Hipertiroidi Nedir? Hipertiroidi Belirtileri ve Tedavisi

Hipertiroidi, tiroid bezinin gereğinden fazla hormon üretmesi sonucu oluşan bir durumdur. Tiroid bezi, boynun ön kısmında yer alan küçük bir organdır. Metabolizmayı, enerji dengesini, kalp hızını ve vücut sıcaklığını düzenleyen hormonlar üretir. Hipertiroidi, bu hormonların (T3 ve T4) aşırı miktarda salgılanmasıyla metabolizmanın hızlanmasına yol açar. Bu durum kalp çarpıntısı, kilo kaybı, sinirlilik ve terleme gibi belirtilerle kendini gösterebilir.

Hipertiroidi Nedir?

Hipertiroidi; Graves hastalığı gibi otoimmün bozukluklar, tiroid nodülleri, tiroidit (tiroid iltihabı) ve iyot fazlalığı gibi çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Graves hastalığı, hipertiroidinin en yaygın nedenidir. Bağışıklık sisteminin tiroid bezini aşırı hormon üretmeye teşvik ettiği otoimmün bir hastalıktır. Bunun dışında sıcak nodül adı verilen tiroid bezindeki anormal büyümeler de tiroid hormonlarının kontrolsüz üretimine yol açabilir. Hipertiroidi, her yaştan ,insanı etkileyebilir. Ancak kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülür. Bu durum genellikle 20-40 yaş arasında daha yaygındır. Kalp çarpıntısı, sinirlilik, kilo kaybı, aşırı terleme ve ısıya karşı hassasiyet gibi belirtilerle kendini gösterir. Bazı hastalarda gözlerin dışa doğru çıkıntılı görünmesine neden olan Graves oftalmopatisi de görülebilir. Hipertiroidi teşhis veya tedavi edilmediğinde ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Kalp ritim bozuklukları, osteoporoz ve tirotoksik kriz gibi durumlar hipertiroidinin potansiyel sonuçlarıdır. Bu nedenle, belirtiler fark edildiğinde hızlı bir şekilde bir sağlık uzmanına başvurulması önemlidir.

Hipertiroidi Belirtileri Nelerdir?

Tiroid hormonlarının aşırı üretimi nedeniyle vücutta birçok sistem üzerinde etkiler yaratarak çeşitli belirtilerle kendini gösterir. Bu belirtiler metabolizmanın hızlanması, sinir sisteminin aşırı uyarılması ve enerji dengesi bozuklukları ile ilişkilidir. Hipertiroidi belirtileri şöyle sıralanabilir:

  • Kilo Kaybı: İştah artışı olmasına rağmen metabolizmanın hızlanması nedeniyle istemsiz kilo kaybı sık görülür.
  • Kalp Çarpıntısı ve Hızlı Kalp Atışı: Taşikardi (kalp hızında artış) ve kalp ritim bozuklukları yaygındır.
  • Aşırı Terleme: Metabolizmanın hızlanması vücut sıcaklığını artırarak terlemeyi artırır.
  • Isıya Karşı Hassasiyet: Sıcak havalarda rahatsızlık hissi ve tahammülsüzlük yaşanabilir.
  • Titreme: Ellerde hafif titreme yaygın bir belirtidir ve sinir sistemi uyarılmasına bağlıdır.
  • Kas Güçsüzlüğü: Özellikle üst bacaklarda ve kollarda kas güçsüzlüğü görülebilir.
  • Ciltte İncelme ve Saç Dökülmesi: Cilt incelir ve saç dökülmesi artabilir.
  • Sinirlilik ve Huzursuzluk: Aşırı tiroid hormonları sinir sistemini etkileyerek duygusal dengesizliklere neden olabilir.
  • Uykusuzluk: Uykuya dalmakta zorluk ve sık uyanma görülebilir.
  • Konsantrasyon Bozukluğu: Dikkat eksikliği ve zihinsel bulanıklık yaşanabilir.
  • İshal ve Bağırsak Hareketlerinde Artış: Sindirim sistemi hızlandığı için bağırsak hareketlerinde artış olabilir.
  • Boyunda Şişlik (Guatr): Tiroid bezinin büyümesi sonucu boyunda belirgin bir şişlik oluşabilir.
  • Adet Düzensizlikleri: Kadınlarda adet döngüsünde kısalma veya düzensizlikler görülebilir.
  • Kronik Yorgunluk: Metabolizma hızlanmasına rağmen, enerji seviyelerinin dengelenememesi yorgunluk hissine neden olabilir.

Hipertiroidi Nedenleri Nelerdir?

Hipertiroidi gelişiminde en yaygın nedenlerden biri otoimmün hastalık olan Graves hastalığıdır. Bunun yanı sıra tiroid nodülleri, tiroidit ve iyot fazlalığı gibi durumlar da hipertiroidiye yol açabilir. Hipertiroidinin başlıca nedenleri şöyledir:

  • Graves Hastalığı: Hipertiroidinin en yaygın nedenidir. Bağışıklık sistemi, tiroid bezini uyaran antikorlar üretir ve bu durum tiroid hormonlarının aşırı salgılanmasına yol açar. Graves hastalığı genellikle genetik yatkınlıkla ilişkilidir.
  • Tiroid Nodülleri (Toksik Nodüler Guatr): Tiroid bezinde oluşan nodüller, hormon üreten anormal dokular olabilir. Bu nodüller bağımsız olarak çalışır ve tiroid bezinin diğer kısımlarından bağımsız şekilde hormon üretebilir.
  • Tiroidit (Tiroid İltihabı): Tiroid bezinin iltihaplanması, hormonların kontrolsüz şekilde kana salınmasına neden olabilir.
  • Fazla İyot Alımı: Tiroid bezinin çalışması için gerekli bir mineral olan iyotun aşırı tüketilmesi, tiroid hormonlarının fazla üretilmesine neden olabilir. İyot içeren ilaçlar veya besin takviyeleri hipertiroidi gelişiminde rol oynayabilir.
  • Tiroid Bezi Tümörleri: Nadiren, tiroid bezinde meydana gelen tümörler hormon üretimini artırabilir.
  • Gebelik ve Doğum Sonrası Dönem: Gebelik sırasında tiroid fonksiyonlarında değişiklikler yaşanabilir ve bazı kadınlarda doğum sonrası hipertiroidi görülebilir.

Hipertiroidi ile Birlikte Ortaya Çıkan Semptomlar Nelerdir?

Hastalık, metabolizmanın hızlanması nedeniyle vücutta birden fazla sistemi etkileyerek çeşitli semptomlara yol açar. Bu semptomlar, tiroid hormonlarının aşırı üretimine bağlı olarak fiziksel, psikolojik ve hormonal değişiklikler şeklinde kendini gösterir. Hipertiroidinin semptomları genellikle belirgin olsa da bazı hastalarda hafif seyredebilir. Bununla birlikte uzun süre tedavi edilmeyen hipertiroidi, daha ciddi komplikasyonlara neden olabilen semptomların ortaya çıkmasına yol açabilir. Hipertiroidi semptomları şöyle sıralanabilir:

  • Kilo Kaybı: İştah artışına rağmen hızlı metabolizma nedeniyle kilo kaybı yaşanır.
  • Kalp Çarpıntısı: Kalp atışlarının hızlanması (taşikardi) ve düzensiz kalp ritimleri (aritmi) sık görülür.
  • Sinirlilik ve Huzursuzluk: Aşırı tiroid hormonları, merkezi sinir sistemini uyararak sinirlilik, huzursuzluk ve anksiyeteye neden olabilir.
  • Isıya Karşı Hassasiyet: Sıcak havalarda rahatsızlık hissi ve aşırı terleme görülebilir.
  • Aşırı Terleme: Metabolizmanın hızlanması sonucu terleme artar.
  • Uykusuzluk: Hormon seviyelerindeki artış, uykuya dalmayı zorlaştırır ve sık uyanmalara neden olabilir.
  • Kas Güçsüzlüğü: Özellikle üst bacak ve kollarda kas güçsüzlüğü fark edilebilir.
  • Titreme: Ellerde hafif titreme yaygın bir bulgudur.
  • Bağırsak Hareketlerinde Artış: Sindirim sistemi hızlanması nedeniyle sık dışkılama veya ishal görülebilir.
  • Görme Problemleri: Graves hastalığında, gözlerin dışa doğru çıkması (egzoftalmi), kuruluk ve tahriş görülebilir.

Hipertiroidi Nasıl Teşhis Edilir?

Doktor hastanın semptomlarını, tıbbi geçmişini ve ailede tiroid hastalığı öyküsünü değerlendirir. Fiziksel muayenede tiroid bezinin büyüklüğü, boyunda şişlik (guatr) veya düzensizlikler kontrol edilir. Ayrıca, kalp çarpıntısı, hızlı nabız, titreme ve gözlerde dışa doğru çıkma gibi belirtiler incelenir. Kesin tanı koymak için kan testleri kullanılır. Tiroid fonksiyon testleri, hipertiroidi teşhisinde en önemli araçtır

Hipertiroidi Tedavisi Nasıl Yapılır?

Hastalığın nedeni, semptomların şiddeti ve hastanın genel sağlık durumu göz önünde bulundurularak planlanır. Tedavi tiroid hormonlarının aşırı üretimini kontrol altına almayı, semptomları hafifletmeyi ve altta yatan nedeni yönetmeyi amaçlar.

Hipertiroidi Hastalığında Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Vücudun ihtiyaç duyduğu besinleri karşılayarak tiroid bezinin aşırı hormon üretimini dengelemeye ve semptomları hafifletmeye yönelik olmalıdır. Hipertiroidi metabolizmayı hızlandırdığı için hastaların enerji ve besin ihtiyacı artar. Bu nedenle yeterli miktarda kalori, protein, vitamin ve mineral alınması önemlidir. Özellikle D vitamini, kalsiyum ve magnezyum gibi kemik sağlığını destekleyen besinler, hipertiroidinin olası etkilerini azaltmada faydalı olabilir. Ancak iyot içeriği yüksek gıdalardan kaçınmak gerekir, çünkü iyot, tiroid hormon üretimini artırabilir.

Hipertiroidi Yasak Yiyecekler

Hipertiroidi hastalarının iyot içeriği yüksek besinlerden, işlenmiş ve rafine gıdalardan kaçınması önerilir. Deniz ürünleri, iyotlu tuz ve iyot içeren gıdalar tiroid hormonlarının üretimini artırabileceği için sınırlı tüketilmelidir. Ayrıca kafein içeren çay, kahve ve enerji içecekleri, sinirlilik ve çarpıntı gibi semptomları şiddetlendirebilir. Goitrojenik özelliklere sahip olan bazı sebzeler tiroid fonksiyonlarını etkileyebileceğinden dikkatli tüketilmelidir. Aşırı şekerli ve işlenmiş gıdalar ise enerji dalgalanmalarına ve yorgunluğa yol açabilir.

Sağlık Merkezi
Anadolu Sağlık Merkezi

Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları

Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları

Bölüm Doktorları

Tıbbi Birimi İncele
Gebze

Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları

Prof. Dr. İlhan Tarkun

Gebze

Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları

Uzm. Dr. Esat Erdem Türemen

Gebze

Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları

Prof. Dr. İlhan Tarkun

Gebze

Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları

Uzm. Dr. Esat Erdem Türemen

Tümünü göster

Önerilen Sağlık Yazıları

Diyabet hastalarına beslenme önerileri

Diyabet hastalarına beslenme önerileri

Diyabet hastaları ne kadar meyve tüketmeli?

Diyabet hastaları ne kadar meyve tüketmeli?

Hamilelikte şeker hastalığı

Hamilelikte şeker hastalığı

Diyabet Nedir? Şeker Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Diyabet Nedir? Şeker Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Gizli Şeker: Nedir, Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi

Gizli Şeker: Nedir, Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi

Haşimato Nedir? Haşimato Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Haşimato Nedir? Haşimato Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Hipoglisemi Nedir? Kan Şekeri Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?

Hipoglisemi Nedir? Kan Şekeri Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?

İnsülin Direnci: Nedir, Belirtileri, Tanı & Tedavisi

İnsülin Direnci: Nedir, Belirtileri, Tanı & Tedavisi

Jinekomasti Nedir? Jinekomasti Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Jinekomasti Nedir? Jinekomasti Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Tip 2 Diyabet Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Tip 2 Diyabet Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Tiroid: Nedir, Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi

Tiroid: Nedir, Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi

TSH Nedir? TSH Yüksekliği ve TSH Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

TSH Nedir? TSH Yüksekliği ve TSH Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

Klinefelter Sendromu Nedir?

Klinefelter Sendromu Nedir?

Guatr hastalığı ve tedavisi

Guatr hastalığı ve tedavisi

Büyüme Hormonu Nedir, Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Büyüme Hormonu Nedir, Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Dopamin Nedir? Dopamin Ne İşe Yarar?

Dopamin Nedir? Dopamin Ne İşe Yarar?

Endokrin Nedir? Endoktrin Sistem Ne İşe Yarar?

Endokrin Nedir? Endoktrin Sistem Ne İşe Yarar?

Graves Hastalığı Nedir? Graves Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Graves Hastalığı Nedir? Graves Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Otoimmün Hastalıklar Nedir? Otoimmün Hastalıklar Nelerdir?

Otoimmün Hastalıklar Nedir? Otoimmün Hastalıklar Nelerdir?

İnsülin Direnci Nedir? İnsülin Direncinin 10 Belirtisi

İnsülin Direnci Nedir? İnsülin Direncinin 10 Belirtisi

Hirsutizm Nedir? Hirsutizm Belirtileri ve Tedavisi

Hirsutizm Nedir? Hirsutizm Belirtileri ve Tedavisi

Tümünü göster