23 Ağustos 2023 Çarşamba
Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonlarını önlemenin 10 yolu
Vajinal mantar enfeksiyonu, kadınlarda oldukça yaygın görülen ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyen genital rahatsızlıklardan biridir. Tıbbi adıyla vulvovajinal kandidiyazis olarak bilinen bu durum vajina çevresinde mantar (genellikle Candida albicans) adı verilen mikroorganizmaların aşırı çoğalması sonucu ortaya çıkar. Normalde vücutta belirli bir denge içinde bulunan bu organizmalar, bazı faktörlerin etkisiyle kontrolsüz şekilde artarak enfeksiyona neden olur. Vajinal mantar, bulaşıcı bir cinsel yolla bulaşan hastalık olmasa da cinsel birliktelikle semptomların artması mümkündür. Hijyen eksikliği ya da aşırı temizlik, bağışıklık sisteminin zayıflaması, ilaç kullanımı gibi birçok sebep mantar oluşumunu tetikleyebilir.
Vajinal mantar, vajina bölgesindeki normal flora içinde yer alan mantar türlerinin, bağışıklık sisteminin zayıflaması veya ortam dengesinin bozulması sonucu anormal şekilde çoğalmasıyla meydana gelen bir enfeksiyondur. Bu enfeksiyonun en yaygın etkeni Candida albicans isimli maya mantarıdır. Normal koşullarda zararsız şekilde vajinal flora içinde bulunan bu mikroorganizma, nemli ve sıcak ortam koşulları oluştuğunda hızla çoğalır ve enfeksiyon belirtilerine yol açar.
Vajinal mantar çoğu zaman cinsel yolla bulaşmaz; ancak cinsel ilişki sırasında tahriş olmuş mukozalar enfeksiyonun şiddetlenmesine neden olabilir. Ayrıca bu durum, kadın partnerin mantar taşıyıcısı olan bir erkekle ilişki yaşaması durumunda daha kolay gelişebilir. Mantar enfeksiyonu her yaştan kadında görülebilir; ancak özellikle üreme çağındaki kadınlarda hormon değişimleri nedeniyle daha sık rastlanır.
Bu enfeksiyon genellikle yüzeysel bir sorundur; sistemik yani tüm vücuda yayılma özelliği göstermez. Ancak tedavi edilmediğinde veya tekrar ettiğinde, yaşam kalitesinde belirgin düşüşe, cinsel ilişkide ağrıya ve psikolojik rahatsızlıklara neden olabilir. Bu nedenle belirtileri dikkate almak ve zamanında önlem almak büyük önem taşır.
Bazı belirtiler hafif ve geçici olabilirken, bazıları günlük yaşamı zorlaştıracak düzeyde yoğun yaşanabilir. Vajinal mantar enfeksiyonunun belirtileri, diğer vajinal enfeksiyonlarla karışabileceği için dikkatle değerlendirilmelidir. En yaygın görülen vajinal mantar belirtileri şu şekildedir:
Bu belirtiler başka vajinal rahatsızlıklarla da benzerlik gösterebilir. Bu yüzden kesin tanı için doktor değerlendirmesi ve gerekli görüldüğünde vajinal akıntı testi gibi laboratuvar yöntemlerine başvurulması gerekir.
En yaygın nedeni, normalde vajina florasında doğal olarak bulunan Candida albicans mantarının dengesiz şekilde çoğalmasıdır. Sağlıklı bir vajinada bu mantar türü, laktobasil adı verilen yararlı bakterilerle birlikte dengeli bir şekilde bulunur. Ancak bazı faktörler bu dengeyi bozarak mantarın baskın hale gelmesine ve enfeksiyon gelişmesine yol açar.
Antibiyotik kullanımı, bu dengeyi en hızlı bozan etkenlerden biridir. Özellikle geniş spektrumlu antibiyotikler, sadece zararlı bakterileri değil, laktobasilleri de yok ettiği için vajinal flora dengesizleşir. Bu da mantarların hızla çoğalmasına neden olur. Aynı şekilde doğum kontrol hapları ve kortizon içeren ilaçlar da hormonal ve bağışıklık sistemine etki ederek bu dengeyi bozabilir.
Aşırı şeker tüketimi, bağışıklık sisteminin zayıf olması, diyabet hastalığı, regl dönemleri öncesi hormonal değişimler, dar ve sentetik iç çamaşırlarının kullanımı, sürekli ıslak mayo ile kalmak ya da fazla nemli iç ortamlar da vajinal mantar oluşumuna zemin hazırlar. Ayrıca vajinal bölgenin gereğinden fazla yıkanması ya da sık sık vajinal duş yapılması da doğal koruyucu bakterilerin azalmasına neden olur.
Vajinal mantar enfeksiyonu, genellikle uygun tedaviyle kısa sürede kontrol altına alınabilir. Tedavi süreci hastalığın şiddetine, kişinin genel sağlık durumuna ve enfeksiyonun ilk mi yoksa tekrarlayan mı olduğuna göre şekillenir. Hafif ve ilk kez görülen enfeksiyonlarda reçetesiz eczane ürünleri yeterli olabilirken, sık tekrarlayan ya da şiddetli belirtiler gösteren durumlarda mutlaka doktor kontrolünde ilaç kullanımı gerekir.
Mantar enfeksiyonu tedavisinde genellikle antifungal adı verilen mantar önleyici ilaçlar kullanılır. Bunlar fitil, krem veya oral (ağızdan alınan) tablet formunda olabilir. Vajinal fitiller doğrudan vajina içine uygulanarak etki gösterir ve genellikle 1–3 günlük kürlerle kullanılır. Bu tedavi sırasında eş zamanlı olarak dış genital bölgeye antifungal krem de uygulanarak belirtiler hızla azaltılır.
Tedavi süresince bazı davranış değişiklikleri de iyileşmeyi hızlandırır. Öncelikle pamuklu ve bol iç çamaşırı tercih edilmeli, vajinal bölge kuru tutulmalı ve sabun gibi parfümlü temizleyicilerden kaçınılmalıdır. Cinsel ilişki sırasında ağrı hissi varsa geçici süreyle ara verilmesi de önerilebilir. Ayrıca tedavi boyunca şekerli gıdaların tüketimi azaltılmalı, su tüketimi artırılmalı ve bağışıklık sisteminin güçlü tutulmasına özen gösterilmelidir.
Mantar enfeksiyonu tedavisi sonrası belirtiler genellikle birkaç gün içinde belirgin şekilde azalır. Ancak ilaç bırakıldıktan sonra semptomlar tekrarlıyorsa ya da enfeksiyon 6 ayda 4 kezden fazla oluyorsa “tekrarlayan mantar enfeksiyonu” olarak değerlendirilir ve daha uzun süreli tedavi planları devreye girer. Bu tür durumlarda doktor önerisi olmadan tekrar tekrar ilaç kullanmak doğru değildir.
Vajinal mantar enfeksiyonunu geçirmek için kullanılan ilaç tedavisinin yanında, semptomları hafifletmek ve enfeksiyonun tekrar etmesini önlemek adına çeşitli destekleyici yöntemlerden de faydalanılabilir. Vajinal mantara iyi gelen etkili yöntemler:
Vajinal mantar enfeksiyonu genellikle kolaylıkla tedavi edilebilen bir durumdur. Tedavi süreci, enfeksiyonun şiddetine, ilk kez mi yoksa tekrarlayan bir vaka mı olduğuna ve kişinin genel sağlık durumuna göre şekillenir. Çoğu vakada basit ilaç tedavisi ile belirtiler kısa sürede kontrol altına alınır. Ancak tedavi süreci boyunca hem ilaçların düzenli kullanımı hem de yaşam tarzında yapılacak küçük değişiklikler büyük önem taşır.
Öncelikle vajinal bölgenin nemli kalmaması sağlanmalı, pamuklu iç çamaşırı tercih edilmeli ve sabun ya da parfümlü ürünlerden uzak durulmalıdır. Cinsel ilişki sırasında ağrı ya da tahriş varsa tedavi süresince ilişkiye ara verilmesi önerilir. Ayrıca enfeksiyon cinsel partnerde de semptomlara neden olduysa (örneğin penis başında kızarıklık, yanma vb.), çift olarak tedavi planlanması gerekebilir.
Tedavi hem ilaçla hem de yaşam tarzına dair düzenlemelerle etkili şekilde yürütülebilir. Erken müdahale ile kısa sürede iyileşme sağlanabilirken tedavi edilmemiş ya da tekrarlayan enfeksiyonlarda yaşam kalitesi olumsuz etkilenebilir. Bu nedenle belirtiler fark edildiğinde mutlaka bir jinekologla görüşülmeli ve uygun tedavi süreci başlatılmalıdır.
Son güncellenme tarihi: 19 Haziran 2025
Yayınlanma tarihi: 23 Şubat 2022
6 dk
Kadın Hastalıkları ve Doğum
Kadın Hastalıkları ve Doğum
Bölüm Doktorları
Kadın Hastalıkları ve Doğum
Kadın Hastalıkları ve Doğum
Kadın Hastalıkları ve Doğum
Kadın Hastalıkları ve Doğum
Kadın Hastalıkları ve Doğum
Kadın Hastalıkları ve Doğum
Kadın Hastalıkları ve Doğum
Kadın Hastalıkları ve Doğum
Önerilen Sağlık Yazıları
23 Ağustos 2023 Çarşamba
Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonlarını önlemenin 10 yolu
500 kez okundu
20 Eylül 2023 Çarşamba
10 soruda Menopoz ve Menopoz Tedavisi
3 Kasım 2023 Cuma
Adeti Ertelemek Ne Kadar Doğru?
23 Ağustos 2023 Çarşamba
Adet Düzensizliği Neden Olur? Adet Düzensizliği Nasıl Geçer?
500 kez okundu
23 Ağustos 2023 Çarşamba
Adet Gecikmesi: Nedir, Belirtileri Nedir, Neden Olur?
500 kez okundu
23 Ağustos 2023 Çarşamba
Adet Öncesi Sendrom (PMS) ve Tedavisi
500 kez okundu
23 Ağustos 2023 Çarşamba
Adet Söktürücü Nedir? Adet Söktürücü Bitkiler ve Çaylar
500 kez okundu
23 Ağustos 2023 Çarşamba
Akıntı Nedir? Neden Olur?
500 kez okundu
23 Ağustos 2023 Çarşamba
Beta HCG: Nedir, Değeri Kaç Olmalıdır?
500 kez okundu
23 Ağustos 2023 Çarşamba
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar: Nedir, Türleri, Belirtileri, Tedavisi ve Önleme Yolları
500 kez okundu
23 Ağustos 2023 Çarşamba
Doğum Kontrol Hapı Nasıl Kullanılır?
500 kez okundu
23 Ağustos 2023 Çarşamba
Ertesi Gün Hapı Nedir? Nasıl Kullanılır, Yan Etkileri Nelerdir?
500 kez okundu
23 Ağustos 2023 Çarşamba
Genital Siğil ve Tedavisi
500 kez okundu
23 Ağustos 2023 Çarşamba
HPV Aşısı: Nedir, Kimlere, Ne Zaman Yapılabilir?
500 kez okundu
23 Ağustos 2023 Çarşamba
Spiral Nedir? Spiral Ne Zaman ve Nasıl Takılır?
500 kez okundu
23 Ağustos 2023 Çarşamba
Vajinismus Nedir? Vajinismus Tedavisi Nasıl Olur?
500 kez okundu
23 Ağustos 2023 Çarşamba
Yerleşme Kanaması: Nedir, Nasıl, Ne Zaman Olur?
500 kez okundu
23 Ağustos 2023 Çarşamba
Yumurtalık Kisti Nedir?
500 kez okundu
20 Eylül 2023 Çarşamba
Regl Ağrısı Nasıl Geçer? Neden Olur?
21 Eylül 2023 Perşembe
Yumurtlama Dönemi: Nedir, Belirtileri, Hesaplama Yöntemi
11 Ekim 2023 Çarşamba
Boş Gebelik Nedir, Belirtileri ve Tedavisi
11 Ekim 2023 Çarşamba
Genital Bölge Temizliği
11 Ekim 2023 Çarşamba
Hamilelikte (Gebelikte) Cinsellik Nasıl Olmalıdır?
11 Ekim 2023 Çarşamba
Herpes Virüsü Nedir, Belirtileri, Bulaşıcılığı ve Tedavisi
9 Kasım 2023 Perşembe
Çikolata kisti neden olur? Belirtileri nelerdir?
9 Kasım 2023 Perşembe
Doğumsal Anomaliler
12 Aralık 2023 Salı
Prenses Doğum (Epidural Normal Doğum) Nedir?
12 Aralık 2023 Salı
Servikal Serklaj Nedir?
9 Şubat 2024 Cuma
Vajina Kaşıntısına Ne İyi Gelir? Vajina Kaşıntısı Neden Olur?
3 Nisan 2024 Çarşamba
Menopoz Nedir? Menopoz Belirtileri Nelerdir?
17 Nisan 2024 Çarşamba
Hamilelikte Mide Yanması Neden Olur? Nasıl Geçer?
17 Nisan 2024 Çarşamba
Östrojen Nedir? Östrojen Hormonu Nasıl Arttırılır?
7 Haziran 2024 Cuma
Rahim Kanseri Nedir? Rahim Kanseri Belirtileri Nelerdir?
5 Eylül 2024 Perşembe
Prolaktin Nedir? Prolaktin Yüksekliği Nedenleri Nelerdir?
10 Eylül 2024 Salı
Robotik Miyom Ameliyatı Nedir? Nasıl Uygulanır?
12 Kasım 2024 Salı
Hamilelik Testi (Gebelik Testi) Nasıl ve Ne Zaman Yapılır?
28 Ocak 2025 Salı
Normal Doğum (Vajinal Doğum) Nedir? Normal Doğum Nasıl Yapılır?
27 Şubat 2025 Perşembe
Düşük Nedir? Düşük Belirtileri Nelerdir, Neden Düşük Yapılır?
6 Mart 2025 Perşembe
Sağlıklı Gebeler Mutlu Bebekler
7 Mart 2025 Cuma
Bartholin Kisti Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
9 Nisan 2025 Çarşamba
Vajinal Akıntı Neden Olur? Vajinal Akıntı Nasıl Geçer?
18 Haziran 2025 Çarşamba
Ataşehir’de Gebeliğe Sağlıklı Bir Başlangıç: Gebe Okulu Etkinliği
Öne Çıkan Kanser Yazıları
Kişisel Verilerin İşlenmesi: Kimlik, iletişim, sağlık ve pazarlama bilgilerimin, Özel Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi ve Özel Anadolu Sağlık Ataşehir Tıp Merkezi tarafından yürütülecek pazarlama faaliyetlerinin planlanması ve tıbbi ihtiyaçlarıma ve alışkanlıklarıma göre özelleştirilmesi ile bana özel kampanyalar oluşturulması amacıyla işlenmesini kabul ediyorum.
Ticari Elektronik İleti: Özel Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi ve Özel Anadolu Sağlık Ataşehir Tıp Merkezi tarafından kimlik ve iletişim bilgilerimin tercih ettiğim iletişim kanalı üzerinden bana reklam, promosyon, kampanya ve benzeri ticari elektronik iletilerin gönderilmesi amacıyla işlenmesi ve bununla sınırlı olarak hizmet alınan tedarikçilerle paylaşılmasını kabul ediyorum.