Zafer Gülbaş

Hematoloji, kan ve kan yapıcı organların hastalıklarını inceleyen tıp dalıdır. Bu alandaki uzmanlar; kandaki hücrelerin, plazmanın ve kanın pıhtılaşma mekanizmalarının nasıl işlediğini derinlemesine araştırır. Hematoloji; lösemi, lenfoma, hemofili gibi kanser ve kanama bozukluklarının yanı sıra anemi ve demir eksikliği gibi yaygın kan hastalıklarının tanı ve tedavisini de kapsar. Ayrıca, kan üretiminde veya işlevlerinde meydana gelen genetik ya da edinilmiş bozukluklarla da ilgilenir. Hematolojik hastalıkların teşhisi, kan tahlilleri ve biyopsiler gibi ileri tanı yöntemleri gerektirir ve tedavi süreci multidisipliner bir yaklaşım gerektirir.

Multipl miyelom, kemik iliğinde plazma hücrelerinin kontrolsüz büyümesi ile karakterize edilen bir kanser türü olarak bilinir. Bu hastalık plazma hücrelerinin aşırı miktarda üretilmesi sonucunda kemik iliği kemikler ve bazen diğer organlarda anormal birikimler oluşturabilir. Genellikle kemik iliği kanseri olarak da adlandırılan multipl miyelom hastalığın ilerlemiş evrelerinde kemik zayıflığı böbrek yetmezliği ve diğer ciddi Sağlık sorunlarına da yol açabilir.

Lenfositler (LYM), kemik iliğinde üretilip kan ve lenf dokusunda bulunurlar. Vücudun bağışıklık sisteminin fonksiyonuna engel olan bakteri, virüs ve kanser hücreleri gibi yabancı maddelere karşı savunmada görev alırlar.

tedaviler aranır. Uygulanan tedavinin kişiye zarar vermemesi ya da hastalıktan daha az zarar vermesi hedeflenir. Özellikle tedavisi ilaç ile mümkün olmayan ya da tedavi seçenekleri kişiye çok fazla zarar veren hastalıklar için alternatif yöntemler aranır. Lösemi gibi zorlu bir tedavi içeren hastalıkların iyileştirilmesi için kişilerin kendi hücrelerinin ya da kendine en yakın bulunan hücrelerin kullanımı amaçlanmıştır. Bu işleme kök hücre tedavisi denir ve yeni hücreler ile kişinin hasarlı hücrelerinin onarılması hedeflenir. Kök hücre tedavisi hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için yazımızın devamını okuyabilirsiniz.

Kemikler canlıların vücudunu koruyan, hareketini sağlayan, kemik, kemik iliği ve bunları çevreleyen bir bağ dokudan oluşan hayati öneme sahip yapılardır. Kemiklerin en önemli görevlerinden bir tanesi de kan üretimidir. Peki kan oluşumunda önemli bir yere sahip olan kemik iliği nedir? Kemik iliği çeşitleri nelerdir? Bunlar gibi kemik iliği ile ilgili merak edilenler için yazının devamını inceleyebilirsiniz.

Akdeniz anemisi, tıbbi olarak beta talasemi olarak adlandırılır. Anne ve babadan genetik olarak geçen bir kansızlık türüdür. Türkiye'nin de içinde olduğu Akdeniz ülkelerinde sık görülür.

Kansızlık kanda yetersiz kırmızı kan hücre seviyesinden kaynaklanan bir kan hastalığıdır. Kansızlık anemi olarak da adlandırılmaktadır. Kırmızı kan hücre ve hemoglobini etkileyen kansızlık birden fazla faktöre bağlı oluşabilir. Anemi geliştiğinde kişi nefes darlığı, yorgunluk, halsizlik, soluk cilt, soğuk el ve ayaklar belirtilerini yaşayabilir. Kansızlık genellikle beslenme yetersizliğinden kaynaklı ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle doktor sıklıkla vitamin takviyeleri reçete eder ve beslenme önerileri verir. Özellikle beslenme önerileri demir, folat, B12 ve C vitaminlerinden zengin besinlerin tükenmesine dayanır. Kansızlık riski altında olduğunuzu düşünüyorsanız doktora başvurmalısınız.

Halk dilinde kan kanseri olarak geçen lösemi, kanser türleri içerisinde en çok görülen türlerden biridir. Kemik iliği ve lenfatik sistem kaynaklıdır. Bazı türleri çoğunlukla çocuklarda görülmekle beraber yetişkinlerde de görülen farklı türleri de vardır. Erken teşhis diğer tüm kanser türlerinde olduğu gibi lösemide de önem arz eder. Lösemi her ne kadar karmaşık bir tedavi sürecini içerse de geliştirilen yöntemler ve stratejiler sayesinde gün geçtikçe daha iyi bir noktaya gelmektedir.

Büyük kemiklerin orta kısmında yer alan kemik iliği, vücut için oldukça önemli olan kan hücrelerinin üretildiği yerdir. Bu bölgede birçok kan hücresi çeşidi yapıldığı için gelişen kanser türleri de farklılık gösterir. Yani kemik iliği kanseri tek bir kanseri ifade etmez, akut veya kronik (lösemi, lenfoma gibi) olan birçok kanseri ifade eder. Bu sebeple kanserden etkilenen hücrelere göre belirtiler, tanı ve tedaviler için farklı yöntemler uygulanır.

Kan sayımı veya hemogram adıyla bilinen bir grup kan testinde bakılan parametrelerden bir tanesi olan MCV, kırmızı kan hücrelerinin boyutlarını gösterir.

İnsanların bozuk genlerden dolayı hastalanmasına neden olan birçok anormallik mevcuttur. Bunlardan biri de hemofili hastalığıdır. Bir kanama bozukluğu olan hemofili kalıtsal yollarla aktarılan kanama bozukluğu olarak tanımlanır. Hayatın ilerleyen süreçlerinde ortaya çıkması ancak çok nadir olarak mümkündür. Hastalığın tedavisi mümkün olabilse de hemofili hastalarının bu hastalık ile yaşamayı öğrenmeleri gerekir. Çünkü şiddetli hemofili hastalıklarında ciddi kanamalar görülebilir ve bu kanamalar kan kaybına yol açabilir. Bu durumların önüne geçebilmek için hemofiliyi iyi bilmek gerekir. Teşhis ve tedavi yöntemlerini öğrenerek semptomların görülmesi halinde muayene olmak hastanın sağlığı için önem taşır.

Kemikler canlıların vücudunu koruyan, hareketini sağlayan, kemik, kemik iliği ve bunları çevreleyen bir bağ dokudan oluşan hayati öneme sahip yapılardır. Kemiklerin en önemli görevlerinden bir tanesi de kan üretimidir. Peki kan oluşumunda önemli bir yere sahip olan kemik iliği nedir? Kemik iliği çeşitleri nelerdir? Bunlar gibi kemik iliği ile ilgili merak edilenler için yazının devamını inceleyebilirsiniz.

Lenfoma, bağışıklık sisteminin parçalarından biri olan lenfatik sistemden köken alan kanserleri anlatan genel bir terimdir. Lenfomalar; lenf bezi kanseri olarak bilinirler ancak organlarda da lenf bezini tutmadan hastalık ortaya çıkarabilir.

Multipl miyelom nadir görülen ve çoğunlukla yaşlılarda ortaya çıkan bir kemik iliği kanseridir. Multipl miyelom, tüm kanserlerin %1’ini ve hematolojik kanserlerin %10’unu oluşturur. Görülme sıklığı ise 100 binde dört civarında gerçekleşir. Türkiye’de yılda ortalama üç bin civarında multipl miyelom tanısı konulmaktadır.

Halk dilinde kan kanseri olarak geçen lösemi, kanser türleri içerisinde en çok görülen türlerden biridir. Kemik iliği ve lenfatik sistem kaynaklıdır. Bazı türleri çoğunlukla çocuklarda görülmekle beraber yetişkinlerde de görülen farklı türleri de vardır. Erken teşhis diğer tüm kanser türlerinde olduğu gibi lösemide de önem arz eder. Lösemi her ne kadar karmaşık bir tedavi sürecini içerse de geliştirilen yöntemler ve stratejiler sayesinde gün geçtikçe daha iyi bir noktaya gelmektedir.