Marifetli robotlar bu kez protez ameliyatlarında!

Kapalı yapılan ameliyatlarda artık adını sıkça duyduğumuz robotik cerrahi, diz ve kalça protezlerinin uygulanmasında da cerrahlara büyük bir kolaylık sağlıyor. Ameliyat öncesinde iyi bir planlama imkanı veren yöntemle, cerrahi esnasında istenmeyen bir durumla karşılaşılmasının da önüne geçiliyor.

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Kenan Keklikçi

“Robotik cerrahi iyileşme sürelerini, açık cerrahiye göre fark edilebilir düzeyde kısalttı. Böylece hastanın günlük yaşamına dönüşü de daha hızlı oluyor.”

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Selim Şanel

“Eklem protezi cerrahisinde robot kullanımı, özellikle cerrahi öncesinde hastanın ameliyatı için ideal bir planlama yapmamızı sağlıyor. Buna göre en hassas, en uygun kesileri yaparak ameliyatı en az riskle tamamlıyoruz.”

Son yıllarda robot teknolojisi hayatımızın her alanında kendini daha güçlü hissettirmeye başladı. Sağlık da bu alanlardan biri. Bugün tıpta pek çok ameliyat için uygun görülen robot yardımlı cerrahinin kullanımı giderek yaygınlaşıyor. Ameliyatların çok daha hassas ölçümlerle yapılmasını sağlayan bu teknoloji, ortopedik sorunların cerrahisinde de başarıyla uygulanıyor. Özellikle eklem protez cerrahisinde artık daha sık tercih edilen robotik cerrahiyi, en sık diz eklem protezi ameliyatlarında görüyoruz. Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanları Prof. Dr. Kenan Keklikçi ile Prof. Dr. Selim Şanel’in verdikleri bilgiye göre kalça protezleri için de robot teknolojisinden faydalanılıyor. Hatta travma ve omurga cerrahisinde kullanımı da var. Eklem protez cerrahisinde robotik cerrahi nasıl kullanılıyor, hastaya ve cerraha ne gibi avantajlar sunuyor? Hepsinin cevabını yazımızda özetledik…

Ortopedi Ameliyatlarında Robot Kullanımı

Eklem protez cerrahisinde kullanılan robot teknolojisi, genel cerrahi ya da üroloji gibi branşlarda kullanılan robot teknolojilerinden biraz daha farklı. Elbette bu sistemde de yine monitör ve kesiyi yapan kol ünitesi gibi bileşenler var. Ayrıca cerrahi ile ilgili kalibrasyonların yapıldığı bir konsol bulunuyor. Ancak cerrah uzaktan, konsol başından değil, bizzat hastasının başında robot kolu ve monitördeki anatomik imajdan yardım alarak ameliyatını gerçekleştiriyor. Robot ise ameliyat öncesi yapılan planlamaya göre en doğru yerden, en küçük kesilerin açılması konusunda cerrahın en büyük yardımcısı. Ameliyat öncesinde hastaya özel yapılan planlamayla daha doğru ve hassas bir cerrahi hedefleniyor, gerekli ölçümler, hesaplamalar yapılıyor. Tüm aşamalar; planlama, hastanın verilerinin sisteme yüklenmesi, ameliyatın yapılması, tamamı cerrahın kontrolünde yürütülüyor. Robot sadece cerrahın yardımcısı.

Diz Protezi Ameliyatlarında Çok Yaygın

Robotik cerrahinin ortopedide kullanım alanları da genişliyor. Yöntem en çok diz eklem protezlerinde kullanılırken, bazı hasta grupları için kalça protezlerinde de yaygınlaşmaya başladı. Yakın zaman içinde ise omuzla ilgili sorunlarda uygulanmasına şahit olacağız.

Her Hasta İçin Uygun Mu?

Eklem protez ameliyatlarında robotik cerrahinin çocuk hastalarda kullanımı yok. Ayrıca protez değişimi olacak hastalarda da şimdilik bu teknoloji kullanılmıyor. Robotik cerrahinin kullanımında hasta seçimi, hastalığının derecesi, kaç kez ameliyat olduğu gibi faktörler birlikte değerlendiriliyor.

Ortopedi ve Travmatoloji Açık Ameliyatlar Tarihe Mi Karışıyor?

Bugün artık eklem cerrahisinde ameliyatların neredeyse tamamına yakını kapalı yapılıyor. Yakın gelecekte robotik cerrahi yapay zeka entegrasyonlarıyla daha da geliştirilecek. Tüm eklem protez cerrahilerinde ve revizyon ameliyatlarında robot kullanımının artacağı tahmin ediliyor. Travma cerrahisinde de yaygınlaşacak gibi görünüyor. Çin’de geliştirilen bir robot, leğen kemiği gibi zor bölge kırık tedavilerinde bir süredir kullanılıyor. Tüm bu gelişmeler, bilimsel yayınlar ve cerrahi deneyimler arttıkça başarı oranları da yükselmeye devam edecek ve robotik cerrahi kullanımı daha da yaygınlaşacak.

Robotik Cerrahinin Doktor ve Hastalar İçin Avantajları

Ortopedi alanında robotik cerrahinin, cerrah için önemli bir destekleyici işlevi var:

• Robot kullanımıyla ameliyat öncesinde, yapılacaklar için iyi bir planlama fırsatı veriyor ve bu sayede ameliyatta karşılaşılabilecek tüm sürprizlerin önüne geçilebiliyor.
• Bilgisayarlı tomografiden yararlanılarak kemik ve yumuşak doku uyumu için gerekli düzenlemelerin yapılmasına imkan veriyor.
• Bilgisayar programı ve renkli anatomik imajlar monitör üzerinde görülerek protez uygulaması için yapılan kemik kesileri ayrıntılı, hassas ve en uygun şekilde yapılabiliyor.
• Cerrah ameliyatta nereyi, hangi açıda, kaç mm keseceğini ameliyat öncesi yapılan planlamayla net olarak biliyor ve robotu da buna göre yönlendirerek ameliyatı yapıyor. Cerrah, kesileri robot yardımıyla kendisi yaptığından istediği anda işlemi durdurabiliyor.
• Tüm bu avantajlarla ameliyat öncesinde ve esnasında hata payı en aza düşürülüyor.
• Robotik cerrahinin hasta için de avantajları var. İyileşme sürelerini, açık cerrahiye göre fark edilebilir düzeyde kısaltmış durumda. Böylece hastanın günlük yaşamına dönüşü daha hızlı artık. Yöntem ayrıca oluşabilecek doku ödemlerini de azaltıyor. Yine de ameliyat sonrasında bazı durumlar için ek tedaviler gerekebiliyor.