Endoskopi: Nedir, Kimlere Uygulanır, Nasıl Yapılır, Ne Kadar Sürer, Nelere Dikkat Edilmeli?

Sindirim sistemi ile ilişkili hastalıklar kişinin yaşam kalitesini, beslenme düzenini, bağışıklık sistemini ve vücut direncini büyük oranda etkileyen son derece önemli sağlık sorunlarından biridir. Özellikle tanı aşamasında yaşanan gecikmeler hastalığın ilerlemesine, vücut direncinin zayıflamasına ve tedavinin zorlaşmasına yol açabilir. Bu nedenle sindirim sistemi ile ilişkili hastalıkların detaylı muayenesi için endoskopik yöntemler geliştirilmiş, aynı zamanda EMR gibi ileri endoskopik uygulamalar sayesinde tanı ile eş zamanlı tedavi mümkün hale gelmiştir.

Sindirim sistemi ile ilişkili hastalıklar kişinin yaşam kalitesini, beslenme düzenini, bağışıklık sistemini ve vücut direncini büyük oranda etkileyen son derece önemli sağlık sorunlarından biridir. Özellikle tanı aşamasında yaşanan gecikmeler hastalığın ilerlemesine, vücut direncinin zayıflamasına ve tedavinin zorlaşmasına yol açabilir. Bu nedenle sindirim sistemi ile ilişkili hastalıkların detaylı muayenesi için endoskopik yöntemler geliştirilmiş, aynı zamanda EMR gibi ileri endoskopik uygulamalar sayesinde tanı ile eş zamanlı tedavi mümkün hale gelmiştir.

Endoskopi Nedir?

Kelime anlamı olarak endoskopi, tarihi Hipokrat’a kadar dayanan ve pek çok hastalığın tanı aşamasında kullanılan bir çeşit muayene yöntemidir. Günümüzde ise ucuna kamera yerleştirilmiş esnek kablo benzeri bir alet aracılığıyla yemek borusu, mide, bağırsak, mesane, rahim, vajina gibi boşluklu organları görüntüleme işlemi olarak tanımlanabilir. Tüm bu girişimler, işlemin uygulandığı bölgeye göre çeşitli şekillerde isimlendirilir ancak genel kullanımda endoskopi kelimesi yalnızca alt ve üst sindirim sistemi organlarının görüntülenmesi için tercih edilir.

Özellikle sindirim sistemi endoskopisi bu sistem ile ilişkili hastalıkların teşhisinden çok tedavisi için kullanılır hale gelmiştir. Bu nedenle endoskopi yalnızca bir görüntüleme işlemi değil, reflüden sindirim sistemi kanserlerine dek pek çok hastalığın en etkili tedavi seçeneklerinden biridir.

Endoskopi Hangi Durumlarda Yapılır?

Üst sindirim sistemine uygulanan endoskopi işlemi kendi içerisinde özofagoskopi, gastroskopi ve duodenoskopi olarak adlandırılır. Özofagoskopi yemek borusunun, gastroskopi midenin, duodenoskopi ise onikiparmak bağırsağının detaylı görüntülenmesi işlemidir. Üst sindirim sisteminin tanı amacıyla endoskopik görüntülenmesini gerektiren durumlar başlıca şunlardır:

Dispepsi

Halk arasında hazımsızlık olarak tanımlanan bu durum mide ve onikiparmak bağırsağında yaşanan fonksiyon kaybı olarak açıklanabilir. Dispepsi kişide çeşitli sindirim problemlerine yol açtığı gibi başka şikayetlerle birlikte değerlendirildiğinde daha ciddi sağlık sorunlarının işareti olabilir.

Disfaji ve Odinofaji Gibi Yutma Problemleri

Yutma sırasında güçlük (disfaji) ve ağrılı yutma (odinofaji) problemleri son derece ciddi sağlık sorunlarına işaret ediyor olabilir. Bu nedenle bu semptomların ortaya çıkması durumunda acil endoskopi önerilir.

Gastroözofajiyal Reflü Hastalığı

Gastroözofajiyal reflü tanısı sıklıkla endoskopi gerekmeden, tipik bulgular doğrultusunda konur. Ancak mevcut tanıya eşlik eden demir eksikliği anemisi, istenmeyen kilo kaybı, ağrılı yutma problemi gibi çeşitli sağlık sorunları varsa üst sindirim sisteminin endoskopisi tercih edilebilir.

Üst Sindirim Sistemi Kanaması

Hastada sindirim sistemi kanamasına işaret eden kanlı kusma ve/veya kanlı dışkılama gibi semptomlar varsa hem tanı hem de tedavi amacıyla endoskopi uygulanabilir.

Sebebi Bilinmeyen Demir Eksikliği Anemisi

Demir eksikliği anemisi özellikle sindirim sistemi ile ilişkili pek çok hastalığın habercisi olabilir. Bu nedenle sebebi bilinmeyen demir eksikliği durumunda üst ve alt sindirim sistemi endoskopisi tercih edilir.

Şüpheli Kitle Varlığı

Üst karın muayenesinde saptanan kitle radyolojik görüntüleme yöntemleri ile doğrulandıktan sonra detaylı muayene ve tanı için endoskopi işlemi gerekebilir.

Akalazya

Akalazya kısaca yemek borusunu saran kasların kalıcı olarak gevşemesi ve mide kapağının açılıp kapanma fonksiyonunu yitirmesi olarak tanımlanabilir. Kişide ciddi rahatsızlıklara yol açan bu hastalığın tanı, tedavi ve takip aşamasında endoskopik girişimlerden faydalanılır. 

Tüm bunlara ek olarak sindirim sistemi ile ilişkili kitle ve lezyonların tanı ve tedavisi, polipoid özellikteki lezyonların çıkarılması, iyi huylu darlıkların dilate edilmesi, pankreasta ortaya çıkan kistlerin drenaj yolu ile boşaltılması, ve endoskopik mukozal rezeksiyon (EMR), endoskopik submukozal diseksiyon (ESD) gibi ileri endoskopik girişimlerin uygulanması için üst sindirim sistemi endoskopisine başvurulur. 

Kalın bağırsak ve rektumun endoskop aracılığıyla detaylı görüntülenmesi işlemi ise kolonoskopi olarak adlandırılır ve sıklıkla şu durumlarda uygulanır:

Kanser Taraması

Kolon kanseri geç fark edilen ve son derece hızlı ilerleyerek ölüme sebebiyet verebilen kanser türlerinden biridir. Bu nedenle özellikle riskli kişilerin rutin kanser taramalarında kolonoskopi tercih edilir.

Tümör, Darlık, Ülser veya Tıkanma Gibi Durumlar

Kalın bağırsakta ortaya çıkan lezyon, darlık, ülser veya tıkanıklık durumları başka hastalıklara işaret edebileceği gibi bazı durumlarda acil müdahale gerektirir. Bu durumda hem tanı hem tedavi için kolonoskopi tercih edilebilir.

İnflamatuvar Bağırsak Hastalığı

İnflamatuvar bağırsak hastalığı bağırsak yüzeyinde iyi veya kötü huylu tümöral doku gelişimine yol açabilir. Bu nedenle tanı almış kişilerin ve semptom gösteren yakınlarının takip edilmesi, kolonoskopi işleminin uygun sıklıkta tekrarlanması gerekir.

Kalın Bağırsak Polipleri

Kalın bağırsakta ortaya çıkan polip ve benzer lezyonlar kolonoskopi ile teyit edildikten sonra aynı işlemle çıkarılır. Bununla birlikte bazı hastalıkların kesin tanı aşamasında bağırsaktan kolonoskopi ile biyopsi kültürü alınması gerekebilir.

Endoskopi İşlemi Nasıl Yapılır?

Endoskopi işlemi mutlaka uygun koşullarda, deneyimli kişiler tarafından yapılmalıdır. İşlem öncesinde hastaya gerekli anestezik tedavi uygulanır ve pozisyon verilir. Üst sindirim sistemi endoskopisi için genellikle bölgesel anestezi tercih edilir. Hasta işlem masasına alınır ve her iki omuz aynı düzlemde olacak şekilde sol yan yatırılır. Daha sonra ucunda kamera bulunan kalın kablo görünümünde bir cihaz ile ağızdan girilerek boğaz ve yemek borusuna doğru ilerlenir. Bu esnada hastanın sindirim sistemi mukozasında yırtılma veya kanama gibi komplikasyonlar gelişmemesi için mümkün olduğunca nazik ve yavaş hareket edilmesi önemlidir.

Özofagus içerisinde ilerlerken kameranın yansıttığı ekran üzerinden sindirim sistemi muayenesi gerçekleştirilir. Bu bölgenin muayenesinden sonra endoskop cihazı mideye doğru ilerletilir ve mide kapağından başlayarak detaylı görüntüleme sağlanır. Tüm bu yapılarda fark edilen patolojik bir bulgu varsa o bölgeden biyopsi alınarak incelenmek üzere laboratuvara gönderilebilir.

Kalın bağırsağa uygulanan endoskopi işleminde ise büyük olasılıkla genel anestezi tercih edilir. İşlem öncesinde hastaya lavman uygulanır ve bağırsak yüzeyinin tamamen boşalması sağlanır. Daha sonra hasta uygun yine iki omuz aynı düzlemde olacak şekilde yan yatırılır ve diz kapaklarını göğüs hizasına kadar çekmesi istenir. Anestezi uygulamasından sonra anüs açıklığı sağlanır ve önce rektum, daha sonra kolon bölgeleri sıra ile görüntülenir.

Endoskopi İşlemi Ne Kadar Sürer?

Endoskopi işleminin süresi pek çok faktör doğrultusunda değişiklik gösterir. Kişinin yaşı, genel sağlık durumu, kaygı ve anksiyete düzeyi, işlemin uygulanma amacı, girişim yöntemi, hekimin deneyimi, uygulama merkezinin yeterliliği, işlem sırasında tercih edilen anestezi çeşidi gibi önemli noktalar bunlardan bazılarıdır.

Alt sindirim sistemine uygulanan işlemler hem hassasiyet gerekliliğinden hem de genel anestezi tercih edilmesinden dolayı üst sindirim sistemi endoskopilerine göre daha uzun sürebilir. İşlemin mümkün olduğunca nazik hareketlerle, yavaş ve özenli şekilde gerçekleştirilmesi işleme bağlı herhangi bir komplikasyon gelişmemesi adına son derece önemlidir. Bu nedenle özellikle alt sindirim sistemine yapılacak olan endoskopi uygulamaları anestezi sonrası ayılma süresi ile birlikte 1 saati aşabilir. Üst sindirim sistemi endoskopileri ise hastanın genel sağlık durumuna göre yaklaşık 30-40 dakika içerisinde sonlandırılır.

Bununla birlikte tedavi amacıyla uygulanan endoskopi işlemleri plan doğrultusunda biraz daha uzun sürebilir. Sindirim kanalının herhangi bir yerinde bulunan darlığın açılması, varsa tıkanıklığa yol açan yabancı cisimlerin sindirim kanalından çıkarılması, olası lezyonların saptanması ve poliplerin mukoza yüzeyinden uzaklaştırılması gibi bazı işlemler tanı amacıyla yapılan standart endoskopi işlemlerine göre daha uzun sürede tamamlanır.


 

Sağlık Merkezi
Anadolu Sağlık Merkezi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Bölüm Doktorları

Tıbbi Birimi İncele
Ataşehir

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Prof. Dr. Cihan Top

Gebze

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Prof. Dr. Çağatay Öktenli

Gebze

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Prof. Dr. Zülfikar Polat

Gebze

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Doç. Dr. Enes M. Atasoyu

Gebze

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Uzm. Dr. Ali İhsan Aker

Gebze

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Uzm. Dr. Eyyüp Kenan Özok

Gebze

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Uzm. Dr. Fatih Bünül

Gebze

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Uzm. Dr. Sebahattin Erten

Ataşehir

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Uzm. Dr. Zahide Karaca

Ataşehir

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Prof. Dr. Cihan Top

Gebze

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Prof. Dr. Çağatay Öktenli

Gebze

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Prof. Dr. Zülfikar Polat

Gebze

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Doç. Dr. Enes M. Atasoyu

Gebze

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Uzm. Dr. Ali İhsan Aker

Gebze

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Uzm. Dr. Eyyüp Kenan Özok

Gebze

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Uzm. Dr. Fatih Bünül

Gebze

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Uzm. Dr. Sebahattin Erten

Ataşehir

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Uzm. Dr. Zahide Karaca

Tümünü göster

Önerilen Sağlık Yazıları

Hemogram (Tam Kan Sayımı) Nedir?

Hemogram (Tam Kan Sayımı) Nedir?

Aft: Nedir, Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi

Aft: Nedir, Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi

Akdeniz Ateşi (FMF) Hastalığı Nedir, Belirtileri ve Tedavisi

Akdeniz Ateşi (FMF) Hastalığı Nedir, Belirtileri ve Tedavisi

Alerji testi nasıl yapılır

Alerji testi nasıl yapılır

Balgam: Nedir, Teşhis ve Tedavisi

Balgam: Nedir, Teşhis ve Tedavisi

Çölyak Hastalığı Nedir?

Çölyak Hastalığı Nedir?

D Vitamini: Nedir, Eksikliği, Eksikliği Belirtileri ve Eksikliği Tedavisi Nedir?

D Vitamini: Nedir, Eksikliği, Eksikliği Belirtileri ve Eksikliği Tedavisi Nedir?

Dehidrasyon nedir, önüne nasıl geçilebilir?

Dehidrasyon nedir, önüne nasıl geçilebilir?

Fibroscan Nedir?

Fibroscan Nedir?

Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Gıda Zehirlenmesine Ne İyi Gelir? Belirtileri ve Tedavisi

Gıda Zehirlenmesine Ne İyi Gelir? Belirtileri ve Tedavisi

Glutatyon Nedir, Faydaları ve Tedavisi Nelerdir?

Glutatyon Nedir, Faydaları ve Tedavisi Nelerdir?

Gut Hastalığı Nedir? Gut Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Gut Hastalığı Nedir? Gut Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Hepatit C Aşısı

Hepatit C Aşısı

Hıçkırık Nedir, Neden Olur, Nasıl Geçer?

Hıçkırık Nedir, Neden Olur, Nasıl Geçer?

Kalsiyum: Nedir, Eksikliği ve Belirtileri, Eksikliği Tedavisi

Kalsiyum: Nedir, Eksikliği ve Belirtileri, Eksikliği Tedavisi

Kortizon: Nedir, Tedavi Yöntemleri ve Yan Etkileri

Kortizon: Nedir, Tedavi Yöntemleri ve Yan Etkileri

Kreatinin Nedir? Kreatinin Düşüklüğü ve Yüksekliği

Kreatinin Nedir? Kreatinin Düşüklüğü ve Yüksekliği

Mide Ağrısı: Nedir, Belirtileri, Neden Olur ve Nasıl Geçer?

Mide Ağrısı: Nedir, Belirtileri, Neden Olur ve Nasıl Geçer?

Norovirüs: Nedir, Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi

Norovirüs: Nedir, Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi

Safra Kesesi Hastalıkları: Belirtileri, Tanısı ve Tedavi Yöntemleri

Safra Kesesi Hastalıkları: Belirtileri, Tanısı ve Tedavi Yöntemleri

Sivrisinek Isırığı (Kaşıntısı): Neden Olur, Ne İyi Gelir, Korunma Yolları

Sivrisinek Isırığı (Kaşıntısı): Neden Olur, Ne İyi Gelir, Korunma Yolları

Yaşlılıkta kas erimesinin nedenleri ve tedavisi

Yaşlılıkta kas erimesinin nedenleri ve tedavisi

Kolesterolü ne düşürür

Kolesterolü ne düşürür

Magnezyum Eksikliğinin Belirtileri Nelerdir?

Magnezyum Eksikliğinin Belirtileri Nelerdir?

Mide bulantısı hastalık habercisi

Mide bulantısı hastalık habercisi

Ödeme karşı 6 öneri

Ödeme karşı 6 öneri

Dalak Büyümesi

Dalak Büyümesi

Gece Terlemesi

Gece Terlemesi

Kedi Alerjisi Nedir?, Nedenleri, Belirtisi ve Tedavisi

Kedi Alerjisi Nedir?, Nedenleri, Belirtisi ve Tedavisi

Bağışıklık sistemini nasıl güçlendirebiliriz?

Bağışıklık sistemini nasıl güçlendirebiliriz?

Raynaud Sendromu Nedir?

Raynaud Sendromu Nedir?

Soğuk Algınlığına Ne İyi Gelir? Soğuk Algınlığı Belirtileri

Soğuk Algınlığına Ne İyi Gelir? Soğuk Algınlığı Belirtileri

Yüksek Tansiyona Ne İyi Gelir? Yüksek Tansiyon Belirtileri

Yüksek Tansiyona Ne İyi Gelir? Yüksek Tansiyon Belirtileri

Karın Ağrısına Ne İyi Gelir? Karın Ağrısı Nasıl Geçer?

Karın Ağrısına Ne İyi Gelir? Karın Ağrısı Nasıl Geçer?

Halsizliğe Ne İyi Gelir? Halsizlik Nasıl Geçer?

Halsizliğe Ne İyi Gelir? Halsizlik Nasıl Geçer?

Kansızlık Belirtileri Nelerdir? Kansızlığa Ne İyi Gelir?

Kansızlık Belirtileri Nelerdir? Kansızlığa Ne İyi Gelir?

Kusma Neden Olur? Kusmaya Ne İyi Gelir?

Kusma Neden Olur? Kusmaya Ne İyi Gelir?

Fil Hastalığı ( Lenfödem) Nedir? Fil Hastalığı Neden Olur?

Fil Hastalığı ( Lenfödem) Nedir? Fil Hastalığı Neden Olur?

Eritrosit (RBC) Nedir? Eritrosit Yüksekliği ve Düşüklüğü

Eritrosit (RBC) Nedir? Eritrosit Yüksekliği ve Düşüklüğü

Lökosit (WBC) Nedir? Lökosit (WBC) Yüksekliği Nedir?

Lökosit (WBC) Nedir? Lökosit (WBC) Yüksekliği Nedir?

D Vitamini Eksikliğinde Görülen Hastalıklar Nelerdir?

D Vitamini Eksikliğinde Görülen Hastalıklar Nelerdir?

EGFR Testi Nedir? EGFR Düşüklüğü ve Yüksekliği Nedir?

EGFR Testi Nedir? EGFR Düşüklüğü ve Yüksekliği Nedir?

LDH (Laktat Dehidrogenaz) Nedir? LDH Yüksekliği ve Düşüklüğü

LDH (Laktat Dehidrogenaz) Nedir? LDH Yüksekliği ve Düşüklüğü

Apandisit Belirtileri Nelerdir?

Apandisit Belirtileri Nelerdir?

Dahiliye (İç Hastalıkları) Nedir? Hangi Hastalıkları Kapsar?

Dahiliye (İç Hastalıkları) Nedir? Hangi Hastalıkları Kapsar?

Trombosit Nedir? PLT Yüksekliği ve Düşüklüğü Nedir?

Trombosit Nedir? PLT Yüksekliği ve Düşüklüğü Nedir?

Ürik Asit Nedir? Ürik Asit Yüksekliği ve Düşüklüğü Nedir?

Ürik Asit Nedir? Ürik Asit Yüksekliği ve Düşüklüğü Nedir?

Tümünü göster