Zafer Gülbaş

NEU ya da tıbbi adıyla “nötrofil”, bağışıklık sisteminin en önemli askerlerinden biri olan bir tür beyaz kan hücresidir. Tam kan sayımı (hemogram) testlerinde "NEU" ya da "neutrophil" olarak karşımıza çıkar. Vücudu mikroplara, enfeksiyonlara ve yabancı organizmalara karşı korumakla görevli bu hücreler, özellikle bakteriyel enfeksiyonlara karşı savaşta ilk savunma hattını oluştururlar. Kemik iliğinde üretilen nötrofiller, kana karıştıktan sonra enfeksiyon bölgesine hızla göç eder ve burada zararlı mikroorganizmaları yok ederler. NEU seviyesi, enfeksiyonların yanı sıra ilaç kullanımı, stres, bağışıklık sistemi hastalıkları, kemoterapi gibi çeşitli durumlarda da dalgalanabilir. Bu nedenle NEU değerlerinin yüksek ya da düşük olması, mutlaka bir doktor tarafından genel tablo çerçevesinde değerlendirilmelidir.

Kan uyuşmazlığı, genellikle gebelik döneminde anne ve fetüsün kan gruplarının birbirine uyumsuz olması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bu uyuşmazlık, anne ile bebeğin kanındaki Rh faktörlerinin farklı olmasından kaynaklanır. Bağışıklık sisteminin tepki vermesiyle sonuçlanabilir. Anne Rh negatif, bebek ise Rh pozitif olduğunda annenin bağışıklık sistemi bebeğin kanındaki Rh pozitif hücreleri "yabancı" olarak algılar. Bu hücrelere karşı antikor üretir. Bu durum fetüste anemi, sarılık gibi sağlık sorunlarına yol açabilir. Kan uyuşmazlığı, doğru yönetildiğinde önlenebilir bir durumdur. Gebelik sırasında düzenli kontrollerle teşhis edilir ve uygun tedavi yöntemleriyle anne ve bebeğin sağlığı korunabilir.

İmmün Trombositopenik Purpura (İTP), bağışıklık sisteminin trombositlere saldırması sonucu ortaya çıkan bir kan hastalığıdır. Trombositler, kanın pıhtılaşmasını sağlayan hücrelerdir. Seviyelerindeki düşüklük, ciltte morarmalar, kanama ve diğer ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. İTP genellikle bağışıklık sistemi kaynaklı bir sorun olarak tanımlanır. Akut ya da kronik şekilde seyredebilen bir hastalıktır.

Hematoloji, kan ve kan yapıcı organların hastalıklarını inceleyen tıp dalıdır. Bu alandaki uzmanlar; kandaki hücrelerin, plazmanın ve kanın pıhtılaşma mekanizmalarının nasıl işlediğini derinlemesine araştırır. Hematoloji; lösemi, lenfoma, hemofili gibi kanser ve kanama bozukluklarının yanı sıra anemi ve demir eksikliği gibi yaygın kan hastalıklarının tanı ve tedavisini de kapsar. Ayrıca, kan üretiminde veya işlevlerinde meydana gelen genetik ya da edinilmiş bozukluklarla da ilgilenir. Hematolojik hastalıkların teşhisi, kan tahlilleri ve biyopsiler gibi ileri tanı yöntemleri gerektirir ve tedavi süreci multidisipliner bir yaklaşım gerektirir.

Multipl miyelom, kemik iliğinde plazma hücrelerinin kontrolsüz büyümesi ile karakterize edilen bir kanser türü olarak bilinir. Bu hastalık plazma hücrelerinin aşırı miktarda üretilmesi sonucunda kemik iliği kemikler ve bazen diğer organlarda anormal birikimler oluşturabilir. Genellikle kemik iliği kanseri olarak da adlandırılan multipl miyelom hastalığın ilerlemiş evrelerinde kemik zayıflığı böbrek yetmezliği ve diğer ciddi Sağlık sorunlarına da yol açabilir.

Lenfositler (LYM), kemik iliğinde üretilip kan ve lenf dokusunda bulunurlar. Vücudun bağışıklık sisteminin fonksiyonuna engel olan bakteri, virüs ve kanser hücreleri gibi yabancı maddelere karşı savunmada görev alırlar.

tedaviler aranır. Uygulanan tedavinin kişiye zarar vermemesi ya da hastalıktan daha az zarar vermesi hedeflenir. Özellikle tedavisi ilaç ile mümkün olmayan ya da tedavi seçenekleri kişiye çok fazla zarar veren hastalıklar için alternatif yöntemler aranır. Lösemi gibi zorlu bir tedavi içeren hastalıkların iyileştirilmesi için kişilerin kendi hücrelerinin ya da kendine en yakın bulunan hücrelerin kullanımı amaçlanmıştır. Bu işleme kök hücre tedavisi denir ve yeni hücreler ile kişinin hasarlı hücrelerinin onarılması hedeflenir. Kök hücre tedavisi hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için yazımızın devamını okuyabilirsiniz.

Kemikler canlıların vücudunu koruyan, hareketini sağlayan, kemik, kemik iliği ve bunları çevreleyen bir bağ dokudan oluşan hayati öneme sahip yapılardır. Kemiklerin en önemli görevlerinden bir tanesi de kan üretimidir. Peki kan oluşumunda önemli bir yere sahip olan kemik iliği nedir? Kemik iliği çeşitleri nelerdir? Bunlar gibi kemik iliği ile ilgili merak edilenler için yazının devamını inceleyebilirsiniz.

Akdeniz anemisi, tıbbi olarak beta talasemi olarak adlandırılır. Anne ve babadan genetik olarak geçen bir kansızlık türüdür. Türkiye'nin de içinde olduğu Akdeniz ülkelerinde sık görülür.

LYM (lenfosit), bağışıklık sisteminin önemli bir parçası olan beyaz kan hücrelerinden biridir ve vücudu enfeksiyonlara karşı korumada kritik bir rol oynar. Kemik iliğinde üretilen bu hücreler, virüs, bakteri ve diğer yabancı maddelere karşı bağışıklık yanıtı oluşturur. Lenfositler, vücudun savunma mekanizmasını oluşturan B hücreleri, T hücreleri ve doğal öldürücü (NK) hücreler olmak üzere üç temel alt gruba ayrılır. Kan testlerinde LYM değeri, beyaz kan hücrelerinin yüzde kaçını lenfositlerin oluşturduğunu gösterir ve bağışıklık sistemi hakkında önemli bilgiler verir. LYM yüksekliği veya düşüklüğü, bağışıklık sisteminin işleyişinde meydana gelen bazı değişikliklerin bir göstergesi olabilir. Bu durum, çeşitli enfeksiyonlar, bağışıklık sistemi hastalıkları veya kemik iliği ile ilgili sorunlardan kaynaklanabilir.

Kansızlık kanda yetersiz kırmızı kan hücre seviyesinden kaynaklanan bir kan hastalığıdır. Kansızlık anemi olarak da adlandırılmaktadır. Kırmızı kan hücre ve hemoglobini etkileyen kansızlık birden fazla faktöre bağlı oluşabilir. Anemi geliştiğinde kişi nefes darlığı, yorgunluk, halsizlik, soluk cilt, soğuk el ve ayaklar belirtilerini yaşayabilir. Kansızlık genellikle beslenme yetersizliğinden kaynaklı ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle doktor sıklıkla vitamin takviyeleri reçete eder ve beslenme önerileri verir. Özellikle beslenme önerileri demir, folat, B12 ve C vitaminlerinden zengin besinlerin tükenmesine dayanır. Kansızlık riski altında olduğunuzu düşünüyorsanız doktora başvurmalısınız.

Halk arasında kan kanseri olarak bilinen Lösemi, kemik iliğinde oluşan anormal beyaz kan hücrelerinin kontrolsüz şekilde çoğalmasıyla karakterize bir hastalıktır. Bu anormal hücreler, sağlıklı kan hücrelerinin üretimini engelleyerek bağışıklık sistemini zayıflatır. Böylece enfeksiyon riski artar. Ayrıca vücutta kan dolaşımı bozulur. Dolaşımın bozulması da ciddi sağlık sorunlarına yol açar. Her yaş grubunda görülebilen Lösemi, farklı alt türleriyle kendini gösterir.

Kemik iliği kanseri, kemik iliğinde kan hücrelerinin üretildiği dokuda meydana gelen ve vücudun kan üretim sürecini ciddi şekilde etkileyebilen bir kanser türüdür. Bu hastalık, kemik iliğinde sağlıklı hücrelerin yerini anormal ve kontrolsüz bir şekilde çoğalan kanser hücrelerinin almasıyla oluşur. Hastanın bağışıklık sistemini zayıflatır. Bunun sonucunda da vücudun enfeksiyonlarla savaşma kapasitesini düşürür. Kansızlık, yorgunluk, kemik ağrıları gibi hayat kalitesini olumsuz yönde etkileyen semptomlara neden olur. Kanser türünün evresine ve hastanın genel sağlık durumuna göre çeşitli teşhis ve tedavi yöntemleri mevcuttur. Erken teşhis ile tedavi sürecine başlanması, yaşam süresini uzatmada ve belirtilerin kontrol altına alınmasında kritik rol oynar.

Kan sayımı veya hemogram adıyla bilinen bir grup kan testinde bakılan parametrelerden bir tanesi olan MCV, kırmızı kan hücrelerinin boyutlarını gösterir.

Hemofili, kanın normal şekilde pıhtılaşmasını engelleyen genetik bir hastalıktır. Bu rahatsızlık, vücutta pıhtılaşma için gerekli olan faktörlerin eksikliği veya işlevsiz olması sonucu oluşur. Kan pıhtılaşması, vücudun yaralanma sırasında kanamayı durdurmasını sağlayan önemli bir süreçtir. Ancak hemofili hastalarında bu süreç düzgün çalışmadığından küçük bir kesik bile uzun süreli kanamalara yol açabilir. Dahası, eklem ve kas içi kanamalar gibi ciddi komplikasyonlar da meydana gelebilir.

Kemikler canlıların vücudunu koruyan, hareketini sağlayan, kemik, kemik iliği ve bunları çevreleyen bir bağ dokudan oluşan hayati öneme sahip yapılardır. Kemiklerin en önemli görevlerinden bir tanesi de kan üretimidir. Peki kan oluşumunda önemli bir yere sahip olan kemik iliği nedir? Kemik iliği çeşitleri nelerdir? Bunlar gibi kemik iliği ile ilgili merak edilenler için yazının devamını inceleyebilirsiniz.

Lenfoma, bağışıklık sisteminin parçalarından biri olan lenfatik sistemden köken alan kanserleri anlatan genel bir terimdir. Lenfomalar; lenf bezi kanseri olarak bilinirler ancak organlarda da lenf bezini tutmadan hastalık ortaya çıkarabilir.

Multipl miyelom nadir görülen ve çoğunlukla yaşlılarda ortaya çıkan bir kemik iliği kanseridir. Multipl miyelom, tüm kanserlerin %1’ini ve hematolojik kanserlerin %10’unu oluşturur. Görülme sıklığı ise 100 binde dört civarında gerçekleşir. Türkiye’de yılda ortalama üç bin civarında multipl miyelom tanısı konulmaktadır.

Halk arasında kan kanseri olarak bilinen Lösemi, kemik iliğinde oluşan anormal beyaz kan hücrelerinin kontrolsüz şekilde çoğalmasıyla karakterize bir hastalıktır. Bu anormal hücreler, sağlıklı kan hücrelerinin üretimini engelleyerek bağışıklık sistemini zayıflatır. Böylece enfeksiyon riski artar. Ayrıca vücutta kan dolaşımı bozulur. Dolaşımın bozulması da ciddi sağlık sorunlarına yol açar. Her yaş grubunda görülebilen Lösemi, farklı alt türleriyle kendini gösterir.