19 Ağustos 2023 Cumartesi
Coronavirüs’e Karşı Bağışıklık Sistemini Güçlendirmenin 8 Yolu
Vücudun temel elektrolitlerinden biri olan sodyum; sıvı dengesi, sinir iletimi ve kas fonksiyonları gibi hayati işlevlerde önemli rol oynar. Vücutta bulunan sodyumun büyük kısmı hücre dışında kan ve sıvılarda yer alır. Bu sayede hücrelerin su dengesini korumasına yardımcı olur. Sodyumun doğru seviyede olması, kan basıncının düzenlenmesi ve sinir sisteminin sağlıklı bir şekilde çalışması için gereklidir. Günlük olarak birçok gıdadan doğal yolla alınan sodyum, özellikle tuzda yüksek oranda bulunur. Ancak, sodyumun fazlası da düşüklüğü de sağlık açısından ciddi sorunlara yol açabilir.
Vücutta birçok temel biyolojik fonksiyonu destekleyen önemli bir mineraldir. Başlıca elektrolitlerden biri olarak hücre içi ve hücre dışı sıvı dengesinin korunmasında kritik rol oynar. Kimyasal simgesi Na olan sodyum, özellikle sinir sistemi ve kaslar için gereklidir. Hücrelerin su dengesini koruyarak sıvıların hücre içinde ve dışında doğru şekilde dağılmasını sağlar. Bu özelliği sayesinde kan basıncını düzenler, böylece damarların ve kalbin sağlıklı bir şekilde çalışmasına katkıda bulunur. Bu mineral sinir iletimini sağlamak ve kasların kasılmasını kolaylaştırmakta da etkin rol oynar. Vücutta elektriksel sinyallerin hücreler arasında iletilmesi için gerekli olan sodyum, bu sayede kas kasılmaları ve sinir uyarılarını etkinleştirir. Ayrıca, böbrekler yoluyla vücuttaki fazla sodyum dışarı atılarak sodyum dengesi korunur. Böbrekler, vücudun ihtiyacına göre sodyumu filtreleyerek kan basıncını ve su dengesini düzenler.
Birçok gıdada doğal olarak bulunur. Ancak özellikle işlenmiş gıdalarda ve sofra tuzunda yüksek oranda sodyum yer alır. Sofra tuzu, %40 oranında sodyum içerdiği için en yaygın sodyum kaynağıdır. Bunun dışında peynir, zeytin, turşu, konserve ürünler ve işlenmiş etler gibi yiyecekler de yüksek sodyum içerikleriyle dikkat çeker. Ayrıca hazır çorbalar, krakerler ve soslar gibi paketlenmiş gıdalar genellikle yüksek miktarda sodyum içerir. Sodyum içeren gıdalar şöyle sıralanabilir:
Günlük sodyum alımında dengeyi sağlamak için bu tür gıdaların tüketimine dikkat edilmesi, özellikle işlenmiş ürünlerin fazla tüketilmemesi önerilir. Her ne kadar vücut için gerekli bir mineral olsa da kontrollü şekilde tüketilmesi gerekir.
Sağlıklı bir yetişkinin kan sodyum değeri, genellikle 135-145 mEq/L (milieşdeğer/litre) arasında olmalıdır. Bu aralık, sodyumun vücuttaki sıvı dengesini, sinir ve kas fonksiyonlarını desteklemesi için gereklidir. Kan testlerinde bu aralık dışında bir değer tespit edilirse hiponatremi veya hipernatremi olarak adlandırılan durumlar ortaya çıkabilir ve her ikisi de vücutta çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Hiponatremi durumunda kan sodyum seviyesi 135 mEq/L’nin altına düşer. Bu durum, aşırı su tüketimi, böbrek fonksiyon bozuklukları veya belirli ilaçların kullanımı gibi nedenlerle ortaya çıkabilir. Hiponatremi, özellikle yaşlı bireylerde ve böbrek hastalığı olan kişilerde sık görülür. Düşük sodyum seviyesi halsizlik, baş dönmesi, kas krampları ve ciddi vakalarda bilinç bulanıklığı gibi semptomlara yol açabilir.
Hipernatremi ise kan sodyum seviyesinin 145 mEq/L’nin üzerine çıkması durumudur. Genellikle yetersiz sıvı alımı, aşırı terleme, böbrek sorunları veya uzun süreli ishal gibi durumlar hipernatremiye neden olabilir. Hipernatremi, vücudun su kaybını artırarak susuz kalma, baş ağrısı, kas güçsüzlüğü ve ileri durumlarda bilinç kaybı gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Vücutta sodyum dengesi; sıvı alımı, beslenme ve böbreklerin işlevleriyle doğrudan bağlantılıdır. Dengede kalması için yeterli su içmek ve sodyum bakımından dengeli bir diyet uygulamak önemlidir. Düzenli sağlık kontrolleri, kan sodyum seviyesinin sağlıklı aralıklarda olup olmadığını izlemek ve olası dengesizlikleri erken teşhis etmek açısından faydalıdır.
Hipernatremi yani sodyum yüksekliği, çoğunlukla yetersiz sıvı alımı veya fazla sodyum tüketimi sonucu oluşur. Vücutta su kaybının artmasına ve hücrelerdeki su dengesinin bozulmasına neden olur. Sodyum, vücuttaki sıvıları hücre dışına çekerek hücrelerin susuz kalmasına yol açar. Bu da susuzluk, baş ağrısı, halsizlik ve ciddi durumlarda sinir sistemi bozuklukları gibi belirtilerle kendini gösterir.
Hipernatremi, özellikle çocuklar, yaşlılar ve sıvı kaybına daha yatkın olan kişilerde daha yaygın olarak görülür. Sodyum yüksekliğine yol açan nedenler şu şekildedir:
Hiponatremi olarak adlandırılan sodyum düşüklüğü, kanda sodyum seviyesinin 135 mEq/L’nin altına inmesi durumudur. Bu durum, vücudun sıvı dengesinin bozulmasına, hücrelerin fazla su emmesine ve çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Sodyum düşüklüğünün en yaygın nedeni, vücudun fazla su tutması veya aşırı sıvı tüketimidir. Bu durumda sodyum, suya oranla seyreldiği için kan sodyum seviyesi düşer. Sodyum düşüklüğü özellikle yaşlılar, belirli kronik hastalıklara sahip bireyler ve bazı ilaçları kullananlar arasında daha yaygındır. Sodyum düşüklüğü nedenleri şu şekildedir:
Genel sağlık durumuna, yaşa ve aktivite düzeyine bağlı olarak günlük sodyum ihtiyacı değişir. Ancak sağlıklı yetişkinler için günlük 1500 mg ile 2300 mg arasında önerilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Amerikan Kalp Derneği (AHA), günlük sodyum tüketiminin 2300 mg'ı aşmaması gerektiğini ve ideal olarak 1500 mg seviyesinde tutulmasını önerir. Bu miktar, yaklaşık olarak bir çay kaşığı tuza eşittir. Yüksek tansiyon, kalp hastalığı veya böbrek rahatsızlığı gibi sağlık sorunları olanlar için bu sınır daha düşük olmalıdır. Çünkü fazla sodyum tüketimi, bu durumları daha da kötüleştirebilir.
Son güncellenme tarihi: 12 Kasım 2024
Yayınlanma tarihi: 12 Kasım 2024
0 dk
Beslenme ve Diyet
Beslenme ve Diyet
Bölüm Doktorları
Beslenme ve Diyet
Beslenme ve Diyet
Beslenme ve Diyet
Beslenme ve Diyet
Beslenme ve Diyet
Beslenme ve Diyet
Beslenme ve Diyet
Beslenme ve Diyet
Önerilen Sağlık Yazıları
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Coronavirüs’e Karşı Bağışıklık Sistemini Güçlendirmenin 8 Yolu
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Ketojenik Diyet Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Yapılır?
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Ayva'nın Faydaları
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Hindistan Cevizi Yağı: Faydaları, Etkileri, Kullanım Alanları
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Kanser ve Beslenme
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Kantaron Yağı: Faydaları, Çeşitleri, Kullanım Alanları
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Nasıl Kilo Alınır? Sağlıklı Kilo Alma Yöntemleri
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Kişiye Özel Beslenme Programları
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
B12 Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Çörek Otu: Faydaları, Etkileri, Tüketimi
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Kefirin Faydaları Nelerdir? Kefir Ne İşe Yarar?
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Kekik Çayı: Nedir, Faydaları, Tüketimi
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Keten Tohumu Faydaları Nelerdir?
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Papatya Çayı : Faydaları, Etkileri, Tüketimi
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Rezene Çayı : Nedir, Faydaları, Tüketimi
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Semizotu Faydaları Nelerdir?
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Yaban Mersini: Faydaları, Etkileri, Kullanım Alanları
500 kez okundu
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Zencefil: Faydaları, Etkileri, Tüketimi
500 kez okundu
20 Eylül 2023 Çarşamba
Anoreksiya
20 Eylül 2023 Çarşamba
Ginseng Nedir?
9 Kasım 2023 Perşembe
Güçlü hafıza ve beyin sağlığı için B vitamini tüketilmeli
9 Kasım 2023 Perşembe
Zerdeçalın Sağlığa 10 Faydası
11 Aralık 2023 Pazartesi
Detoks Nedir?
28 Şubat 2024 Çarşamba
Oruç Tutanlara 6 Beslenme Önerisi
6 Mart 2024 Çarşamba
Ramazan’da kaçınılması gereken 6 hata
11 Mart 2024 Pazartesi
Lavanta Yağının Faydaları Nelerdir? Ne İşe Yarar?
11 Mart 2024 Pazartesi
Yeşil Çayın Faydaları Nelerdir? Yeşil Çay Ne İşe Yarar?
11 Mart 2024 Pazartesi
Kabak Çekirdeğinin Faydaları Nelerdir? Neye İyi Gelir?
11 Mart 2024 Pazartesi
Gluten Nedir? Gluten Hangi Gıdalarda Bulunur?
26 Mart 2024 Salı
Adaçayının Faydaları Nelerdir? Adaçayı Neye İyi Gelir?
2 Nisan 2024 Salı
Ayvanın Faydaları Nelerdir? Ayva Neye İyi Gelir?
2 Nisan 2024 Salı
Cevizin Faydaları Nelerdir? Ceviz Neye İyi Gelir?
3 Nisan 2024 Çarşamba
Narın Faydaları Nelerdir? Nar Neye İyi Gelir?
3 Nisan 2024 Çarşamba
Zerdeçal Nedir, Faydaları Nelerdir? Zerdeçal Neye İyi Gelir?
17 Nisan 2024 Çarşamba
E Vitamini Faydaları Nelerdir?
27 Mayıs 2024 Pazartesi
Ihlamurun Faydaları Nelerdir? Ihlamur Nasıl Hazırlanır?
27 Mayıs 2024 Pazartesi
Avokadonun Faydaları Nelerdir? Avokado Nasıl Tüketilir?
7 Haziran 2024 Cuma
Ejder Meyvesinin Faydaları Nelerdir? Nasıl Tüketilir?
7 Haziran 2024 Cuma
Biberiyenin Faydaları Nelerdir? Biberiye Ne İşe Yarar?
9 Temmuz 2024 Salı
Chia Tohumu Nedir? Chia Tohumu Faydaları Nelerdir?
9 Temmuz 2024 Salı
Çörek Otu Yağının Faydaları Nelerdir, Nasıl Kullanılır?
17 Temmuz 2024 Çarşamba
Kapadokya Soğanı Faydaları Nelerdir? Nasıl Tüketilir?
17 Temmuz 2024 Çarşamba
Sarımsağın Faydaları Nelerdir? Sarımsak Ne İşe Yarar?
17 Temmuz 2024 Çarşamba
Hünnap Nedir? Hünnap Faydaları Nelerdir?
7 Ağustos 2024 Çarşamba
Karanfilin Faydaları Nelerdir? Karanfil Ne İşe Yarar?
7 Ağustos 2024 Çarşamba
Omega 3 Faydaları Nelerdir? Omega 3 Ne İşe Yarar?
7 Ağustos 2024 Çarşamba
İğdenin Faydaları Nelerdir? İğde Neye İyi Gelir?
20 Ağustos 2024 Salı
D Vitamini Nelerde Var? D Vitamini Kaynakları Nelerdir?
23 Ağustos 2024 Cuma
Cennet Hurması Faydaları Nelerdir?
23 Ağustos 2024 Cuma
Yer Elması Faydaları Nelerdir? Yer Elması Neye İyi Gelir?
23 Ağustos 2024 Cuma
Udi Hindi Nedir? Udi Hindi Yağı Faydaları Nelerdir?
23 Ağustos 2024 Cuma
Alıç Sirkesi Nedir? Alıç Sirkesi Nasıl Kullanılır?
26 Ağustos 2024 Pazartesi
Karabaş Otu Nedir? Karabaş Otu Faydaları Nelerdir?
26 Ağustos 2024 Pazartesi
Vegan Ne Demek? Vegan Beslenme Nedir?
26 Ağustos 2024 Pazartesi
Brokolinin Faydaları Nelerdir?
26 Ağustos 2024 Pazartesi
Hibiskus Faydaları Nelerdir? Hibiskus Çayı Faydaları
26 Ağustos 2024 Pazartesi
Karadut Özü Faydaları Nelerdir?
26 Ağustos 2024 Pazartesi
Isırgan Otunun Faydaları Nelerdir? Neye İyi Gelir?
26 Ağustos 2024 Pazartesi
Dut Kurusu Faydaları Nelerdir? Dut Kurusu Neye İyi Gelir?
10 Eylül 2024 Salı
Kuşburnunun Faydaları Nelerdir?
27 Eylül 2024 Cuma
Magnezyumun Faydaları Nelerdir? Magnezyum Ne İşe Yarar?
30 Eylül 2024 Pazartesi
Muzun Faydaları Nelerdir? Muz Neye İyi Gelir?
30 Eylül 2024 Pazartesi
Dut Yaprağının Faydaları Nelerdir? Neye İyi Gelir?
12 Kasım 2024 Salı
Bromelain Nedir? Bromelain Ne İşe Yarar?
12 Kasım 2024 Salı
Tahinin Faydaları Nelerdir? Tahin Neye İyi Gelir?
12 Kasım 2024 Salı
Probiyotik Nedir? Probiyotik Ne İşe Yarar?
12 Kasım 2024 Salı
Ananas Faydaları Nelerdir? Ananas Neye İyi Gelir?
28 Kasım 2024 Perşembe
Akdeniz Diyeti Nedir? Akdeniz Diyeti Nasıl Yapılır?
Öne Çıkan Kanser Yazıları