19 Eylül 2023 Salı
Sabah ağrılarla uyanıyorsanız dikkat
Bel, kişinin vücut hareketlerinin yapılmasını sağlayan, vücudun yükünü kalçadan bacaklara aktaran önemli bir yapıdır. Bel bölgesinde beş adet omur bulunur. Omurlar, omuriliğin ve sinir yapılarının korunmasında büyük öneme sahiptir. Bu kemik yapılarının arasında belin esneyebilmesini ve kişinin hareket edebilmesini sağlayan diskler, eklem yapıları ve yumuşak dokular bulunur.
Diskler, omurları birbirine bağlayan bir tür kıkırdak yapısıdır. Disk, her iki omurun arasında yer alan, içi jel kıvamında ve dış kısmı daha sert bir kılıfla kaplı olan bir dokudur. Diskler, omurlar arasında yastık görevi görür ve gövde ağırlığının omurlara eşit olarak yayılmasını sağlar. Pek çok farklı sebepten dolayı disklerde bozulmalar meydana gelebilir. Bel fıtığı da disklerdeki yapısal bozulmalardan kaynaklanan rahatsızlık olarak tanımlanabilir. Farklı bir deyişle diskin dış kılıfında oluşan bozulmalara bağlı olarak diskin içindeki jelsi yapı dışa doğru kayar. Omurun sinirlere bası yapmasına bağlı olarak bel fıtığı olarak adlandırılan rahatsızlık ortaya çıkar. Bel fıtığı belirtileri arasında bacak ağrısı ön plandadır. Bel fıtığı, diskin sinir üzerinde yaptığı basının şiddetine bağlı olarak kalça ile diz arasındaki uyluk bölgesinde ağrı, karıncalanma, uyuşukluk ve güçsüzlük gibi şikayetlere de yol açabilir.
Omurga, omur olarak adlandırılan birbirine bağlı bir dizi kemik yapısından oluşur. Her omurun arasında kişinin esnekliğini ve hareket kabiliyetini arttıran diskler bulunur. Disk, omurlar arasında yastık görevi gören, jel benzeri bir yapıya sahip, sağlam bağ dokusudur. Diskin dış katmanı tıp dilinde anulus fibrosus ve iç kısmındaki jel benzeri yapı ise nucleus pulposus olarak tanımlanır. Kişinin yaş almasıyla birlikte diskin iç kısmındaki yapı, su kaybına uğrar ve omurlar arasındaki disk, yastık görevini sağlıklı bir şekilde yerine getirememeye başlar. Böylece diskin dış katmanı çatlar ve diskin yer değiştirmesine ya da farklı bir deyişle fıtıklaşmasına yol açar. Tıp dilinde lomber disk hernisi olarak tanımlanan bel fıtığı oluşumuna yol açan bu durum, omurgadan geçen sinirlerin basıya uğramasına da neden olabilir. Bu durum da belden kaynaklı bacak ağrısı, uyuşma ve güçsüzlüğe yol açar. Zorlanma, ağır kaldırma, fazla kilo, doğum, travma gibi etkenlere bağlı olarak da gelişebilen bel fıtığı, kişini yaşam kalitesinin düşmesine neden olur.
Bel fıtığına yol açan etkenler şu şekilde sıralanabilir:
Hemen her yaşta ortaya çıkabilen bel fıtığına, 30 ila 60 yaşları arasında daha yaygın rastlanır. Bel fıtığı, sıklıkla çok daha hareketli olan L4-L5 ve L5-S1 omur aralarında görülür. Tedavi edilmediğinde yürüyememe, idrar ve / veya gaita tutamama, çabuk yorulma ve iktidarsızlık gibi sağlık problemlerine yol açabilir. En sık görülen bel fıtığı belirtisi bacak ağrısı olsa da rahatsızlığın oluş mekanizması, semptomların farklılaşmasına yol açabilir. Bel fıtığı yaygın olarak şu belirtilere yol açar:
Tüm bunların yanı sıra bel fıtığı olan kişi, parmak uçlarında durmakta zorlanır. Oturduğu yerden kalkarken ya da yatarken güçlük çeker. Yürüyüş bozukluğu gibi kişinin hareketlerinin sınırlanmasına yol açan farklı sağlık problemleri gelişebilir.
Bel fıtığı hareketleri kısıtlayan, kişinin acı ve ağrı duymasına yol açan rahatsızlıklardan biridir. Bel fıtığı ağrısı, kişinin günlük faaliyetlerini yapmasına engel olacak düzeyde olabilir. "Bel fıtığı nasıl geçer?" sorusuna verilebilecek yanıtlardan biri de bel fıtığı egzersizleridir. Bel fıtığı egzersizleri seçilirken ağrının şiddeti göz önünde bulundurulmalıdır. Bu yüzden bel fıtığı egzersiz planlaması, fizik tedavi uzmanı tarafından kişiye özel olarak uygulanmalıdır. Fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamalarından biri olan bel fıtığı egzersizi, düz bir zeminde yapılır. Kişi, sırtüstü yatarken ayaklarını yavaşça kendine doğru çekerek dizlerini dik pozisyona getirir. Ardından karın ve kalça kasları kasılarak bel, yere doğru hafifçe bastırılır. Ayaklar tekrar uzatılır ve kişi baş ve omuzlarını yerden kaldırır. Bel fıtığı egzersizlerinden biri de kişi yerde sırtüstü yatarken bacaklarını sırayla havaya kaldırıp yere indirmesi şeklinde yapılır. Bu egzersiz, yüzüstü pozisyonda tekrarlanır. Daha sonra tekrar sırtüstü pozisyona geçilir ve her iki bacak yerden bir karış kadar kaldırılarak ayaklarla havada daire çizilir.
Bel fıtığı tanısı için hastanın klinik bulguları değerlendirilir. MR ve BT gibi radyolojik görüntüleme yöntemleri kullanılır. Hekim gerekli gördüğünde EMG yapılmasını isteyebilir. Elde edilen tüm bulguların ışığında kişiye bel fıtığı tanısı koyulur. Bel fıtığı tedavisi farklı şekillerde yapılabilir. Bu noktada belirleyici olan kişinin şikayetlerinin şiddetidir. Örneğin, bel fıtığı patlaması olarak bilinen kıkırdak önündeki en son bağ dokusunun yırtılması durumunda acil cerrahi müdahale gerekirken, hafif ağrılara yol açan bel fıtığı, fizik tedavi yöntemleriyle ve / veya ilaçla tedavi edilebilir. Ameliyatsız bel fıtığı tedavisi yöntemleri arasında yer alan fizik tedavi yöntemleri de hastanın mevcut durumuna göre yapılır. Sıcak uygulama ve elektrik akımı uygulamalarının yanı sıra manipülasyon ve lokal enjeksiyon gibi pek çok farklı yöntem uygulanabilir.
Bel fıtığı tedavi yöntemlerinden bir diğeri de cerrahi uygulamalardır. Genel, lokal ya da spinal anesteziyle yapılan operasyon sırasında hasta yüzüstü yatar pozisyondadır. Fıtık olduğu tespit edilen diskin üzerindeki dokuya küçük bir kesi yapılarak ameliyat gerçekleştirilir. Bel fıtığı ameliyatı çoğunlukla kısmi diskektomi yöntemiyle yapılır. Bu yöntemle fıtıklaşmış diskin bir kısmı çıkarılır. Bel fıtığı ameliyatı sonrası anestezinin etkisi geçtiğinde hasta yürüyebilir. Hasta çoğunlukla 24 saat içinde taburcu edilir. Operasyon sonrasında 4 hafta boyunca araç kullanmak, uzun süre ile oturmak, yük kaldırmak ve eğilmek gibi eylemlerden kaçınmak gerekir. Hekim gerekli olduğunda bel fıtığı korsesi önerebilir.
Eğer sizde de bel fıtığı belirtileri varsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin.
Son güncellenme tarihi: 04 Eylül 2020
Yayınlanma tarihi: 04 Eylül 2020
6 dk
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon
Bölüm Doktorları
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon
Önerilen Sağlık Yazıları
19 Eylül 2023 Salı
Sabah ağrılarla uyanıyorsanız dikkat
20 Eylül 2023 Çarşamba
Boyun ağrısına engel olmanın 9 yolu
20 Eylül 2023 Çarşamba
Sırtüstü yatmak bel ağrısı sebebi
20 Ağustos 2023 Pazar
Vücutta karıncalanma neden olur?
500 kez okundu
20 Ağustos 2023 Pazar
Osteoporoz Kliniği neleri amaçlar?
500 kez okundu
20 Ağustos 2023 Pazar
Ankilozan Spondilit: Nedir, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
500 kez okundu
20 Ağustos 2023 Pazar
Bel ve Sırt Ağrısı Tanı ve Tedavisi
500 kez okundu
20 Ağustos 2023 Pazar
Boyun Düzleşmesi: Nedir, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
500 kez okundu
20 Ağustos 2023 Pazar
Diz ağrısı nedenleri ve tedavisi
500 kez okundu
20 Ağustos 2023 Pazar
El bileği ağrıları neden olur?
500 kez okundu
20 Ağustos 2023 Pazar
Fibromiyalji Nedir? Fibromiyalji Belirtileri Nelerdir?
500 kez okundu
20 Ağustos 2023 Pazar
Fizyoterapi Nedir, Fizyoterapi Kimlere Uygulanır?
500 kez okundu
20 Ağustos 2023 Pazar
İltihaplı romatizma için öneriler ve tedavi yöntemleri
500 kez okundu
20 Ağustos 2023 Pazar
Kalça ağrısı neden olur? Nasıl geçer?
500 kez okundu
20 Ağustos 2023 Pazar
Karpal Tünel Sendromu: Nedir, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
500 kez okundu
20 Ağustos 2023 Pazar
Klinik pilates nedir, ne yararı vardır?
500 kez okundu
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Omuz ağrılarının sebepleri nelerdir? Nasıl tedavi edilir?
500 kez okundu
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Osteoporoz (Kemik Erimesi) Nedir, Belirtileri Nelerdir?
500 kez okundu
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Osteoporoz nedir? Nasıl tedavi edilir?
500 kez okundu
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Parapleji nedir? Tedavisi nasıldır?
500 kez okundu
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma): Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi
500 kez okundu
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Skolyoz: Nedir, Belirtileri ve Tedavisi
500 kez okundu
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Uyuşma neden olur?
500 kez okundu
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Bacak Kas İskelet Sistemi Problemlerinin Tanı ve Tedavisi
500 kez okundu
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Egzersiz Tedavisi
500 kez okundu
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Fizik Tedavi Yöntemleri
500 kez okundu
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Kanser Rehabilitasyonu
500 kez okundu
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Kas Ağrısı Sendromları ve Fibromiyalji Tanısı ve Rehabilitasyonu
500 kez okundu
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Kayropraktik (Omurga Sağlığı)
500 kez okundu
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Kişiye Özel Planlanmış Fiziksel Aktivite Programı
500 kez okundu
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Kol Kas İskelet Sistemi Problemlerinin Tanısı ve Tedavisi
500 kez okundu
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Nörolojik (Sinir Sistemi) Hastalıkların Rehabilitasyonu
500 kez okundu
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Ozon Tedavisi: Nedir, Nasıl Yapılır, Faydaları Nelerdir?
500 kez okundu
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Terapötik (Tıbbi) Masaj
500 kez okundu
20 Eylül 2023 Çarşamba
Dirsek ağrıları neden olur?
20 Eylül 2023 Çarşamba
Trafik kazalarında kamçı yaralanması
11 Ekim 2023 Çarşamba
Homeopati Nedir?
11 Ekim 2023 Çarşamba
Tetik Parmak Sendromu Nedir? Nedenleri ve Tedavisi
17 Ekim 2023 Salı
Sabah ağrıları ve sabah ağrılarının nedenleri
11 Mart 2024 Pazartesi
Hacamat Nedir? Faydaları Nelerdir ve Nasıl Yapılır?
Öne Çıkan Kanser Yazıları