Göğüs Ağrısı Neden Olur?

Künt boğucu bir ağrıdan kısa keskin bir bıçak saplanma hissine kadar geniş bir yelpazede seyreden göğüs ağrısı, bazen kola ve boyuna doğru yayılabilir. Göğüs ağrısı nedenleri birçok hastalığın belirtisi olabilir. Kalp ve akciğer nedenli olabilen ciddi problemlerde göğüste ağrı nedeni tam olarak belirlenmeli ve acil tıbbi müdahale yapılmalıdır.

Göğüs Ağrısı Belirtileri Nelerdir?

Göğüs ağrısına neden olan durumları kalple ilgili ve diğer nedenlere bağlı olarak ikiye ayırabiliriz. Kalple ilgili göğüs ağrısının tipik özellikleri vardır ve acil müdahale gerektiren durumlara bağlı ortaya çıkar.

Kalple ilgili göğüs ağrısı: Bu tip göğüs ağrısında, hastalarda göğüste rahatsızlık hissi olur. Göğüste baskı, yanma, sıkışma tarzında ağrıya yol açar. Ağrı; çeneye, kola, omuzlara ve sırta yayılabilir. Kalple ilgili göğüs ağrısı birkaç dakikadan uzun sürer ve zaman zaman artıp azalan karakterde olabilir. Hareketle, aktiviteyle ağrının şiddeti artar, dinlenmeyle azalır. Göğüs ağrısına; nefes darlığı, soğuk terleme, yorgunluk, bitkinlik, bulantı ve kusma eşlik edebilir. Kalple ilgili bu tipik özellikleri içeren göğüs ağrısına anjina adı verilir.
Diğer nedenlere bağlı göğüs ağrısı: Kalple ya da diğer nedenlere bağlı göğüs ağrısını ayırt etmek her zaman mümkün olmayabilir. Ancak ağızda ekşi tat, yenilen besinlerin ağza geri geliyormuş hissi, yutmada zorluk, vücudun pozisyonuna göre ağrının şiddetinin değişmesi, öksürmeyle ve derin nefes almayla kötüleşen ağrı, ağrının uzun süredir var olması, noktasal ağrılar, gibi ağrı çeşitleri kalple ilgili olmaktan çok diğer problemleri işaret eder.

Göğüs Ağrısı Neden Olur?

Göğüs ağrısına sebep olan pek çok farklı problem vardır. Farklı sebeplerden kaynaklanan göğüs ağrısının birbirinden ayrılan karakteristik özellikleri bulunur.

Kalple ilgili nedenler:

Kalp krizi: Kalbi besleyen koroner arterlerin tamamen tıkanmasıyla oluşur. Kalbe olan kan akımı durur, kalp beslenemez ve oksijenlenemez. Buna bağlı olarak kalp kasındaki hücreler işlevlerini gerçekleştiremez, ölür. Kalp krizinde erken müdahale ile kalp kası hücrelerinin ölmeden kurtarılması amaçlanır. Kalp durduktan sonra özellikle beyin gibi oksijen azlığından çabuk etkilenen dokular zarar görebilir. Kalp krizi geçirdiği anlaşılan hastaların hemen fark edilip, acil müdahalede bulunulması kritik öneme sahiptir.
Anjina: Kalbin beslenmesini sağlayan koroner arterlerin ve dallarının kritik ölçüde daralması veya geçici olarak tıkanmasına bağlı olarak meydana gelir. Tıkanan damarın çapı azaldığından bu damarın içindeki kan akımı azalmıştır. Özellikle egzersiz sırasında, kalbin artmış oksijen ihtiyacının azalmış kan akımına bağlı olarak karşılanamaması ağrıya neden olur. Damarın daha çok tıkanmasını önleyecek veya damarları genişletici tedaviler ya da tıkalı yada daralmış damarın açılmasını sağlayacak anjiyoplasti gibi işlemler yapılmazsa anjina, kalp krizine doğru ilerleyebilir.
Aort diseksiyonu (yırtılması): Kanın, kalpten vücuda dağıtılmasını sağlayan ana damar olan aortun diseksiyonu hayatı tehdit eden ciddi bir durumdur. Bazı sebeplerden damar duvarını oluşturan yapıların birbirinden ayrılması, ayrılan bölgelere kanın dolarak damarı yırtması nedeniyle meydana gelir. Göğüste ve sırtta bıçak saplanırmış gibi bir ağrıya sebep olur.
Perikardit: Kalbi saran perikard adlı yapının inflamasyonu (iltihaplanması) sonucu oluşur. Nefes almayla ya da uzanmayla şiddetlenen keskin bir göğüs ağrısına yol açar.

Göğüs ağrısı sindirim sistemiyle alakalı rahatsızlıklara bağlı olarak da ortaya çıkabilir:

Mide ekşimesi, reflü: Göğüs kafesinin arkasında hissedilen yanma tarzında ağrıdır. Midenin asitli içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasıyla oluşur. Kahve, gazlı içecek, ekşili yiyecekler gibi besinlerin tüketilmesi reflünün neden olduğu yanma hissinin artmasına neden olur.
Yutma bozuklukları: Genellikle yemek borusuyla ilgili problemlere bağlı olarak meydana gelen yutma bozukluklarında, hastalar yutkunurken zorluk çeker, ağrı hisseder.
Safra kesesi ve pankreas rahatsızlıkları: Safra kesesi ve pankreasta meydana gelen inflamasyon (iltihaplanma) göğse doğru yayılan karın ağrısına yol açabilir.

Kas ve kemikle ilgili problemler göğüs ağrısı nedeni olabilir:

Kostokondrit: Göğüs kafesindeki kıkırdağın iltihaplanmasına bağlıdır.
Ağrılı kaslar: Kronik ve yaygın ağrıya sebep olan fibromiyalji gibi rahatsızlıklar göğüs kaslarını da içeren kasların sürekli ağrımasına yol açabilirler.
Kaburga hasarları: Kaburga kemiklerinde meydana gelen çatlak, kırık, ezilme gibi durumlarda göğüs ağrısı gözlenebilir.

Akciğerle ilgili hastalıklarda göğüs ağrısı bir belirti olabilir:

Pulmoner embolizm: Damarlarda kanın aşırı pıhtılaşması sonucu meydana gelen pıhtılar, akciğeri besleyen damarları tıkayarak akciğerin kanlanmasının durmasına neden olur. Bu durum göğüs ağrısına yol açabilir.
Plörezi: Akciğer saran zarın inflamasyonuna (iltihaplanmasına) bağlı olarak ortaya çıkar. Perikarditte olduğu gibi nefes almayla, öksürmeyle kötüleşen ağrıya sebep olur.
Akciğer kollapsı (iflası): Akciğer içindeki havanın akciğer ve kaburga arasına sızması sonucu oluşur. Ani başlayan ve birkaç saat süren, genellikle nefes darlığının eşlik ettiği bir göğüs ağrına yol açar.
Pulmoner hipertansiyon: Akciğerlere kanı götüren kan damarlarında kan basıncının yükselmesi sonucu oluşan bu durumun belirtilerinden biri göğüs ağrısı olabilir.

Göğüs ağrısına sebep olabilecek diğer nedenler:

Panik atak: Göğüs ağrısı; kalp atışının hızlanması, aşırı terleme, mide bulantısı ile birliktelik gösterdiğinde olası sebeplerden birisi de panik ataktır.
Zona hastalığı: Su çiçeğine neden olan virüsün, vücutta uzun yıllar inaktif kalıp, bağışıklık sisteminin zayıflaması gibi vücudun direncini düşüren durumlarda yeniden aktif hale geçmesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Yüz, sırt ve kalçada içi suyla dolu kabarcıkların oluşmasına ve ateş, baş ağrısı, mide bulantısı gibi belirtilere yol açabilir.

Göğüs Ağrısının Tanı ve Tedavisi Nasıldır?

Göğüs ağrısının aniden ortaya çıktığı ve kalp krizini düşündüren tipteki ağrıda hasta, acil olarak en yakın sağlık merkezine başvurmalıdır. Kalple ilgili göğüs ağrısının hayatı tehdit edebilecek ve acil müdahalenin gerektiği bir problemden kaynaklanması yüksek ihtimaldir. Doktorun ağrının başlangıcı, tipi, şiddeti ve süresiyle ilgili sorduğu sorulara verilecek cevaplar göğüs ağrısının sebebini bulmada önem teşkil eder.

Kalbin elektriksel aktivitesini gösteren EKG (elektrokardiyogram), kan testleri, göğüs filmi, kalp fonksiyonlarının belirlenmesine yarayan görüntüleme yöntemi olan ekokardiyogram, kalbi ve aortun yapılarını gösteren MR, kalp fonksiyonlarının egzersiz sırasında nasıl olduğunu belirleyen stres testi, tıkalı damarları gösteren anjiyogram gibi yöntemler göğüs ağrısının nedenini belirlemede kullanılabilir.

Göğüs ağrısının tedavisi, ağrıya sebep olan duruma göre değişkenlik gösterir. Kalbi besleyen koroner arterlerin tıkalı olmasına bağlı meydana gelen durumlarda; tıkalı damarın ilaçlarla açılması, pıhtı çözücü ilaçlar ve pıhtılaşmayı engelleyen kan sulandırıcılar kullanabilir. Tıkanıklığın daha ileri seviyede olduğu durumlarda anjiyo ile tespit edilen damara girişim ile hastanın kalp damarlarına stent koyulur ve tıkanıklık giderilir. Tıkanıklığın çok sayıda damarı etkilediği hastalarda ise arterlerin vücuttaki başka damarlar kullanılarak cerrahi yöntemle tamir edilmesi (bypass) gündeme gelebilir.

Göğüs ağrısının kalp dışı nedenlere bağlı olduğu durumlarda örneğin reflüde; antiasit ilaçlar, mide koruyucular kullanılabilir.

Panik atağın yol açtığı göğüs ağrısı antianksiyete ilaçlarıyla tedavi edilebilir.

Göğüs ağrısı, ciddi bir rahatsızlığın göstergesi olabilir. Göğüs ağrısı yaşayan kişiler mutlaka en yakın sağlık merkezine başvurarak kontrollerini yaptırmalıdır. Göğüs ağrısına neden olan durumun belirlenmesi ve gereken tedavinin yapılması hem göğüs ağrısının tekrarlanmasının önüne geçer hem de göğüs ağrısından daha ciddi sorunların ortaya çıkması engellenmiş olur. Özellikle ileri yaş, diyabet, tansiyon, yüksek kolesterol gibi durumların kalp krizi riskini artırdığı unutulmamalıdır. Bu risk faktörlerinden birine ya da birkaçına sahip kişilerin göğüs ağrısı geçirdiklerinde en yakın acil merkeze başvurması tavsiye edilir