatı içerir. Bazen bu ameliyat vulvanın tamamının çıkarılmasını gerektirebilir. Ne kadar erken teşhis edilirse kapsamlı cerrahiye ihtiyaç duyulma olasılığı o oranda azalır. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi önemlidir.

Human papilloma virüsü çift zincirli DNA içeren bir virüstür. Halen tüm dünyada yaklaşık 630 milyon kadının infekte olduğu HPV, cinsel ilişki ve cinsel temas yoluyla bulaşmaktadır. Diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklardan farklı olarak, cinsel ilişki esnasında direkt penetrasyon olmadan sürtünme, cilt teması (kuteneokutenatal ya da skrotovulvar temas) ile de geçiş olabilir ve bu nedenle prezervatiflerin koruyuculuğu HPV açısından sınırlı kalabilmektedir. Amerika’da Center for Disease Control cinsel olarak aktif kadın ve erkeklerin %50’sinin hayatlarının bir döneminde HPV virüsü ile karşılaşacağını bildirmektedir. Amerika’da bir popülasyon bazlı çalışmada cinsel olarak aktif her dört kadından birinde HPV DNA’sının pozitif olduğu bulunmuştur.

Testis, yumurta şeklinde, gergin bir kılıfla çevrelenmiş, süngersi kıvamda bir organdır. Bu yumurta şeklinde organın tepesinde, kendinden ayrı, lastiksi kıvamda tübüler bir yapı bulunur. Sperm, vücut dışına atılmadan önce epididim denen bu organın içinde olgunlaşır. Normal koşullarda testislerin kıvamı üniform olmalı ve yine her iki testisin büyüklükleri arasında önemli bir fark olmamalıdır. Testis tümörleri ile ilgili olarak bilinmesi gereken en önemli şey, tedavi başarısının çok yüksek olduğudur. Erken tanı bu başarıyı daha da artırmaktadır.

15-35 yaş grubu erkeklerde en sık karşılaşılan kötü huylu tümörlerin başında gelen testis tümörü, erkekte meydana gelen tüm kanser çeşitleri içerisinde %1-2 oranındadır. Hastalığın ortaya çıkmasına neden olan etmenler araştırıldığında hem genetik hem de çevresel faktörlerin etkili olduğu görülmüştür. Testis kanserine yol açan bu faktörler içerisinde en büyük rolü inmemiş testis hastalığı oynar ve bu kanser ile karşı karşıya kalan hastaların yaklaşık %10'unda inmemiş testis hastalığının görüldüğü söylenebilir. Erken yaşlarda tedavi edilebilen bu hastalık cerrahi bir operasyonla düzeltilse dahi hastanın ilerleyen yaşlarda kötü huylu tümör ile karşı karşıya kalma olasılığı değişmez. İnmemiş testis hastalığı bulunan bireylerde testis kanseri meydana gelme riskinin 5-15 kat artış gösterdiği bilinmeli ve çocukluk çağından itibaren mutlaka düzenli olarak kontrol edilmelidir.

Prostat kanseri erkeklerde en sık görülen kanser olup kanser ölümlerinde ikinci sıradadır. Klinik çalışmalarda, 50 yaşında bir erkeğin prostat kanserine yakalanma riski %40, tanı konma olasılığı %9,5 ve bu hastalığa bağlı ölüm riski ise %2,9 olarak hesaplanmıştır.

Mesane kanseri, böbreklerden başlayarak idrar yolları boyunca ortaya çıkan kanserler arasında, ikinci sıklıkta karşılaşılan kanserdir. Mesane kanserlerinin yaklaşık olarak üçte ikisi ölümcül bir seyir izlemeyen ancak tekrar etme eğilimindeki oluşumlar iken üçte biri ise kas dokusuna ve ardından vücudun geri kalanına yayılma (metastaz yapma) potansiyeline sahip kötü seyirli oluşumlardır.

Yumuşak doku kanseri tıpta bilinen adıyla sarkom, bağ dokularda oluşan kötü huylu habis tümörleridir ve nadir görülen bir kanser türüdür. Yumuşak dokular, vücutta organların içinde ve etrafında bulunan bu organlara destek olan, birleştiren ya da etrafını saran dokulardır. Yumuşak dokulara örnek olarak kas, damar, sinir, tendon ve eklem iç yüzeyi sayılabilir. Sarkom çocukluk çağında, genç erişkinlerde ve ileri yaştaki kişilerde de görülür. Bu kanser türü kendisini yumuşak dokularda bir yumru veya ele gelecek şekilde kitle oluşumu olarak gösterebilir. Sarkomlar tüm vücutta görülebilir ama en sık kol, bacak ve karın bölgesine yerleşirler. Oluşan kitleler ağrılı ya da ağrısız şekilde her iki durumda da meydana gelebilir. Yumuşak doku kanserinin kesin tanısı biyopsi ile konularak tedavi planı oluşturulabilir. Hastalığın seyrine göre cerrahi müdahaleler, radyoterapi, kemoterapi veya akıllı ilaç gibi tedavi yöntemleri uygulanır.

İnsan vücudunda pek çok bölge tümör oluşumu için elverişlidir. Bunlardan biri de vücudun büyük kısmını kaplayan kemiklerdir. Kemiklerde meydana gelen kontrolsüz hücre bölünmeleri ile tümörler meydana gelebilir. Bu tümörlerin kötü huylu olması ise kemik kanseri olarak adlandırılır. Kemik kanserinin en yaygın semptomu, tümörün yayılması veya bir tümör tarafından zayıflatılan kemiğin kırılmasının neden olduğu ağrıdır. Ayrıca kemikte sertlik ve hassasiyet hissedilebilir. Bazen yorgunluk, ateş, şişlik ve tökezleme gibi başka belirtiler de olabilir, ancak bunlara başka koşullar da neden olabilir. Kemik kanseri teşhisi doktor tarafından yapılan tetkikler ile gerçekleştirilir.

Karaciğer tarafından üretilen ve safra kesesi içerisinde depolanan safra sıvısı yağların sindirimi üzerinde önemli role sahiptir. Safranın üretilmesini, depolanmasını veya ince bağırsağa salgılanmasını etkileyen herhangi bir hastalık durumunda yağların sindirimi zorlaşır ve bu durum kişinin beslenme düzeninde önemli sorunlara yol açabilir. Toplum genelinde nadir görülen safra kesesi kanseri geç fark edilmesi sebebiyle genellikle kötü prognoza sahiptir. Bu nedenle safra kesesi kanseri hakkında bilgi sahibi olmak, belirti ve bulguları erken dönemde fark edebilmek ve doğru tanıyı başlangıç evrelerinde alabilmek yaşamsal açıdan kritik önem taşır.

Karaciğer içerisinde gelişen kötü huylu tümöral oluşumlar, karaciğer kanseri olarak isimlendirilir. Karaciğer, vücudun en büyük iç organıdır. Başta çeşitli atıkların vücuttan uzaklaştırılması, çeşitli besin maddelerinin emilimi ve yara iyileşmesi olmak üzere birçok yaşam fonksiyonunun gerçekleştirilmesinden sorumludur. Karın bölgesinin sağ üst bölümünde yer alan karaciğer, aynı zamanda safra üretiminden sorumludur.

Nazofarenks kanseri, baş boyun kanserlerinin sık görülen bir alt tipidir. Bu kanserler diğer baş boyun malignensilerinden etiyolojik, epidemiyolojik, histopatolojik özellikler, hastalığın biyolojik davranışı ve tedavisi açısından önemli farklılıklar göstermektedir. Bu nedenle nazofarenks kanserleri diğer baş boyun malignensilerinden ayrı olarak ele alınmalıdır. Erken teşhis koymanın zor olduğu bu kanser türünün tedavisi ise genellikle radyoterapi ve kemoterapi ile yapılır.

Farenks (yutak), burun ve ağız boşluğunun arkasında yer alır. En üst bölümü burun boşluğu ile bağlantılıdır (nazofarenks), alt ucu (hipofarenks) ise yemek borusu ile devam eder. Yutak kanserleri içinde dil kökü, küçük dil, bademcik dokusunun ve yutak arka duvarlarının kanserleri yer alır. Orofarenks ve hipofarenks kanserleri nazofarenks kanserlerine göre oldukça nadir olarak görülür. Dünya çapında yılda toplam 123.000 yeni orofarenks ve hipofarenks kanseri olgusu olduğu tahmin edilmektedir.

Dil kanseri, dilin tüm bölgelerinde bulunan hücrelerden gelişen ağız kanseri türlerinden biridir. Bu durum, ağız içinde tümörler al oluşumlar ve lezyonların oluşmasına yol açabilir. Dil kanseri, dilin hangi bölümünde geliştiğine bağlı olarak farklı alt türlere ayrılır. Bu türlerin kendine has belirtileri vardır. Dil kanserinin genel olarak en yaygın belirtisi ise dil üzerinde iyileşmeyen yaralar olmasıdır. Dil kanseri, sıklıkla yaşlı bireylerde daha sık görülmekle beraber genç-orta yaşlarda da son dönemlerde görülme artışında bir meyil vardır. Erken teşhis ve tedavi ile kontrol altına alınarak tedavisi gerçekleştirilebilir.

Baş boyun kanserleri, vücudun baş ve boyun bölümünde oluşabilen kanser hücrelerinin kontrolsüz ve anormal olarak çoğalmasına verilen isimdir. Baş boyun kanserlerinin erken teşhis edilmesi ve erken tedavisi son derece önem taşımaktadır. Yaygın olarak görülebilen baş boyun kanserlerinin tedavisi olabileceği gibi bazı durumlarda kalıcı hasarlar da verebilir. Bu hasarları önlemek için bazı tedavi yöntemleri uygulanarak kanser hücrelerinin yok edilmesi ya da ilerlemenin durdurulması sağlanabilir.

Ağız kanseri, dünya çapında bir sağlık problemi olup, baş boyun kanserleri sıralamasında gelişmiş ülkelerde en sık ülkemizde ise 2. sırada yer alır. Birçok rahatsızlıkta olduğu gibi erken tanı ve tedavinin son derece önemli olduğu bir kanser türüdür. Baş boyun kanserleri içerisinde değerlendirilen ağız kanseri, yanak içi ve diş etleri de dahil olmak üzere bu bölgenin herhangi bir bölgesinde gelişen kanser türlerini tanımlar. Oral kanser olarak da isimlendirilen bu kötü huylu tümöral yapılar, genellikle ağız içi, dil ve dudaklardaki skuamöz (yassı) hücrelerden köken alır. Bu kanser türü hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için yazının devamını takip edebilirsiniz.

Rektum kanseri kolonun (kalın bağırsağın) rektum adı verilen son bölgesindeki hücrelerden kaynaklanan bir kanser türüdür. Hem rektum hem de kolon sindirim sisteminin önemli bir parçasıdır, burada oluşan kanserler genellikle ortak bir isim kullanılarak “kolorektal kanser” şeklinde ifade edilir. Dünya genelinde kolorektal kanserler kadınlarda en sık ikinci tipte görülen kanserken, erkeklerde en sık görülen üçüncü kanser tipini oluşturur.

Pankreas kanseri nedir sorusunu yanıtlamadan önce pankreas nedir sorusunun cevabını açıklamak gerekir. Pankreas yaklaşık 15 cm büyüklüğünde, sindirim sisteminin bir parçası olarak kabul edilen, vücutta mide ve karaciğerin arkasında yer alan bez formunda bir organdır. Pankreastan salgılanan sindirim enzimleri oniki parmak bağırsağına, vücuttaki şeker metabolizmasını düzenleyen insülin hormonu ise direkt kana karışarak etki gösterir. Pankreas kanseri pankreası oluşturan hücrelerin aşırı çoğalmasına bağlı olarak gelişen kötü huylu bir hastalıktır.

Mide kanseri, midenin yüzeyini kaplayan hücrelerin kontrolsüz büyüme ve çoğalması sonucu oluşan bir kanser türüdür. Yemek borusu ile midenin birleşim yerinde veya midenin gövdesinde oluşabilir. Diğer kanserlere nazaran daha yavaş gelişim gösterir.

Cilt kanseri, sanılanın aksine yaygın bir kanser türüdür. Yapılan araştırmalar, neredeyse beş kişiden birinin yaşamının bir döneminde cilt kanserine yakalandığını kanıtlamıştır (1). Bunun yanında hastalığın erken teşhis edilmesi ile tamamen tedavi edilmesi mümkündür. Yaygın olarak kullanılan tedavi yöntemleri arasında eksizyon, kriyoterapi, kemoterapi, radyasyon ve mohs cerrahisi gibi yöntemler yer alır. Hastalığın türüne veya ilerleme durumuna göre uygun tedavi yöntemleri kullanılabilir. Ayrıca birkaç tedavi yönteminin bir arada kullanılması da söz konusu olabilir. Erken teşhis, hastalığın tamamen tedavisine olanak sağladığı için ciltte meydana gelen her türlü değişimin dikkate alınması önemlidir. Cilt kanserinden kaçınmak için en az yılda bir kere dermatoloğa muayene olmak önem taşır.

Tiroid kanseri nadir görülen bir kanserdir ve tüm kanser hastalarının %1’ini oluşturur. Tedavi sonrası daha sık olarak boyunda nüksetse de (%5-20) metastaz da yapabilmektedir (%10-15). Tiroid kanserli hastaların %16’sı tiroid kanseri ve %9’u diğer sistemik hastalıklar nedeni ile kaybedilmektedir.

Meme kanseri kadın kanserleri arasında en yaygın olan ve en sık ölüm nedeni olan kanserdir. Tüm kadın kanserlerinin %24'ünü ve kanserden ölümlerin %15,5'ini oluşturmaktadır. Her 8 kadından birinin hayatının belirli bir zamanında meme kanserine yakalanacağı bildirilmektedir. Nadir olarak erkeklerde de meme kanseri görülmektedir. Her 100 kadına karşılık 1 erkek meme kanseri tanısı almaktadır. Meme kanseri görülme sıklığının her yıl arttığı saptanmıştır.

Deri vücudu ısı, ışık, mikroorganizmalar, yaralanma vb. dış faktörlere karşı koruyan bir organdır. Organlar için hayati bir bariyer görevi taşıyan deri, vücut ısısını sağlamaya, çevreden çeşitli sinyaller almaya ve bağışıklık sistemi savunmasını sağlamaya yardımcıdır. Deri kalınlığı ve dokusu herkeste aynı olmayabilir. Bununla birlikte tüm insanlarda deri üç katmandan oluşur. Cildin en dış katmanı epidermistir ve cilde rengini veren melanositleri içerir. Epidermisin altında yer alan dermis yağ bezleri, kıl kökleri, sinir uçları ve ter bezlerini barındırır. En alt katman olan hipodermis yağlı bir doku olup vücut yağının depolandığı katmandır. Her katmanın farklı fonksiyonları bulunabilir. Dermiste bulunan yağ bezleri kıl köklerini kaplayarak kırılganlığı azaltmaya yardımcı olan küçük bezlerdir. Bu yağ dokusundaki hücrelerin aşırı şekilde büyümeleri sonucu oluşan yumrulara yağ bezesi denir. Yağ hücrelerinin bulunduğu her bölgede oluşabilen yağ bezesi iyi huylu ve genellikle zararsızdır. “Lipom” olarak bilinen yağ bezeleri ağrısız, hareketli ve yağlı yumrular şeklindedir. Genellikle 40-60 yaş yetişkinlerde görülebilir. Kanserli lipom oluşması nadirdir ve “liposarkom” olarak adlandırılır (1, 2).

Meme kanserinde 4 evreleme vardır. Bunlar;

Lenfoma, bağışıklık sisteminin parçalarından biri olan lenfatik sistemden köken alan kanserleri anlatan genel bir terimdir. Lenfomalar; lenf bezi kanseri olarak bilinirler ancak organlarda da lenf bezini tutmadan hastalık ortaya çıkarabilir.

Meme kanserinin sık görülmesi, sıklığın giderek artması, erken evrede tedavi edilebilir olması ve erken evrede tanı koymanın günümüz koşullarında olanaklı olması meme kanserinde tarama yöntemlerinin önemini arttırmaktadır.

Bazı kanser çeşitleri özellikle çocukluk çağında daha fazla oluşur. Bu kanserlerin erken tespiti özellikle ailelerin belirtiler hakkında bilgi sahibi olmasıyla daha olasıdır. Erken tespit edilen kanserlerin tedavisi daha kolay olabilirken yayılma ihtimalinin de önüne geçilmiş olur.

Özofagus kanseri, dünyada görülme sıklığı giderek artan bir kanser türüdür. Daha çok erkeklerde görülen bu kanser ileri evrede tanı aldığında hem ciddi sonuçlara sebep olmakta hem de kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilmektedir.

Beyin kanseri, beyinde ortaya çıkan kötü huylu tümör hücrelerinin hızlı ve kontrolsüz şekilde çoğalması ve büyümesidir. Beyin kanserine neden olan hücreler, kendi kendini yenileme özelliğine sahiptir. Beyin tümörleri, hipofiz ve epifiz bezinde, beyin yüzeyindeki zarda ve sinirlerde ortaya çıkabilir. Vücudun diğer yerlerinde ortaya çıkan ve yayılarak beyni etkileyen ikincil tümörler, beyinde direkt ortaya çıkan birincil beyin tümörlerinden daha yaygındır. En yaygın görülen beyin kanseri vakaları ikincil beyin tümörlerinden kaynaklanır. 2022 yılında dünya genelinde yaşları ortalaması 59 olan 1.900'den fazla kişiye beyin kanseri tanısı konulduğu bilinmektedir.