Yumurtalık (Over) Kanseri Nedir, Belirtileri ve Tedavisi

Yumurtalık kanseri, yumurtalık ya da fallop tüpleri dokusundaki hücrelerin kontrolsüz büyüme ve çoğalma göstermesi ile oluşan tümörlerdir. Yumurtalık kanseri, diğer bir deyişle over kanseri dünya çapında kadınların en sık karşılaştığı kanserler arasında bulunur. Tanı koymak kimi zaman zordur, çünkü belirtiler genellikle son aşamalarda gelişir. Bu durum erken teşhisi önleyebilir. Yumurtalık kanserinde yaygın olarak karşılaşılan belirtiler pelvik ağrı ve karın ağrısı, şişkinlik, anormal kanama ya da vajinal akıntı şeklinde sıralanabilir. Yumurtalık (over) kanseri tedavisinde amaç, tümör yapısının vücuttan uzaklaştırılmasıdır. Ameliyat, kemoterapi, hedefe yönelik terapi ve radyoterapi tedavi yöntemleri arasında bulunur.

Yumurtalık (Over) Kanseri Nedir?

Kadın üreme sistemi vulva, vajina, rahim, fallop tüpleri ve yumurtalıklardan oluşur. Yumurtalıklar, vücudun her iki tarafında birer tane olmak üzere yerleşim gösterir. Doğurganlık çağına erişmiş kadınların yumurtalıkları her ay bir yumurta üretir. Ayrıca yumurtalıklar östrojen ve progesteron hormonlarının üretiminden de sorumludur. Kanser ise vücutta bulunan hücrelerin anormal ve kontrolsüz şekilde bölündüğü bir hastalıktır. Kanser vücut içerisinde başka bölgelere yayılım gösterse de genellikle vücutta başladığı yere göre isimlendirilir. 

Yumurtalık kanseri kadınların yumurtalık, fallop tüpü veya peritonun ilgili bölümlerinde oluşum gösterebilen bir hastalıktır. Kanser, yumurtalıkta başlar ve erken tespit edilemezse diğer doku ya da organlara yayılabilir. Erken tanı bu nedenle oldukça önemlidir. Yumurtalık kanseri, yumurtalıkların bir ya da ikisinde oluşum gösterebilir. Bu kanser türü çoğunlukla 50 yaş üstü ve menopoz sonrası dönemde bulunan kadınları etkiler [1]. Dünya çapında kadınlarda en sık görülen 8. kanser olduğu bilinmektedir [1]. 

Yumurtalık Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Yumurtalık kanserinin çoğunlukla belirgin semptomları yoktur. Ancak kanser teşhisi almış kadınların doktora başvurma şikayetleri benzerlik gösterir.  Bu belirtilerin sıklıkla ortaya çıkması (ayda 12 veya daha fazla kere) durumunda mutlaka bir hekim ile görüşülmelidir. Yumurtalık kanseri belirtileri şu şekilde sıralanabilir: 

• Pelvik ağrı ve karın ağrısı, 
• Sırt ağrısı, 
• Rahatsızlık, hazımsızlık ve şişkinlik, 
• Yeme içme alışkanlıklarında değişiklik, 
• Erken doyma hali, 
• İştah kaybı, 
• Çabalamadan kilo kaybı, 
• Menopoz sonrası vajinal kanama, 
• Vajinal akıntı, 
• Anormal kanama, 
• İshal ve kabızlık, 
• Karın büyüklüğünde artış, 
• Sık idrara çıkma hali ve acil işeme ihtiyacı, 
• Yorgunluk ve bitkinlik. 

Yumurtalık Kanseri Neden Olur?

Yumurtalık hastalığı genellikle ileri yaşa sahip kadınlarda görülen bir hastalıktır. Hastaların bir kısmı menopoz sonrası dönemdedir. En sık 60-64 yaş grubundaki kadınlarda görülür [1]. Yumurtalık kanserlerinin %10-15’i kalıtımsal nedenlerle ortaya çıkmaktadır [1]. Bunun yanı sıra çok doğum yapmış, emziren, ileri yaşlarda doğum yapan, doğum kontrol tabletleri kullanan ve tüplerini bağlatan kadınlarda daha az ortaya çıkar. Yumurtalık kanseri riskini arttıran nedenler şu şekildedir: 

• Menopoza girmiş olmak, 
• Endometriozis (çikolata kisti) hastaları, 
• Doğum yapmamış olmak ya da hamile kalmamış olmak, 
• Yakın akrabalarda yumurtalık veya meme kanseri öyküsü bulunması, 
• BRCA genlerinde mutasyon oluşmuş olması, 
• Obezite, 
• Daha önce kanser için radyoterapi tedavisi görmüş olmak,  
• Regl döneminin erken başlaması ya da menopoza geç girilmesi. 

Yumurtalık Kanseri Evreleri

Yumurtalık kanseri evreleri, hastalığın vücuttaki yaygınlık derecesini ifade eder. Over kanserleri cerrahi açıdan evrelere ayrılır. Kanserin evresi hem tedavi şemasının oluşturulması konusunda fayda sağlar hem de hastanın tedavi prosedürüne vereceği yanıtı etkiler. Erken evrede tanı konulabilen kanserlerde tedavi başarısı yüksek iken ileri evre kanserlerde düşük başarı oranı söz konusudur. Yumurtalık kanserinin dört evresi vardır: 

• Evre I: Tümör sadece yumurtalık, fallop tüpü veya her iki dokuda oluşum göstermiştir. 
• Evre II: Tümörler kasık, rahim ve pelvis dokusuna da yayılış göstermiştir.  
• Evre III: Tümör lenf bezlerine ve karnın üst bölümüne yayılmıştır.  
• Evre IV: Tümör akciğer, karaciğer ve dalak gibi yumurtalıklardan uzak organlara yayılış göstermiştir. 

Yumurtalık Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Kadınlarda ortaya çıkan yumurtalık kanserleri genellikle epitel dokuda gelişen tipte gözükür. Hastalığın erken evrelerinde çoğunlukla herhangi bir belirti gözlenmez. Ancak hastalarda karın ve kasık bölgesindeki ağrı, rahatsızlık ve şişlik semptomları gelişebilir. Bazı durumlarda kasıklarda, koltuk altlarında, boyun ve köprücük kemiklerinin hemen üstünde şişmiş lenf düğümlerinin farkına varılabilir. Yumurtalık kanseri teşhisi için ilk araştırmalarda fizik muayene, görüntüleme yöntemleri ve kan tahlillerine başvurulur. Kesin tanı cerrahi sonrasında alınan örneğin patoloji raporu ile konulur. Son dönemlerde kanser riski ve hastalığın seyri hakkında bilgi edinebilmek, yeni tedavilere uyum geliştirmek için genetik testlere de başvurulabilmektedir. Sonuca göre genetik danışmanlık tavsiye edilir. Yumurtalık kanseri teşhis yöntemlerinden kısaca şu şekilde bahsedilebilir: 

• Fiziksel Muayene: Yumurtalık kanserinden şüpheleniliyorsa belirtiler doğrultusunda uzman hekim tarafından pelvik muayene yapılabilir. Muayene sırasında herhangi bir anormal büyüme, şişlik ve genişlemiş bir organ olup olmadığı anlaşılmaya çalışılır.  
• Görüntüleme Testleri: Pelvik ultrason, manyetik rezonans görüntüleme (MRI), bilgisayarlı tomografi (BT) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi görüntüleme yöntemleri tanı aşamasında kullanılabilir. Bu yöntemler ile karın ve pelvise ait görüntüler elde edilmeye çalışılır. 
• Kan Testleri: Kan testlerinde aranan CA-125 isimli bir maddedir. Hastanın kanında yüksek CA-125 seviyeleri kansere işaret edebilir. Ancak bu kesin bir tanı yöntemi değildir, çünkü CA-125 seviyesi kişide kanser olsa dahi normal olabilir ya da kanser olmayan durumda daha yüksek çıkabilir. Bu nedenle hekimler kan testlerine ek olarak diğer tanı yöntemlerini bir arada kullanmayı tercih edebilir. 
• Cerrahi Değerlendirme: Cerrahi girişim sırasında yumurtalık kanseri teşhis edilebilir. Anormal büyümeler ve kistik yapılar bu cerrahi girişim sırasında çıkarılabilir. 
• Laparoskopi: Laparoskopi cerrahi bir girişimdir. Cerrah ameliyat sırasında hastanın karnına küçük bir kesi atar ve ince bir tüpün ucuna yerleştirilmiş laparoskop isimli kamerayı bu kesi içinde yerleştirir. Kanseri evreleme amacıyla biyopsi örnekleri alınabilir ve bazı durumlarda yumurtalık kanserlerine neden olan tümörler çıkarılabilir. 
• Genetik Test: Yumurtalık kanserini ihtimalini arttıran gen değişikliklerini belirlemek amacıyla kan örnekleri test edilebilir. Hastanın DNA’sında genetik bir değişiklik olup olmadığı belirlenmeye çalışılır. Değişiklik söz konusu ise tedavi planının belirlenmesi amacıyla hekimler ile görüşme sağlanır. 

Yumurtalık Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Yumurtalık kanserinin erken evre tedavisinin temel taşı cerrahidir. İleri evre ya da yüksek riskli yumurtalık kanserli hastalarda ise cerrahi ve kemoterapi birlikte uygulanabilir, kemoterapi tek başına ya da diğer tedaviler ile kombine halde uygulanabilir. Bazı vakalarda ise hedefe yönelik tedavi tercih edilebilir. Yumurtalık kanserinin tedavisi farklı evrelerde farklı şekilde ilerler: 

• Ameliyat: Yumurtalık kanserini tedavisinin en önemli basamağı ameliyattır. Son evredeki hastalar hariç tüm evredeki kanserlerin yönetimindeki ilk basamak cerrahidir. Ameliyattaki hedef karın içerisinde oluşum gösteren tüm kanser odaklarının çıkarılmasıdır. Bu hedef gerçekleşemiyorsa karın içindeki tümör çapı 1 cm ve altına indirilmelidir. 
• Kemoterapi: Kemoterapi, dİğer bir deyiş ile sitotoksik ya da sistemik tedavi yumurtalık kanseri tedavisinde cerrahiye eşlik eden en önemli basamaktır. Tedavinin başarı ile gerçekleşebilmesi için hem cerrahi hem de kemoterapi gereklidir. Yumurtalık kanseri hastalarının neredeyse tamamı ameliyat sonrasında kemoterapi alır. Aksi takdirde kanser kısa sürede nüksedebilir. Cerrahi operasyonun ardından uygulanan kemoterapiye adjuvan kemoterapi denir. 
• Hedefe Yönelik Tedaviler: Özellikle son zamanlarda hedefe yönelik tedavi sağlayan ilaç tedavileri yumurtalık kanserinde sıklıkla kullanılmaktadır. Bu tedavi kanser hücrelerini tanıyarak onlara saldırmayı ve yok etmeyi hedefler. Ayrıca kanserli hücrelerin büyüme ve bölünme yetenekleri üzerinde değişiklik yapar. 
• Hormon Tedavisi: Yumurtalık kanserleri büyümek için bazı hormonları kullanır ve hormon tedavisi ile bu hormonlar bloke edilerek kanserli dokuların büyümesi yavaşlatılır ya da durdurulur. 

Kanser hangi organda olursa olsun ciddi bir sağlık sorunudur ve tedavi gerektirir. Sizler de uzun süredir geçmeyen ve sık tekrar eden yumurtalık kanseri belirtilerine sahipseniz mutlaka bir sağlık uzmanı ile görüşme sağlamanız tavsiye edilir. Tanı aşamasında uzman hekimler birçok yöntemine başvurarak kapsamlı bir sağlık taraması talep edecektir. Teşhisin konulmasının ardından hekimizin uygun gördüğü tedavi prosedürü uygulanmaya başlanabilir. Bu süreç uzun ve yorucu olabilir, ancak tedaviyi destekleyici faktörler arasında hastanın mental sağlığının iyi olması bulunur. İhtiyaç duymanız halinde psikolojik danışmanlık almanız da tedavi sürecine fayda sağlayabilir.