Vajinismus: Nedir, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Dünya üzerinde bulunan tüm coğrafyalardaki kadınların ortak hastalıklarından biri vajinismustur.

Dünya üzerinde bulunan tüm coğrafyalardaki kadınların ortak hastalıklarından biri vajinismustur. Kesin olarak hangi nedenle ortaya çıktığı bilinmemekle birlikte yaşam kalitesini oldukça fazla düşürür ve hastaların mutsuzluğuna neden olur. Bunun önüne geçmek amacıyla birçok tedavi yöntemi uygulanmaktadır ve gün geçtikçe bu tedaviler geliştirilmeye çalışılmaktadır. Modern yaşamın getirdiği stres ile birlikte yeterli olmayan cinsel bilgiler birleştiğinde ortaya çıkabilen vajinismusun erken teşhis ve tedavisi çok önemlidir. Aksi takdirde hastalığın tedavisi zorlaşabilir ve hastalıktan dolayı oluşan kasılmalar dayanılmayacak hale gelebilir. Tüm bunların önüne geçilebilmesi için kadınların hastalığın belirtilerini anlaması, hepsinden önce vajinismus nedir ve neden olur gibi sorularının cevabını bilmesi gerekir. 

Vajinismus Nedir?

Vajinismus nedir sorusunun basit cevabı, vajina çevresindeki kasların istemsiz olarak gerilmesi veya kasılması olarak yanıtlanabilir. Vajina, kadın üreme sisteminin bir parçasıdır ve vücudun dış rahim alt kısmına bağlanır. Vajinada meydana gelen kasılmalar rahatsız edici veya çok ağrılı olabilir. Kasılmalar tamamen istemsiz olarak meydana gelir ve vajina içerisine bir şeyin girmesi esnasında kendini gösterir. Bu nedenle cinsel ilişki sırasında vajinismus hastası olan kadınlarda yoğun ağrı olur. Zamanla kasılmalar daha acılı bir hal alır ve sonuç olarak cinsel hayat son bulabilir. Yalnızca vajina içine bir temasta değil, vajina etrafına bir temas olduğunda da ağrılar ve kasılmaların olma ihtimali vardır. Çok nazik dokunmalardan dolayı ağrı ortaya çıkmayabilir ancak hastalığın tedavisinin bir an önce yapılması gerekir. Çünkü vajinismus ilişkilerin önüne geçebilir ve yaşam kalitesinin düşmesine sebep olur. 

Vajinismus Belirtileri Nelerdir?

Vajinismus belirtileri nelerdir dendiğinde en yaygın belirti olarak akla ilk gelen istemsiz vajinal kasıntılar ve gerilmelerdir. Ancak bu belirtilerin şiddeti hasta olan kadınlar arasında farklılık gösterir. Vajinismusu olan kadınların kasılmaları istemli olarak yönetmeleri mümkün değildir. Hastalık cinsel arzuların önüne geçmez, hatta cinsel ilişki esnasında zevk alma ve orgazm olma durumu yine görülebilir. Fakat bu durum gittikçe azalır ve kasılmalar ilişkinin önüne geçmeye başlar. Kasılmaların ve gerilmelerin yanı sıra yanma ve batma hissi de kendini gösterebilir. Hastalık her kadında aynı seyretmediğinden kimi hastalar cinsel ilişkiye girebilir ancak bu acı verici olabilir. Bunun yanında bazı hastalarda ise cinsel ilişki ne kadar zevkli de olsa acı orgazmın gerçekleşmesine mani olur. Sonuçta hastalar zamanla cinsel ilişkiden uzaklaşır ve bu da hayat kalitesinin düşmesine, evliliklerin tehlikeye girmesine ve huzursuzluklara yol açar. Vajinismus ile ortaya çıkan semptomlar nelerdir sorusu bu şekilde yanıtlanabilir. Vajinal olarak belirtileri olan hastaların muayene olmak için acele etmeleri gerekir. Çünkü erken teşhis ve tedavi hastalığın ilerlemesine engel olur, yaşam kalitesinin yeniden kazanılmasını sağlar.

Vajinismus Nedenleri Nelerdir?

Vajinismus neden olur sorusuna hala kesin cevap bulunabilmiş değildir. Bunun üzerinde çalışmalar devam etmekle birlikte en yaygın görüş vajinismusu tetikleyebilecek cinsel deneyimler veya seksle ilgili sorunlardır. Genç yaşlarda hoş olmayacak cinsel deneyimler, seks esnasında ani hareketler ve zorlamalar, jinekolojik bir muayene esnasında bireyin canını yakabilecek bir hareketin vajinismusa neden olabileceği düşünülmektedir. Çünkü vajina kasları bu olumsuz durumlara karşı vücudu korumak için bir savunma mekanizması oluşturarak kasılma refleksi gösterir. Bu da hastalığın ilk olarak ortaya çıkmasına sebep olabilir. Cinsel istismar, saldırı veya tecavüz gibi durumların da vajinismusa neden olabilir. Bastırılmış ve cinsel ilişkinin tabu olarak görüldüğü toplumlarda ise kadın bireylerin yetiştirilmeden dolayı gelen psikolojik bir savunma sistemi mevcuttur. Bu durumlar evlilikte dahi cinselliğin kötü bir şey olduğu hissinin kadınlarda oluşmasına neden olur. Böylece psikolojik olarak vajinismusun önü açılmış olur. Tüm bunların yanında;

• Hamile kalma korkusu
•  Doğum sonrası oluşan bazı komplikasyonlar
•  İlişkide meydana gelen sorunlar
•  Günlük yaşamın ve iş stresinin meydana getirdiği depresyon vajinismusa neden olabilir.

Vajinismus Hastalık Çeşitleri Nelerdir?

Vajinismusun iki ana türü vardır. Bu türler birincil (primer) ve ikinci (sekonder) olmak üzere adlandırılır. Birincil vajinismus, kadının ilk cinsel deneyiminde vajinada kasılma meydana gelmesinden dolayı cinsel ilişkiye girememesi olarak tanımlanır. Bu sınıfta yer alan hastalar yalnızca cinsel ilişkiden dolayı kasılmazlar. Bunun yanında jinekolojik bir muayene de onlar için büyük bir problemdir. Bu problemden dolayı hastaların vajinal muayene olmaları çok zordur. Ayrıca mantar, idrar yolu enfeksiyonu gibi hastalıklardan dolayı kullanılabilen fitil ya da ilaçların kullanımı da bu hastalar için pek mümkün değildir. Primer vajinismusun oluşmasındaki nedenlerin başlıcası ilk gece korkusu olarak adlandırılır. İkincil vajinismus ise birincilden farklı olarak, cinsel hayatı yolunda giden bir kadının düşük, zorlayıcı ve olumsuz etkiler bırakan bir doğum, ağrılı bir vajinal muayene, kürtaj gibi travmatik olaylardan dolayı ortaya çıkar. Diğerinden farklı olarak ikincil vajinismus hastalığında temelde korku vardır. Travmatik bir olaydan sonra meydana gelen korkudan dolayı vajinismus hastalığı ortaya çıkar ve buna kazanılmış vajinismus da denir. 

Vajinismus Teşhisi Nasıl Konulur?

Vajinismus teşhisi nasıl konulur sorusunun birkaç farklı cevabı vardır. Öncelikli olarak doktor hastanın cinsel geçmişi hakkında bilgi almak ister. Bunun ardından geçmişte herhangi bir cinsel travma veya istismar gibi durumların olup olmadığı hakkında sorular sorulabilir. Bunun ardından hastanın pelvik muayenesinin yapılması gerekir. Birçok hasta kasılmalardan ve ağrılardan dolayı pelvik muayeneden kaçınma eğilimi gösterir. Muayenenin yapılabilmesi için hastanın rahatlaması açısından bireyin istediği şekilde muayene yürütülebilir. Farklı fiziksel pozisyonlar hasta için daha rahatlatıcı veya olağan olabilir. Doktorun ne yaptığını görünce kendini rahat hissedecek hastalar için ayna kullanımı da tavsiye edilebilir. Pelvik muayenenin bu şekilde mümkün olmadığı durumlarda ise anestezi gerekebilir. Doktorun vajinismustan şüphelenmesi halinde doktor muayene esnasında ek olarak daha nazik olacaktır. Çoğunlukla doktorlar muayene sırasında hastanın daha rahat olması için yaptıkları işlemleri anlık olarak hastaya bildirirler. Böylece hastanın daha rahat olması ve endişe etmemesi sağlanmış olur. Fiziki muayenede vajinal bir yara veya iz aranır. Muayene sonucunda tüm fiziksel olasılıklar elendikten sonra geriye kalan psikolojik nedenlerin tedavisi için yol haritası çıkarılır. 

Vajinismus Tedavisi Nasıl Yapılır?

Vajinismus tedavisi teşhise bağlı olarak değişir. Fiziksel bir durumdan dolayı ortaya çıkan vajinismus için belirli ilaçlarla tedavi yürütülür. Ancak bunun dışındaki teşhisler için birkaç farklı yöntemle tedavi uygulanır. Seks terapisti gibi cinsel alanda uzmanlaşmış bir sağlık uzmanına hastanın yönlendirilmesi olasıdır. Terapistler cinsel hayatın nasıl sürdürülmesi gerektiği ve vajinal olarak nelere dikkat edilmesi gerektiği konusunda eğitimler yürütüler. Bu eğitimlerin amacı hastalığın altında yatan psikolojik nedenleri ortadan kaldırmak ve cinsellik hakkında hastada olan yanlış inanç ve bilgilerin silinmesini sağlamaktır. Bu eğitimlere psikoseksüel terapi adı da verilir. Vajinal kasları gevşetmek için nefes alma verme egzersizleri, hafif dokunma gibi farkındalık yaratmak amaçlı gevşeme teknikleri hastaya öğretilir. Vajinal kasların kontrolünü sağlamak amacıyla sıkma ve bırakma gibi pelvik taban egzersizleri uygulanabilir. Yavaş yavaş vajina içine yerleştirilen farklı boyutlardaki pürüzsüz tamponlar da vajinismus tedavisinde kullanılır. Bu tedavilerin hepsinin ortak amacı cinsel dürtüleri arttırmak ve cinsel ilişki sırasında gevşemeyi sağlamaktır. 

Vajinismus belirtisi gösteren tüm hastalar hastalığından çekinmeden en kısa zamanda muayene olabilir ve sağlıklarına yeniden kavuşabilirler. Böylece yaşamlarının geri kalanını daha kaliteli ve doyumlu bir şekilde sürdürebilirler.