0-3 yaş çocuklarda sağlıklı bir uyku düzeni için 11 öneri

Bebeklerde ve çocuklarda uykuya geç dalma, gündüz kısa uykular, gece ortasında sık sık uyanma gibi uyku düzensizlikleri görülebiliyor. Anne ve babaların, 0-3 yaş arası bebeklerde görülen uyku sorunlarını dikkatli ve sabırlı bir süreçle atlatabileceklerine dikkat çeken Anadolu Sağlık Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Esra Kutlu, “Bebeklere kendi başlarına uyumayı öğretirken şunu unutmamalıyız ki, ağlamaları çok doğal bir tepkidir. Ancak ağlarken yanlarında olup destek verirsek, kuracağımız güven ve sevgi bağı da bundan zarar görmez” dedi. Dr. Esra Kutlu konuyla ilgili önemli bilgiler verdi...

Uyku bozukluğunun nedenleri çevresel veya bebeğe ait faktörler olabilir. Odanın ısısı (16-22 derece olmalı), nemi (yüzde 40-60 aralığında olmalı), ışık (karanlık veya loş ışık olmalı), çarşafın katlanması, uykudan önce çocuğun aşırı beslenmesi, bazı ilaçlar (antihistaminikler, soğuk algınlığı ilaçları gibi), bebeğe bakan kişilerin uyku uygulamalarındaki tutarsızlığı, annedeki stres düzeyi ve gebelik dönemi depresyonu gibi nedenler çevresel faktörlerdir. Bebeğe ait faktörler ise; kuru cilt (gerilir ve kaşınır), reflü, alerjik rinit, kolik, diş çıkarma, geniz eti büyümesi, uyku apnesi, dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu, astım, otizm, obezite ve demir eksikliği anemisi olabilir.  

Bebeklerde günlük uyku düzeni ay ve yaşa göre değişir

Bir bebeğin günlük uyuma süresi ay ve yaş aralığına göre değişir. Yenidoğan döneminde, eğer bebeğin fiziksel bir sorunu yoksa uykularının da düzenli olması beklenir. 5-8 ay aralığında bebekler genellikle 3 gündüz uykusu yapar ve toplamda 3-3.5 saat uyurlar. Gece uykuları 10-11 saattir. 9-14 ay aralığında bebeklerin çoğu gündüz 2 kez, toplamda 2.5-3.5 saat uyur. Geceleri 10-11 saat kesintisiz uyuyabilirler. 15-18 ay aralığı, bebekler için tek gündüz uykusuna geçiş dönemidir. Ortalama 2.5-3 saat uyuyabilirler. Eğer gece uykuları da 10-11 saat olursa ideal bir uyku düzeni oluşmuş demektir. 24 aydan sonra gündüz uykuları ortalama 2 saat olur. 2.5 yaştaki uyku süresi gündüz 1.5-2 saat, gece kesintisiz 10-11 saattir. 

Uyku eğitimine akşam başlanmalı

İlk 4 ay boyunca bebekle bol temas halinde olmak çok değerli. Ancak 4. aydan sonra bebeği destekli uyutmak doğru değil. Bu durum, bebeğin kendi kendine uykuya geçmesini ve kesintisiz uyumasını güçleştirir. Bebekler 60-90 dakikada bir uyanabiliyor. Destekle yani sallayarak, emzirerek, beraber yatarak, pışpışlayarak ve benzeri yöntemlerle uyutulmaya alışmış bir bebek her uyku döngüsünde aynı desteğe ihtiyaç duyacaktır. Tabii bir odada tek başına ağlamaya bırakılan ya da kendi kendine uyumaya zorlanan bebeklerde oluşan stres de uykuya geçmeyi güçleştirir. Şu çok önemli ki; bebek bir an bile annesinin onu terk ettiğini hissetmemeli. Uyku eğitimini en erken 4-6. aydan sonra anne vermelidir. İlk 3-5 gün atlatıldıktan sonra ise baba ya da bebeğin bakımına yardım edecek diğer kişiler devam edebilir. Eğitime mutlaka akşam başlanmalı ve uygun bir yatış- kalkış saati belirlenmelidir. 

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Esra Kutlu, sağlıklı bir uyku düzeni kurmak için önerilerde bulundu:

  • Saat 18.00’den sonra heyecanlı, hareketli oyunlar, parlak ışıklar yerine; banyo, masaj, kremleme, pijama giydirme ve kitap okuma gibi uyku ritüeli oluşturmaya çalışın. Ancak gece erken yatmasını kolaylaştırmak için sabah en geç 08.00’de perdeleri açıp uyanmasını sağlayın. Bebeğin yatağında yastık dahil hiçbir şey olmamalıdır. Yastığı 2-3 yaştan sonra kullanabilir, yorgan veya battaniye örtmek yerine uyku tulumu tercih edebilirsiniz. Gün içinde odasını 1 saat havalandırmak önemli. Yenidoğan için sert yaylı yatak bulamazsanız lateks yatak kullanabilirsiniz. Çarşafını gererek örtün ya da hareketle toplanmasını engellemek için lastikli çarşaflar kullanın. 
  • Bebeğinizi uyuttuğunuz ortamın, gece zifiri karanlığa yakın, gündüz loş olmasına dikkat edin. 
  • Gündüz uykularından 15-20 dakika, gece uykularındansa 30-40 dakika önce bebeğinizi odasına geçirin. Bebeğiniz gündüz ve gece uykusunu her zaman aynı ortamda uyumalıdır. Odasını 5. aydan sonra ayırabilirsiniz. Tam bu dönemde bir uyku arkadaşı edinmesini de unutmayın. Uyku arkadaşı, bebekler uykuya geçerken ellerine vermeye çalıştığımız, uykuyla özdeşleştirmesini istediğimiz yumuşak, üzerinde burun, göz, düğme gibi küçük parçaları olmayan, yıkanabilir, tüysüz, çok büyük olmayan bir oyuncaktır. 
  • 1 yaş sonrasında katı gıda beslenmesini, bebeğinizi yatırmadan 1 saat önce bitirmelisiniz. 
  • Çocuğunuzu uykuya, konuşarak hazırlayın. Onlar bizi anlıyor. 
  • Ortalama 40-50 dakika bekleyin. Kararlılıkla 3-7 gün tutarlı bir tavır sonuç verecektir. 
  • Bebeğinizin çıkardığı en küçük seste yanına koşmayın, çünkü bebeğinizin kendi kendine uykuya dalabilme yeteneğini öğrenme şansını elinden almış olursunuz. 
  • Uyku döngülerini atlatırken bebeklerde minik sesler, küçük ağlamalar, sağa sola hızlı dönmeler olağandır. Eğer bebeğiniz gündüz uykularından ağlayarak uyanıyorsa, halen uykusu var demektir, hemen yataktan almayın. Gündüz uykuları yerleştikten sonra, gece uykusu için son gündüz uykusunun ardından 3 saat beklemelisiniz. 
  • Uykuya dalmadan önce yatağın içinde sürekli dönüp duran, birisine temas etme ihtiyacı olan bebeklere uykudan önce masaj yapılması, yatağına temas edebileceği yastıklar konması, uyku arkadaşı edinmesine teşvik edilmesi ve ağır battaniye kullanılması faydalı olabilir. Ancak dokunsal hassasiyeti olan bebekler yorgan ve battaniyeden rahatsız olurlar. Onlar için de bacaklarını rahat hareket ettirebilecekleri uyku tulumu kullanabilirsiniz. 
  • Prematürelerde uyku eğitimi verilirken tek dikkat edilmesi gereken nokta, düzeltilmiş yaşına göre planlama yapmak olmalıdır. 
  • Uyku eğitiminden verimli sonuç alamadığınızda doktorunuza danışmayı ihmal etmeyin.
     

Yapılmaması gerekenler

  • Bebeklerin kendi kendilerine uykuya dalmasına fırsat vermeyen tensel dokunmalar 
  • Sallayarak uyutmak 
  • Uykuya geçerken emzirmek veya biberonla besleyerek uyutmak 
  • Kucakta, bebek arabasında uyutmak 
  • Sıcak bir ortamda uyutmak 
  • Bebeği aşırı giydirip uyutmak 
  • Bebeği uyku öncesi yorarak uykuya kolay geçeceğini düşünmek 
  • Bebeği gündüz çok yormak 
  • TV karşısında uyutmak (Televizyon karşısında uyuyan çocuklar sese alışırlar ve uykuya farkına varmadan geçerler).


 

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Bölüm Doktorları

Tıbbi Birimi İncele
Gebze

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Prof. Dr. Nermin Tansuğ

Gebze Ataşehir

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Doç. Dr. Neşe Karaaslan Bıyıklı

Gebze Ataşehir

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Uzm. Dr. Ayşe Sokullu

Gebze Ataşehir

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Uzm. Dr. Ebru Gözer

Ataşehir

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Uzm. Dr. Güner Esra Kutlu

Gebze

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Uzm. Dr. Hikmet Baydilli

Gebze

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Uzm. Dr. İsmail Akkar

Gebze

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Uzm. Dr. Mehmet Kılıç

Gebze

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Uzm. Dr. Namık Kemal Akpınar

Gebze

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Uzm. Dr. Pınar Erdoğan Özgür

Ataşehir

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Uzm. Dr. Sevim Gülbaş

Gebze

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Prof. Dr. Nermin Tansuğ

Gebze Ataşehir

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Doç. Dr. Neşe Karaaslan Bıyıklı

Gebze Ataşehir

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Uzm. Dr. Ayşe Sokullu

Gebze Ataşehir

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Uzm. Dr. Ebru Gözer

Ataşehir

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Uzm. Dr. Güner Esra Kutlu

Gebze

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Uzm. Dr. Hikmet Baydilli

Gebze

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Uzm. Dr. İsmail Akkar

Gebze

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Uzm. Dr. Mehmet Kılıç

Gebze

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Uzm. Dr. Namık Kemal Akpınar

Gebze

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Uzm. Dr. Pınar Erdoğan Özgür

Ataşehir

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Uzm. Dr. Sevim Gülbaş

Tümünü göster

Önerilen Sağlık Yazıları

10 soruda çocuklarda COVID-19

10 soruda çocuklarda COVID-19

Bebek üşümesine karşı önlemler

Bebek üşümesine karşı önlemler

Bebeklerde diş çıkarma belirtileri ne zaman başlar

Bebeklerde diş çıkarma belirtileri ne zaman başlar

Bebeklerde reflü belirtilerini azaltmanın yolları

Bebeklerde reflü belirtilerini azaltmanın yolları

Yüksek ateş nasıl düşürülür?

Yüksek ateş nasıl düşürülür?

Çocukların konuşma becerisi nasıl geliştirilir?

Çocukların konuşma becerisi nasıl geliştirilir?

Çocuğum Hangi Sporu Yapmalı?

Çocuğum Hangi Sporu Yapmalı?

Çocukların zeka gelişimini destekleyen 10 öneri!

Çocukların zeka gelişimini destekleyen 10 öneri!

Çocuklarda kansızlık ve tedavisi

Çocuklarda kansızlık ve tedavisi

Prematüre bebeklerde solunum güçlüğü

Prematüre bebeklerde solunum güçlüğü

Sağlıklı Çocuk Takibi

Sağlıklı Çocuk Takibi

Yenidoğan Bebek Bakımında Nelere Dikkat Edilmelidir?

Yenidoğan Bebek Bakımında Nelere Dikkat Edilmelidir?

Bebeklerde ishal neden olur, nasıl geçer?

Bebeklerde ishal neden olur, nasıl geçer?

Bebeklerde pamukçuk nasıl geçer?

Bebeklerde pamukçuk nasıl geçer?

Bebeklerde Reflü ve Tedavisi

Bebeklerde Reflü ve Tedavisi

Down Sendromu: Nedir, Belirtileri, Neden Olur?

Down Sendromu: Nedir, Belirtileri, Neden Olur?

El Ayak Ağız Hastalığı Nedir? Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi

El Ayak Ağız Hastalığı Nedir? Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi

Çocuklarda İdrar Yolları Enfeksiyon Belirtileri

Çocuklarda İdrar Yolları Enfeksiyon Belirtileri

Kistik Fibrozis: Nedir Nedenleri Belirtileri ve Tedavisi

Kistik Fibrozis: Nedir Nedenleri Belirtileri ve Tedavisi

Kızamık Belirtileri Nedir? Kızamık Tedavisi

Kızamık Belirtileri Nedir? Kızamık Tedavisi

Rota Virüsü: Nedir, Nasıl Bulaşır, Belirtileri, Tedavisi

Rota Virüsü: Nedir, Nasıl Bulaşır, Belirtileri, Tedavisi

Su Çiçeği : Nedir, Belirtileri, Bulaşıcılığı ve Tedavisi

Su Çiçeği : Nedir, Belirtileri, Bulaşıcılığı ve Tedavisi

Su çiçeği hakkında bilmeniz gerekenler

Su çiçeği hakkında bilmeniz gerekenler

Çocuklarda her enfeksiyon rahatsızlığında antibiyotik kullanılmamalı

Çocuklarda her enfeksiyon rahatsızlığında antibiyotik kullanılmamalı

Döküntülü hastalıklar

Döküntülü hastalıklar

COVID-19 Geçiren Çocuklarda MIS-C Hastalığına Dikkat!

COVID-19 Geçiren Çocuklarda MIS-C Hastalığına Dikkat!

Bebeklerde kabızlık sorunu

Bebeklerde kabızlık sorunu

Bebeklerde uyku sorunlarına etkili çözüm:   Uyku Eğitimi

Bebeklerde uyku sorunlarına etkili çözüm: Uyku Eğitimi

Bebek Kahvaltısı Nasıl Olmalıdır? Aylara Göre Bebek Kahvaltısı

Bebek Kahvaltısı Nasıl Olmalıdır? Aylara Göre Bebek Kahvaltısı

Çocukları enfeksiyonlardan korumanın yolları

Çocukları enfeksiyonlardan korumanın yolları

Çocuk Sağlığı Hakkında Bilgiler

Çocuk Sağlığı Hakkında Bilgiler

Sağlıklı beslenme ile bağırsaklarınızı mutlu edin

Sağlıklı beslenme ile bağırsaklarınızı mutlu edin

Disleksi Nedir, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Disleksi Nedir, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Yenidoğan Sarılığı Belirtileri Nelerdir? Nasıl Geçer?

Yenidoğan Sarılığı Belirtileri Nelerdir? Nasıl Geçer?

Kawasaki Hastalığı Nedir? Kawasaki Hastalığı Belirtileri

Kawasaki Hastalığı Nedir? Kawasaki Hastalığı Belirtileri

Tümünü göster