Çocuklarda kansızlık ve tedavisi

Tıbbi adıyla “anemi” yani kansızlık; kırmızı kan hücre (alyuvarların) sayısının beraber veya ayrı olarak o yaşa uygun normal değerlerin altına düşmesi sonucu oluşan bir rahatsızlık. Bu azalma sonucu ise kanın oksijen taşıma kapasitesi ve dokulara giden oksijen miktarında azalma oluyor. Ülkemizde 0-1 yaş arası birçok çocukta kansızlık görülüyor. Eğer dikkat edilmez ve önlem alınmaz ise bu sorun büyüyerek tehlikeli boyutlara ulaşabilir.

Çocuklarda kansızlığın 3 ana nedeni var: Birincisi yapım azlığı, ikincisi yıkım fazlalığı, üçüncüsü de kan kaybıdır. Kansızlık sıklığı belirli yaş gruplarına ve nedene yönelik değişmekle birlikte ülkemizde büyük çoğunluğu 0-1 yaş grubunu içeren fizyolojik anemi dediğimiz kansızlık türü görülmektedir.

Doğru beslenmeyen kız çocuklarında görülüyor

Eğer risk faktörü varsa her yaşta ve her cinsiyette görülen kansızlık sorunu sağlıklı bebeklik, özellikle yeterli ve dengeli beslenmeyen ergen kız çocuklarında daha yaygın görülüyor.

Kansızlık öncelikle iştahsızlık, solukluk, huzursuzluk ile kendisini belli ediyor ve kalp hızında artma, kabızlık, kilo kaybı, büyüme geriliği, davranış ve bilişsel fonksiyonlarda gerileme gibi tüm sistemleri etkileyen semptomlarla etkisini gösteriyor.

Tedavi ise nedene yönelik olması gerekiyor. Yapım azlığı için farklı, yıkım fazlalığı için farklı yaklaşımlar sergilenir, örneğin ülkemizde çok sık görüldüğü için demir eksikliği anemisinde bebeklere 3. ayından itibaren demir desteği sağlanır. Her yaş için en önemli olan ise dengeli ve doğru beslenmedir.

İlk 6 ay sadece anne sütü verilmeli

Çocukların yaşlarına ve ihtiyaçlarına göre beslenmesi gerekiyor. Örneğin, ilk 6 ay sadece anne sütü verilir. Eğer mümkün olamıyorsa demir içeren mamalar ile beslenme sağlanmalıdır. 6. aydan sonra ek gıdalara başlanır. Yaş ilerledikçe yeşil yapraklı sebze, baklagil, kırmızı ve beyaz et, karaciğer gibi demirden zengin besinler bulunmalıdır. Demir emilimini artıran portakal, domates, limon gibi C vitamini içeren gıdalar unutulmamalıdır.

İnek sütü demir emilimini azaltıyor

“Süt içmek kansızlığa neden olur” görüşü ise tamamen doğruyu yansıtmıyor. İnek sütü demir emilimini azalttığı için sütün, demir emilimini engellemeden içilmesi gerekiyor. İlk 12 ayda çocuklara zaten süt önermiyoruz. 1 yaşından sonra ise normal bir öğün gibi algılamayıp sindirimden sonra içilebilir. Örneğin gece yatmadan önce çocukların bir bardak süt içmesinde bir sakınca yoktur. Günlük süt alımı 500 ml’yi geçmemelidir.